چهار چیز مر آزاده را زغم بخرد:

تن درست و خوی نیک و نام نیک و خرد

هر آن که ایزدش این هر چهار روزی کرد

سزد که شاد زید جاودان و غم نخورد

از دوست بهر چیز چرا بایدت آزرد؟

کین عیش چنین باشد گه شادی و گه درد

گر خوار کند مهتر، خواری نکند عیب

چون بازنوازد، شود آن داغ جفا سرد

صد نیک به یک بد نتوان کرد فراموش

[...]

حاتم طایی تویی اندر سخا

رستم دستان تویی اندر نبرد

نی، که حاتم نیست با جود تو راد

نی، که رستم نیست در جنگ تو مرد

چون بچهٔ کبوتر منقار سخت کرد

هموار کرد پرّ و بیوکند مویِ زرد

کابوک را نخواهد و شاخ آرزو کند

وز شاخ سوی بام شود باز گِردگرد

مُرد مرادی نه همانا که مُرد

مرگ چنان خواجه نه کاری‌ست خُرد

جان گرامی به پدر باز داد

کالبد تیره به مادر سپرد

آنِ مَلِک با مَلِکی رفت باز

[...]

اندر آن شهری که موش آهن خورد

باز پرد در هوا، کودک برد

اشتر گرسنه کسیمه برد

کی شکوهد ز خار؟ چیره خورد

به نام خداوند جان و خرد

کز این برتر اندیشه بر نگذرد

سخن هر چه زین گوهران بگذرد

نیابد بدو راه جان و خرد

کُنون اِی خِرَدمَند وَصفِ خِرَد

بِدین جایگَه گفتن اَندر خُورَد

کُنون تا چه داری بیار از خِرَد

که گوشِ نیُوشَنده زو بَر خُورَد

چه گُفت آن خِرَدمَند مَردِ خِرَد

که دانا زِ گفتار او بَر خُورَد

نه گویا زَبان وُ نه جویا خِرَد

زِ خاک و زِ خاشاک تَن پَروَرَد

پذیرندهٔ هوش و رای و خِرَد

مَر او را دَد و دام فَرمان بَرَد

نِگه کُن بِدین گُنبدِ تیزگَرد

که دَرمان اَزوی اَست و زِ اوی اَست دَرد

پَدید آید آنگاه باریک و زَرد

چو پُشتِ کسی کو غَمِ عشق خْوَرد

همه نیکی‌ات باید آغاز کرد

چو با نیک‌نامان بوی هم‌نورد

از او هر چه اندر خورَد با خِرَد

دگر بَر رَهِ رمز و معنی بَرَد

زِ هر کشوری موبَدی سال‌خَرد

بیاورد کاین نامه را یاد کرد

همه روی گیتی شب لاژورد

از آن شمع گشتی چو یاقوت زرد