مرا این شکوه از پی رستمست

دلیری که چون او دلار کمست

بدو ترجمان گفت کاین رستمست

دلیری که چون او به گیتی کمست

بدو گفت دشمن مرا رستمست

که چون او نبرده به گیتی کمست

ار نیست دهان فزونت ار هست کمست

گویی به مثل وجودش اندر عدم‌ست

درد است و دواست هم شفا و الم‌ست

گویی ملک الموت و مسیحا بهم‌ست

تنگی دهن یار ز اندیشه کمست

اندیشهٔ ما برون هستی ستم‌ست

گر هست به نیستی چرا متهمست

ار نیست فزونشدست ور هست کمست

پیش ازین گفتم سه بوسش را همی

مردمست آن روسبی زن مردمست

باز از آن فعل بدش گفتم که نه

سگ دمست آن روسبی زن سگ دمست

گوید از سختی ور امیر سرخس

[...]

گرچه پیشند پیش از این چه غمست

پیشی صفر بیشی رقمست

یار نیک اندرین زمانه کمست

زانکه غثّ و سمین کنون بهمست

تیغ را بر عدو چنین کرمست

بر ولی فضل شاه ازو چه کمست

یک و دو سه و چهار و پنج کمست

پس چو شش دانگ شد یکی درمست

نقش مُهر تو نقش مهر جمست

که همه دین و دولتش بهمست

ملک اگر هست یا نه این چه غمست

بر من این غم ز نام من ستمست

خوارزمشاه بر همه شاهان مقدمست

اسباب خسروی همه او را مسلمست

صدر جریدهٔ همه ابنای دولتست

بیت قصیدهٔ همه اعقاب آدمست

از جاه او قوام قوانین ملتست

[...]

فدای بلخ دل من،که روضهٔ ارمست

حریم او بامان همچو بیضهٔ حرمست

همه سعادت بلخ و همه سلامت او

که بیضهٔ حرمست و چو روضهٔ ارمست

نه بحر و چرخ و لیکن چو بحر و چرخ مقیم

[...]

ای شاه شرق ، وقت جوانی عالمست

آفاق همچو عیش ولی تو خرمست

مر ابر را نثر ز لؤلوی فاخرست

مر خاک را بساط ز دیبای معلمست

مرده جهان ز باد سحر زنده چد دگر

[...]

هرچه زاب و آتش و خاک و هوای عالمست

راستی باید طفیل آب و خاک آدمست

باز هر کاندر دوام خیر کلی دست او

بر بنی آدم قوی‌تر بهترین عالمست

گر کسی تعیین کند کان کیست ورنه باک نیست

[...]

گیسو به سر زلف تو در خواهم بست

تا بنشینی چو دوش نگریزی مست

پیش از مستی هر آنچم اندر دل هست

میگویم تا باز نگوئی شد مست

فراوان خزینه فراوان غم است

کمست انده آن را که دنیا کمست

در چنین بحری که بحر اعظمست

عالمی ذره‌ست و ذره عالمست

یک علم از نور پاکش عالمست

یک علم ذریتیست و آدمست