حمد و فضل خدای عزّوجل

هست بر بنده واجب از اول

آن کریمی که داد روز نخست

اعتقاد صحیح و رای درست

قوت جسم و فکرت جان داد

[...]

راه خواهی به صحن و صفۀ بار

چنگ در عقل و نقل محکم دار

ور ندانی بدین همه ره برد

این ضعیف اصل آن به نظم آورد

جمله علم الیقین و عین یقین

[...]

بر وجود تو ای الهه حق 

هست هر ذرّه ​ای گواه به حق

هرچه از غیب در شهود آمد

هم ز جود تو در وجود آمد

جمله اشیا به نطق حال فصیح

[...]

بهر تأکید آیت قرآن

بشنو از عقل واضح برهان

هیچ ممکن به خویش هست نشد

شیب و بالا، بلند و پست نشد

دور باطل، تسلسل است محال

[...]

به محیط افکن ای خرد زورق

جای باطل نماند «جاء الحق»

چند از آیات انفس و آفاق

«اولم یکف» خوان علی الاطلاق

به دلیلی، پسندیده نیست خدای

[...]

بر جُنَید ابلهی گرفت این دَقْ

که چه داری دلیل هستی حق

پیر دم زد ز عالم ارواح

گفت: اغنی الصّباح عن مصباح

صبح را نیست حاجتی به چراغ

[...]

هدهدی را مگر ز طالع شوم

گذر افتاد بر خرابۀ بوم

از سلیمان شنیده بود وعید

آخر افتاد در عذاب شدید

هیچ بومان به شب نمی​خفتند

[...]

ای که اندر حجاب ماندستی

آیت نور را نخواندستی

از طلب حاضر تو غایب شد

رای صائب همه مصایب شد

حاضری کز طلب شود پنهان

[...]

در خودی کرده ​ای خدا را گم

این انتم فانّه معکم

دست او طوق گردن جانت

سر برآورده از گریبانت

به تو نزدیکتر ز حبل ورید

[...]

دید یک عاشق از دل پر تاب

حضرت حقتعالی اندر خواب

دامنش را گرفت آن غمخور

که ندارم من از تو دست دگر

چون درآمد ز خواب خوش درویش

[...]

منکر حق طبیعی آمد و بس

آن خر بدگهر، سگ ناکس

دهر را کردگار می​خواند

اثر از روزگار می​داند

نظرش تا به چرخ و انجم شد

[...]

وحدت حق چو مرکزی است بسیط

ما همه نقطه ​های دور محیط

کژی دایره نه از نُقَط است

نقطه و آنگاه کژ، نه این غلط است

نقطه​ ها چون به همدگر پیوست

[...]

منشأ این خلاف شد میمون

ابن دیصان کافر ملعون

قصّۀ کفر بلعم باعور

خود چو سگ هست در جهان مشهور

بعد از آن زهد و دانش بسیار

[...]

وحدت تو ز کثرت اشیا

هست مانند هستیت پیدا

جزوهای جهان زکوه و ز کاه

همه در «لا اِله الاّ اللّه»

«قل هواللّه» گفت با تو احد

[...]

لفظ قرآن و معنی برهان

قول «لو کان فیهما» را دان

یعنی از کثرت الاهستی

آسمان و زمین تباهستی

دو کس ار متفق شوند به رای

[...]

با وجود تو خود کدام وجود

کس عدم را نهاد نام وجود

ظاهر و باطن، اوّل و آخر

تو و غیری نه در میان ظاهر

بودِ هر بود با تو نابود است

[...]

صانعی کوزه ​ای ز برف بساخت

کرد پر آب و اندر آب انداخت

کوزۀ برف ناگه ازتب و تاب

آب گشت و برآمد آب به آب

چیست اندر مَثَل همه عالم

[...]

وحدتش نیست از قبیل شمار

برتر آمد ز اندک و بسیار

عدمی دان تعیّن اشیا

نیست از نیست شد به نیست جدا

جایز است امتیاز در اَعْدام

[...]

امر نسبی است کثرت موجود

صد هزاران شهود و یک مشهود

تا شود کشف بر تو «خلق جدید»

باز دان سر «قرب حبل ورید»

«هو فی شأن» همیشه حق را دان

[...]

صورت وحدت از جهان مثال

نقطه ​ای بست نقش بند خیال

نقطه مانند شعله عکس انداخت

وهمش از دور صورتی برساخت

باز چون دایره مجسم شد

[...]