... به هدیه از این کودک خرد دار

از ایرانیان رفت بر چرخ غو

ز کردار آن نو سپهدار گو ...

... چنان شاددل بود خاقان ازین

که گفتی نهادست بر چرخ زین

تکین تاش را برد جایی نهان ...

... زمین هست گنجش همیشه به جای

زرش رستنی چرخ گردان سرای

هوا و آتش و آب فرمانبران ...

... از ایشان دو صد راست زرینه کوس

که دارند بر چرخ گردان فسوس

چو خواهد جهان خور به زرآب شست ...

... ز منجوق و از گونه گونه درفش

شد آذین زده روی چرخ بنفش

به ابر اندر از کوس فریاد خاست ...

... که زیر زمین گاو و ماهی بسوخت

بر آمد ز هامون به چرخ بنفش

درفشنده هر سو درفشان درفش ...

... چو روبه شده شیر هامون ز بیم

گرفته سوی چرخ جان ها گذار

ز خنجر دمان خون چو ز آتش بخار ...

... بگفت این و ابرش به خشم و ستیز

به گردش در انداخت چون چرخ تیز

دو خم کمان نون و زه دال کرد ...

... دمان یوز بازان بر آهو بره

نگون ساخته چرخ بر کو دره

به ناورد هر جای خرگوش و سگ ...

... بیابان یکی گام بی مرد نیست

همه چرخ یک برج بی گرد نیست

سوی من دگر لشکری رزم ساز ...

... خروشان شد از خام رویینه خم

زمین ماند از آرام و چرخ از شتاب

به که خون گشاد از دل سنگ آب ...

... همی دوخت دل ها به تیر از دو میل

چنان چرخ پرگرد و پر باد کرد

که گردون که بد هفت هفتاد کرد ...

... برافروخت وز بند شب شد رها

از او چرخ بر تیغ که رنگ زد

تو گفتی که دینار بر سنگ زد ...

... زخشت و شل و ناوک سرکشان

ز بر چرخ گفتی شد آتش فشان

ز خون از در و دشت بنشت گرد ...

... درخش جهنده جهان برفروخت

سیاه ابر با چرخ دامن بدوخت

بر ایرانیان خواست آمد شکست ...

... همه گرد کردند یک مه فزون

چنان توده ای گشت بر چرخ و ماه

که دیدی ازو دیده یکماهه راه ...

... ببستند بر پیل صندوق و کوس

ز گرد آبگون چرخ گشت آبنوس

سپاهی فراز آمد از چین ستان ...

... بد اسپ از گیا بیش وز ریگ مرد

از اختر سپاهش بد از چرخ گرد

ز رنگین سپرها در و دشت و راغ ...

... بدو گفت بر تیغ این که یکی

شوم بنگرم راز چرخ اندکی

بدین چاره بگریخت شد ناپدید ...

... از اسپش همه دشت آوردگاه

ز ناورد بد چرخ و از نعل ماه

به تیغ از یکی تا بپرداختی ...

... ز کشته چه گویم بر آن کس که زیست

ببخشید چرخ و ستاره گریست

همه شاه را خوار بگذاشتند ...

... سپه خیمه زد دشت شیب و فراز

به چرخ از همه شهر بر شد خروش

ز جوشن وران باره آمد به جوش ...

... گرفتند گردان ایران و چین

کمان های زنبوری و چرخ کین

ز شاهین و طیاره بر هر گروه ...

... ز پاشیدن آتش از هر کران

همی ریخت گفتی ز چرخ اختران

رخ مه ز گرد ابر پر چین گرفت ...

... همه بوم زن بد همه کوی مرد

همه شهر دود و همه چرخ گرد

ز خون بسته شد بر کف پای گل ...

... شناسد نه نادان نه داننده را

تو ای دانشی چند نالی ز چرخ

که ایزد بدی دادت از چرخ برخ

نگر نیک و بد تا چه کردی ز پیش ...

