... تو قیاس از چرخ دولابی بگیر

گردشش از کیست از عقل مشیر

گردش این قالب همچون سپر

هست از روح مستر ای پسر

گردش این باد از معنی اوست

همچو چرخی کان اسیر آب جوست ...

... کاب بر روشان زند بانگش به گوش

وان کسان که تشنه بر گردش دوان

گشته اند این دم نمایم من عیان ...

... زشت را در غایت زشتی کند

جمله زشتیها به گردش بر تند

تا کمال دانشش پیدا شود ...

... ورنه می گردد بناخواه این فلک

گردش او را نه اجر و نه عقاب

که اختیار آمد هنر وقت حساب ...

... نه چنان مرغ قفس در اندهان

گرد بر گردش به حلقه گربگان

کی بود او را درین خوف و حزن ...

... نادر اکسیری که از وی نیم تاب

بر ظلامی زد به گردش آفتاب

بوالعجب میناگری کز یک عمل ...

... مانع آید او ز دید آفتاب

چونک گردش رفت شد صافی و ناب

با کمال تیرگی حق واقعات ...

... کز حسد وز چشم بد بی هیچ شک

سیر و گردش را بگرداند فلک

آب پنهانست و دولاب آشکار

لیک در گردش بود آب اصل کار

چشم نیکو شد دوای چشم بد ...

... قطب آن باشد که گرد خود تند

گردش افلاک گرد او بود

یاریی ده در مرمه کشتی اش ...

... خام خامی خام خامی خام خام

چون بدیدی گردش سنگ آسیا

آب جو را هم ببین آخر بیا ...

... صبر دیدی صبر دادن را نگر

چند بینی گردش دولاب را

سر برون کن هم ببین تیز آب را ...

... دید آن را بس علامتهاست نیک

گردش کف را چو دیدی مختصر

حیرتت باید به دریا در نگر ...

... و آنک دریا دید شد بی اختیار

آنک او کف دید در گردش بود

وانک دریا دید او بی غش بود

... که گواه ذوالجلال سرمدست

گردش سنگ آسیا در اضطراب

اشهد آمد بر وجود جوی آب ...

... چشم گردانید و شد هوشم ز تن

گردش چشمش مرا لشکر نمود

من ندانم گفت چون پر هول بود ...

... روز و شب گردان و نالان بی قرار

گردشش بر جوی جویان شاهدست

تا نگوید کس که آن جو راکدست

گر نمی بینی تو جو را در کمین

گردش دولاب گردونی ببین

چون قراری نیست گردون را ازو ...

... گر نمی بینی تو تدویر قدر

در عناصر جوشش و گردش نگر

زانک گردشهای آن خاشاک و کف

باشد از غلیان بحر با شرف ...

... گر نبودی او نیابیدی فلک

گردش و نور و مکانی ملک

گر نبودی او نیابیدی بحار ...

گاو آبی گوهر از بحر آورد

بنهد اندر مرج و گردش می چرد

در شعاع نور گوهر گاو آب ...

... تو راست نگر نظر مکن از چپ و راست

گردش اینجا و مرد در دار بقاست

... جانیست ترا بگرد حضرت گردان

این جان گردان ز گردش آن جانست

این سر که در این سینه ما میگردد

از گردش او چرخ دو تا میگردد

نی سر داند ز پای و نی پای از سر ...

امروز یکی گردش مستانه کنم

وز کاسه سر ساغر و پیمانه کنم ...

این گردش را ز جان خود دزدیدم

پیش از قالب به جان چنین گردیدم ...