... روز فرصت ز مهر برد فروغ

باغ دولت ز چرخ دید بهار

یافت سیر و ثبات محکم و راست

ملک ثابت ز کوکب سیار

چرخ زنگارگون زدود چو صبح

تیغ بران فتح را زنگار ...

... ملک قطب است و رای او گردون

چرخ نقطه ست و قدر او پرگار

آفتابی است آن سپهر افروز ...

... مهر او را نعیم خلد نسیم

کین او را اثر چرخ شرار

عنصر گوهر قریش از او ...

... فرش ها ساز خاک را از خون

پرده ها بند چرخ را ز غبار

سایه رایت ظهیری را ...

... جای شاهان همی کندت نثار

چرخ گردانت بنده نیک است

به بد و نیک بر جهانش گمار ...

... آن ملک عصر که هرگز بر او

چرخ فلک را نبود اختیار

آنکه ازو خوار نگردد عزیز ...

... خدایگانا در رتبت و سخا آنی

که چرخ با تو زمین است و بحر با تو شمر

که دید هرگز از ابیات وصف تو مقطع ...

... نهاده های شهان جهان همه بردار

ز چرخ یافته داد و ز بخت گشته به کام

ز ملک روزی مند و ز عمر برخوردار

... همی تا هال یابد گوی مرکز

همی تا دور دارد چرخ محور

زمین روشن نگردد جز به خورشید ...

... فضلت چو روزگار گرفته ست بحر و بر

چرخی و از تو باشد چون چرخ نیک و بد

بحری و از تو خیزد چون بحر نفع و ضر ...

... چون مهرباد روز بقای تو بی ظلام

چون چرخ باد ساعت عمر تو بی عبر

ماه تو با جلالت و عز تو با ثبات ...

... که رأی تست به حق گشته در میان داور

به چرخ و بحر نیارم تو را صفت کردن

که چرخ با تو زمین است و بحر با تو شمر

ز بهر روی تو خورشید خواستی که شدی ...

... آب خورده از تو دین و عدل در یک آبخور

رفعت از قدر تو باید چرخ از آن باشد رفیع

نسبت از حلم تو دارد کوه از آن دارد کمر ...

... بی مثال نافذ تو بر ندارد عدل گام

با شکوه سایس تو بر ندارد چرخ سر

دست حزم تو همی گیرد کمرگاه صواب ...

... دهر هر حکمی که بیند از تو دارد پیش چشم

چرخ هر امری که یابد از تو گیرد پیش بر

دیده نرگس به رنگ روی بدخواه تو شد ...

... گفتم ای ماه شکل بر پر سنگ

پدرت آفتاب چرخ گزار

راحتی دادیم سزاست که من ...

... بر زمین آسمان و ابر بهار

چرخ مانند بر معادی گرد

ابر کردار بر موالی بار

... رهبر و هامون نورد که برو دریا گذار

چرخی و در زیر او تابان شکل هلال

کوهی و بر روی او رخشان زر عیار ...

... منزل منزل برو سعد فلک را نثار

دیده ز چرخ کمال مهری بس نورمند

یافته از بحر ملک دری بس شاهوار ...

... وی به بر کین تو آتش سوزان شرار

با ادب و عقل تو چرخ نباشد قوی

با تلف جود تو کوه ندارد یسار ...

... تا بفروزد زمین چشمه گیتی فروز

تا بنگارد جهان چرخ زمانه نگار

دست به رادی گشای طبع به شادی زدای ...

... عنان فرمان شاه به دست اقبال دار

مهری چون مهر تاب چرخی چون چرخ گرد

سروی چون سرو بال ابری چون ابر بار ...

... مهر با رای او ندارد فر

قدر او چرخ گشت و چرخ زمین

طبع او بحر گشت و بحر شمر ...

... که در بهایم حزم است و درو حوش حذر

فساد چرخ نبینیم و نشنویم همی

که چشم ها همه کورست و گوشها همه کر ...

... به جامت اندر زهرست ناچشیده مخور

عیار چرخ بگیر و نهاد دهر ببین

بساط حرص به پیچ و لباس آز بدر ...

... تو آن بلند محل بودی و بزرگ عطا

که چرخ با تو زمین بود و بحر با تو شمر

صفات جاه تو را هندسی نکردی حد ...

... که دیده بود که کوهی برآید از بنیاد

که گفته بود که چرخی در افتد از محور

چو شب سیاه شود نور روز در تابش ...

... برو که آتش امید گشت خاکستر

مباد چرخ که با چون تویی کند پیکار

مباد دهر که بر چون تویی کشد خنجر ...

... چون بر او افکنند ژرف نظر

صورت چرخ و صورت مریخ

صولت باد و نعره تندر ...

... تا ابد کامگار و برخوردار

شهریاری که چرخ بر نامش

گاه دولت کند سعود نثار ...

... کمتر آمد ز نقطه پرگار

صورتی کرد چرخ کلک تو را

تیر گفتار و مشتری دیدار ...

... نیست با بخشش تو دستگزار

چرخ را چون همی نگاه کنم

نبود با محل تو مقدار ...

... ساخته هر دو با همند چنانک

بره و شیر چرخ آینه وار

تو خداوندی و به جان کردند ...

... تا بود خاک را به ذات سکون

تا بود چرخ را به طبع مدار

به ظفر شاه بند و شهرگشای ...

... چو نام تست بخت تو همیشه

که هستش جفت سعد چرخ دوار

خداوندا زبان بنده تو ...

... بود توقیع سلطان جهاندار

همیشه تا ز دور چرخ گردان

به گیتی شاهی و شادی بود یار ...

... سر سلاطین سلطان تاجور مسعود

که چرخ دارد بر حکم او به طوع مدار

کشید لشکر اسلام سوی خطه ملک ...

... زنند آینه پیل و زنگ و زد گویی

ز گرد لشکر منصور چرخ آینه وار

ز گرد ابر صفت گرد کوه رعد آوا ...

... چون قدرت یافت دست دولت

بر چرخ نهاد پای منبر

بخشایش دیده اهل گیتی ...

... یک شاه دگر به عالم اندر

نه چرخ به پیش تو تواناست

نه کوه به نزد تو توانگر ...

... جاه تو ز عرض عالم افزون

رای تو ز طول چرخ برتر

... کاقبال خدایگان عالم

از چرخ مرا کشید برتر

خورشید ملوک جای من کرد ...

... ناهید به پیش همت تست

بر چرخ به کف گرفته مزمر

از بهر عطای بندگان هست ...

... دارد شب و روز را برابر

بر کار بود به روز چون چرخ

بیدار بود به شب چو اختر ...

... تا گوی زمین بود معلق

تا چرخ فلک بود مدور

جز برگه غز و ناز منشین ...

چه مرکبست که او را نه خفتن ست و نه خور

چو چرخ پر ز ستاره چو کان پر ز گهر

بسان صورت مانی ز خامه مانی ...

... چو ماه بر روی آیینه منور

چو چرخ و عقدش تابان بسان انجم

چو ابر و برقش غران به جای تندر ...

... وگر بخواهی بیرون جهد ز چنبر

چو چرخ محور گردد به گاه جولان

چنانکه گردد زو خیره چرخ محور

نه از مؤخر پیدا ورا مقدم ...

... چرا نسنبد الماس وار گوهر

چو چرخ و نورش مانند نور کوکب

چو آب و فعلش مانند فعل آذر ...