سفله جهان، ای پسر، چو چشمه شور است

چشمهٔ شور از در نفایه ستور است

خانهٔ تاری است این جهان و بدو در

ره‌گذر دیده نی چو دیدهٔ مور است

فردا جانت به علم زور نماید

[...]

نشنیده‌ای که زیر چناری کدوبنی

بررُست و بردمید برو بر، به روز بیست؟

پرسید از آن چنار که «تو چند ساله‌ای؟»

گفتا «دویست باشد و اکنون زیادتی است»

خندید ازو کدو که «من از تو به بیست روز

[...]

چون تیغ به دست آری مردم نتوان کشت

نزدیک خداوند بدی نیست فرامشت

این تیغ نه از بهر ستمگاران کردند

انگور نه از بهر نبید است به چرخشت

عیسی به رهی دید یکی کشته فتاده

[...]

این دهر باشگونه چو بستیزد

شیر ژیان به‌دام درآویزد

مرد دژ آگه آن بود و دانا

کز مکر او به وقت بپرهیزد

با آنک ازو جدا شود او فردا

[...]

ز بند آز به جز عاقلان نرسته‌ستند

دگر به تیغ طمع حلق خویش خسته‌ستند

طمع ببر تو ز بیشی که جمله بی طمعان

ز دست بند ستمگاره دهر جسته‌ستند

گوزن و گور که استام زر نمی‌جویند

[...]

از بهر چه این خر رمه بی‌بند و فسارند؟

یک ذره نسنجند اگر بیست هزارند

گفتن نتوانند، چو گوئی ننیوشند

کز خمر جهالت همه سر پر ز خمارند

ارز سخن خوب خردمندان دانند

[...]

بگسل رسن از بی‌فسار عامه

مشغول چه باشی به بارنامه؟

تو خود قلم کردگار حقی

احسنت و زهی هوشیار خامه

قول تو خط توست، مر خرد را

[...]

فخر دانا بدا نش و ادبست

فخر نادان بجامه و سلبست

ادب (و) دانش از ادیب اکنون

خوار، ور چند مرد با ادبست

ناکسان پیشگاه و کامروا

[...]

شکستن سرب الماس و سنگ و آهن کس

چه علت است مر این هر دو را چنین کردار؟

و دفع کردن یاقوت مر وبا را چیست؟

زمرد از چه همی برکند دو دیده مار؟

پلنگ اگر بگزد مرد را، زبهر چه موش

[...]

روا بود که یکی مر آفرید ایزد

و هم زتنش یکی جفت کرده‌ انده خوار،

پس از میان‌شان نسل آفرید و فرزندان

نبیرگان فراوان و بیشمار تبار؟

اگر تو منکرشی، سورة النساست دلیل

[...]

سخن دراز شد، این جایگه فروهشتم

گران شد و شکهانم من از گرانی بار

سؤال کردم، قصدم ازین تعنت نیست

زبهر فایده آوردم این بزرگ نثار

جواب خواهم کردن بنظم اگر نه بود

[...]