ای دل به کوی فقر زمانی قرار گیر
بیکار چند باشی دنبال کار گیر
گر همچو روح راه نیابی بر آسمان
اصحاب کهف‌وار برو راه غار گیر
تا کی حدیث صومعه و زهد و زاهدی
لختی طریق دیر و شراب و قمار گیر
خواهی که ران گور خوری راه شیر رو
خواهی که گنج در شمری دنب مار گیر
خواهی که همچو جعفر طیار بر پری
رو دلبر قناعت اندر کنار گیر
تسلیم کن به صدق و مسلم همی خرام
وین قلب را به بوتهٔ معنی عیار گیر
چون طیلسان و منبر وقف از تو روی تافت
زنار و دیر جوی و ره پای دار گیر
از حرص و آز و شهوت دل را یگانه کن
با نفس جنگجوی ره کارزار گیر
یا چون عمر به دره جهان را قرار ده
یا چون علی به تیغ فراوان حصار گیر
گه یزدجرد مال و گهی ذوالخمار کش
گه زخم دره دارو گهی ذوالفقار گیر
خواهی که بار عسکر بندی ز کان دهر
خرما خمارت آرد سودای خار گیر
چندین هزار سجده بکردی ز غافلی
بنشین یکی و سجدهٔ خود را شمار گیر
یک سجده کن چو سحرهٔ فرعون بیریا
و آن گه میان جنت ماوی قرار گیر
ای بی بصر حکایت بختنصر مگوی
وز سامری هزار سمر یادگار گیر
بغداد را به طرفهٔ بغداد باز ده
وندر کمین بصره نشین و طرار گیر
در جوی شهر گوهر معنی طلب مکن
غواص وار گوشهٔ دریا کنار گیر
ای کمزن مقامر بد باز بی‌هنر
خواهی که کم نبازی یاد نگار گیر
از زخم هفت و هشت نیابی مراد دل
یکبار پنج رود و سه تار و چهار گیر
گر چو خلیل سوخته‌ای از غم خلیل
در گلستان مگرد و در آتش قرار گیر
ماهی ز آب نازد و گنجشک از هوا
زین هر دو بط به جوی و کنار بحار گیر
دست نگار گر نرسد زی نگار چین
ماهی به تابه صید مکن در شکار گیر
گر از جهان حرص نگیری ولایتی
سالار آن ولایت تو خاکسار گیر
با یک سوار غز و کنی نیست جای نام
باری چو کشته گردی ره بر هزار گیر
یا همچو باز ساکن دست ملوک شو
یا همچو زاغ گوشهٔ شاخ کنار گیر
زین روزگار هیچ نخیزد مکوش بیش
از روزگار دست بشو روز کار گیر
چون ماه علم از فلک فقر بر تو تافت
طاووس وار جلوه به باغ و بهار گیر
بی‌رنج بادیه نرسی مشعرالحرام
در تاز و تاکباز و هوا را مهار گیر
چندین هزار مرد مبارز درین مصاف
کردند حمله‌ها و نمودند دار گیر
با صدق و با شهادت رفتند مردوار
گر ره روی تو نیز ره آن قطار گیر
چون سوز کار و درد غم دین نداردت
زین راه «برد» و گوشهٔ زرع و شیار گیر
زین خواجگان مرتبه جویان بی‌سخا
زین فعل نامشان شرف ننگ و عار گیر
زین مال بی نهایت دشمن گرت نصیب
خود را چهار خشت ز دنیا شمار گیر
گفت سنایی ار چه محالست نزد تو
تو شکر حال گوی و در کردگار گیر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به دعوت به توجه به واقعیت‌های زندگی و اهمیت قناعت و تلاش در مسیر حقایق معنوی می‌پردازد. شاعر به فردی می‌گوید که به جای جستجوی مادیات و سرگرمی‌های دنیا، باید در کوی فقر قرار گیرد و به قلب خود معنای واقعی بدهد. او تشویق می‌کند که از حرص و آز دوری کند و به صدق و صداقت روی آورد. در نهایت، بیان می‌کند که برای رسیدن به حقیقت و آرامش، باید دست از تنش‌ها و دغدغه‌های دنیوی برداریم و به تلاش در راه خدا مشغول شویم.
هوش مصنوعی: ای دل، مدتی در مسیر فقر آرام بگیر؛ چرا بیخود به دنبال کار هستی؟
هوش مصنوعی: اگر نتوانی مانند روح به آسمان برسی، پس مانند کسانی که در غار خوابیده‌اند، راهی پیدا کن و به سوی غار برو.
هوش مصنوعی: این بیت به انتقاد از زندگی زاهدان و صومعه‌نشینان می‌پردازد و می‌گوید که تا چه زمانی باید به سخن‌گفتن از دوری از دنیا و زهد و پرهیز بپردازیم. بهتر است کمی هم به لذت‌های دنیوی مانند شراب و قمار توجه کنیم و از آنها بهره‌مند شویم.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی از گور خر (خطرات) دوری کنی، باید مسیر شجاعت و قدرت را انتخاب کنی. و اگر می‌خواهی به گنج برسیدی، باید دنبال مار (مشکلات) باشی و آنها را درک کنی.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی مانند جعفر طیار، بر دلبر زیبای خود قانع و راضی باشی، باید در کنار او بمانی و از او بهره‌مند شوی.
هوش مصنوعی: به راستی با صداقت و آرامش حرکت کن و دل خود را مانند یک فلز به معنای واقعی ارزشمند کن.
هوش مصنوعی: وقتی که سیاست و قدرت به تو روی می‌آورند، باید با دقت و احتیاط رفتار کنی و از نشانه‌ها و راهنماهای واقعی کمک بگیری تا در مسیر درست پیش بروی.