... چو از تو بود کژی و بی رهی

گناه از چه بر چرخ گردان نهی

ز یزدان شمر نیک و بدها درست ...

... ز رنگین سپرها چنان بد زمین

کجا چرخ در چرخ دیبای چین

همه مردم شهر بی راه و راه ...

... که دولت نماندست یک جای دیر

که داند که این چرخ بدساز چیست

نهانیش با هر کسی راز چیست ...

پسر زاد ماهی که از چرخ مهر

ز خوبی بدو آرزو کرد مهر ...

... خداوند دین و خداوند داد

فرازنده هفت چرخ سپهر

فروزنده گیتی از ماه و مهر ...

... سرو افسرت زیر پای آورم

بر از چرخ کیوان گر ایوان تست

وگر نام دیوان به دیوان تست ...

... سلیح و ستور اندر آن کار زار

چو چرخ شب آرایش از سر گرفت

ز ماه تمام آینه برگرفت ...

... همی بود بیدار تا گشت روز

چو بازی برآورد چرخ روان

به زرین و سیمین دو گوی دوان ...

... همیدون می از نو کهن نیکتر

مرا گشت چرخ ارچه خم داد پشت

همان بیش زورم به زخم درشت ...

... که دست و گریبان هم آویز شد

تو گفتی ز خون چرخ جوشد همی

زمین چادر لعل پوشد همی ...

... سیه پوش گیتی چو شد زرد پوش

که کهربا برزد از چرخ جوش

سپهدار با شهر برساخت جنگ ...

... چو خط دبیران یک اندر دگر

همه شاخ ها تا به چرخ کبود

به هم برشده تنگ چون تار و پود ...

... گرفتی جهان هر زمان رستخیز

نتابیدی اندر وی از چرخ هور

ز تنگی بسودی درو پوست مور ...

... از او خواست زور و به زانو نشست

زه آورد بر چرخ پیکار بر

ز دستش گره زد به سوفار بر ...

... جهان را جهاندار و یزدان توی

برآرنده چرخ گردان توی

زمین و زمان کرده تست راست ...

... تن زندگان را زمین جای کرد

ز بر بیستون چرخ بر پای کرد

دهد جان و پس بازخواهد چو داد ...

... هوا سینه دم آب و هامون شکم

براو هفت سر هفت چرخ از فراز

ستاره همه چشمش از دور باز ...

... همی هیچ ناساید از تاختن

به یک گردش از زیر و بر چرخ وار

کند کارها زیروبر صدهزار ...

... که جان داردش پوشش خویشتن

بفرساید آخرش چرخ بلند

چو فرسود جامه بباید فکند ...

... بلند آتش مهرگانی بساخت

که تفش ز چرخ اختران را بتاخت

درفشان درفشی برآمد به ماه

ز زر ذرها چرخ مشک سیاه

به هامون درش ذره سونش فشان

به گردش جهان چرخ اختر فشان

زمین شد یکی پرفروغ آفتاب

ز زر رشتها چرخش از مشک ناب

چو کرده برون خنجر زردفام ...

... ز بس رامش و خوشی مهتران

گرفتند در چرخ بزم اختران

ز شادی همی کوفت مریخ دست ...

... به دیدار و به کردار و به رفتار

اگر بی اخترستی چرخ گردان

نگشتی مختلف اوقات گیهان ...

... پس این کون و فساد ما نبودی

وگر نه کرده بودی چرخ مایل

بدین سان لختکی میل معدل ...

... ازیرا سوی بالا گشت سرکش

بگردانید مثل چرخ گردان

همه نوری گذر یابد دریشان ...

... ستورش بود کشتی بخت رهبر

خدایش بود پشت و چرخ یاور

نگر تا چون یقین دلش بد پاک ...

... هزاران آفرین بر جان او باد

مدار چرخ بر فرمان او باد

ستاره رهنمای کام او باد ...