... همی برشمرد از بد اسپدان

نوندی فرستاد ازیدر به راه

به نزدیک سیروس کاوس شاه ...

... کلی آرخ نامور کشته شد

در آن جنگ زنفون به همراه بود

که دانشوری گرد و آگاه بود ...

... بسی مایه صیت و آواز گشت

گزنفون کزان راه برگشته است

همی نغز تاریخ بنوشته است ...

... بیاورد از استرخ هم سپاه

که خورشید بر چرخ گم کرد راه

چو دارا نیاورد تاب ستیز

به ناچار بگرفت راه گریز

دو ستراپ بودند زایران زمین ...

... به گردونه ای در نشاندند بر

سوی باختر برگرفتند راه

که آن جا یکیشان شود پادشاه ...

... شهی بود با داد یزدان پرست

اگرچه بگردید از راه داد

ولی موبدان موبدش پند داد ...

... وز آن روی جنگی دو فرزند شاه

ببستند بر قیصر روم راه

سواران ایران همه ارجمند ...

پس از جنگ با رومیان پادشاه

به تاتار و هندوستان جست راه

بسی سروران را سر آورد پیش ...

... سپردش به دست شه تازیان

که آموزدش راه سود و زیان

چنان گشت بهرام فرخ سرشت ...

... به نیزیب بودند ایران سپاه

ببستند بر لشکر روم راه

دگر ره سپاهی فزون از شمار ...

... ورا شاد و فرخنده فرمود شاه

فرستاده زی روم بگرفت راه

به ایران شتابید بهرام نیز ...

... به گرگان بیامد چو دریای نیل

به کوه و بیابان و بی راه رفت

چنین تا به مرو اندر آمد شگفت ...

... غمی گشت پیروز از کار شاه

سوی شاه هیتالیان جست راه

که قوم فتالیت خوانندشان ...

... چو پیروز آمد سوی خویش باز

همه راه کوتاه گشتش دراز

بدانست کش رفته از دست کار ...

... که دادش فزون بود رایش نکوی

به داد و به دانش به آیین و راه

چنو شاه ننشست بر روی گاه ...

... دگر ره به نیزیب برخاست جنگ

فراهاد را کشت هرکل به سنگ

وز آن روی خاقان چین و تتار ...

... چو آمد به نزدیک بحر خزر

زایرانیان جست راه گذر

فرستاد هرمز به جنگش سپاه

ورارام چوبین بر او بست راه

ورارام بشکست ترکان همه ...

... ابا لشکر آمد سوی کارزار

که بهرام را باز آرد به راه

ویا خود سرش را برد نزد شاه ...

... همه گونه تشریف شایسته برد

همی گفت گر باز آید به راه

نمایمش سالار ایران سپاه ...

... بدانست کان دو دکون دراز

نگردد بدین گفته از راه باز

به لشگر بسی داستان ها بخواند ...

... ندید ایچ چاره بغیر از گریز

تنی چند بودند همراه اوی

که خسرو سوی راه آورد روی

گذشت از بیابان شط فرات ...

... چو آگه شد از کار پرویز شاه

که او سوی قیصر سپرد است راه

به موریس از خود یکی نامه کرد ...

... سپاهی بیاورد خسرو گران

به همراهی نامور مهتران

چو نرسیس و کومانتیول سوار ...

... همی آشتی جست قیصر ز شاه

ولی شه نمی جست بر صلح راه

از این روی سربار بودی به روم ...

کجات آن همه رسم و آیین و راه

کجات افسر و گنج و ملک و سپاه ...

... ببایست خواندن حقوق بشر

که تا خود بدانید زآیین و راه

بد و نیک گیتی نباشد زشاه ...

... گرت زین بد آید گناه من است

که این شیوه آیین و راه من است

برین زاده ام هم برین بگذرم ...

... به گیتی به جز نام زشتی نخواند

تو ای شه چنین راه دین سد مکن

به خیره همی نام خود بد مکن ...

... ز داد آوری رسم و آیین پدید

بسازی دبستان و راه حدید

به هر جای برپا کنی دادگه ...