هوش مصنوعی: دل خود را از طمع و خواسته‌های نفسانی خالی کن و با نفس خود که مانند یک جنگجوست، مبارزه کن تا در راه مبارزه به پیروزی برسی.
هوش مصنوعی: یا مانند عمر زندگی را با ثبات و استحکام بساز، یا مانند علی با قدرت و شجاعت از آن دفاع کن.
هوش مصنوعی: گاه زندگی در فقر و تنگدستی می‌گذرد و گاه در ثروت و مرفه‌زیستی. گاه دچار درد و رنج هستیم و گاه طاقت، برای مقابله با مشکلات و چالش‌ها را داریم.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی از سختی‌های زندگی رهایی یابی و به آرامش برسی، باید یاد بگیری که از چالش‌ها و مشکلات گذر کنی و از آنها تجربیات پربار به دست آوری.
هوش مصنوعی: اگر هزاران بار بی‌توجهی به سجده پرداخته‌ای، حالا بنشین و حساب کن که چند بار با دقت و توجه واقعی سجده کرده‌ای.
هوش مصنوعی: یک بار به خاطر قدرت و عظمت خداوند سجده کن، مانند سجدهٔ ساحران فرعون که به خاطر معجزهٔ حضرت موسی به سجده افتادند. سپس می‌توانی در بهشت ما اقامت گزینی.
هوش مصنوعی: ای کسی که بصیرت و بینایی نداری، از داستان بخت نصر چیزی نگو و از سامری، هزاران میوه و درس عبرت بگیر.
هوش مصنوعی: بغداد را بلافاصله و به سرعت بازگردان و در حال انتظار در بصره بمان و فرصتی را که پیش می‌آید غنیمت شمار.
هوش مصنوعی: در جوی شهر به دنبال معنای ارزشمند نگرد؛ بلکه مانند غواصی که در عمق دریا شنا می‌کند، بر روی حاشیه و کنار آب تمرکز کن.
هوش مصنوعی: ای کسی که در بازی قمار مهارت نداری، اگر می‌خواهی کمتر ببازی، به یاد محبوبت باش.
هوش مصنوعی: اگر به زخم‌های متعدد و ناسازگاری‌های زندگی توجه کنی، هرگز به آنچه که واقعاً آرزوی دل توست، نخواهی رسید. اما اگر یکبار با جدیت و تمرکز به یک هدف به‌ویژه هدف‌های اصلی زندگی بپردازی، می‌توانی به موفقیت و خوشبختی دست یابی.
هوش مصنوعی: اگر مانند ابراهیم خلیل از غم و اندوه سوخته‌ای، در باغ گلسرخ نرو و به آتش در نیفتید.
هوش مصنوعی: ماهی به خاطر زندگی در آب به خود می‌بالد و گنجشک هم به خاطر پرواز در آسمان. اما هر دوی آنها در نهایت به جوی و کنار دریا می‌رسند.
هوش مصنوعی: اگر دستان هنرمند به تصویر زیبای ماه نرسد، هرگز در دامان شکار ناشید.
هوش مصنوعی: اگر از دنیا حرص و طمع نداشته باشی، در آن صورت می‌توانی مقام و موقعیت والایی را در دست بگیری، در غیر این صورت تو فقط یک خاکسار و بی‌ارزش خواهی بود.
هوش مصنوعی: اگر با یک سوار بر درختی نشستی، جایی برای نام بزرگت نیست. وقتی کشته شدی، هزاران راه برای فرار داری.
هوش مصنوعی: یا همچون پرنده‌ای آزاد و عاقل در کنار پادشاهان قرار بگیر، یا مانند زاغی بی‌نام و نشان در گوشه‌ای پنهان شو.
هوش مصنوعی: در این روزگار، هیچ تلاشی نکن و بیش از حد خود را درگیر نکن. بهتر است دست از کار برداری و به روز خود بپردازی.
هوش مصنوعی: زمانی که نور علم مانند ماه از آسمان فقر بر تو تابید، مانند طاووسی که در باغ و فصل بهار خود را نمایش می‌دهد، خود را معرفی کن.
هوش مصنوعی: برای رسیدن به منزلگاه‌های بزرگ و مهم، باید از دشواری‌ها و رنج‌ها عبور کنی. در سفر خود، با دقت و کنترل مناسب بر اوضاع و شرایط، می‌توانی به مقصد برسید.
هوش مصنوعی: در این جنگ، تعداد زیادی از جنگجویان به نبرد پرداختند و حملات متعددی را انجام دادند و تلاش کردند که یکدیگر را به زمین بیفکنند.
هوش مصنوعی: مردان با صداقت و صداقت زندگی را گذراندند. اگر تو هم در مسیر خود، از آن طریق پیش بروی، به همان نتایج نیکو دست خواهی یافت.
هوش مصنوعی: زمانی که رنج و درد دینی در بینی وجود ندارد، از این مسیر برو و به گوشه‌ای از زمین کشاورزی توجه کن.
هوش مصنوعی: این گروه از خواجه‌ها که در جستجوی مقام و موقعیت هستند، بی‌دردسر و بخشش عمل می‌کنند. به همین دلیل، نام آنها عیب و شرم را به همراه دارد.
هوش مصنوعی: اگر از این ثروت بی‌پایان تنها به تو چهار خشت برسد، آن را از دنیا به حساب آور.
هوش مصنوعی: اگرچه سنایی می‌گوید که اینکه تو در این حالت نیکو با گرامی‌داشت و شکرگزاری به درگاه خداوند، امکان‌پذیر نیست، اما باز هم باید شکرگذار باشی و به خداوند پناه ببری.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای روزگار خورده کم روزگار گیر
بیغوله را ز تیر حوادث حصار گیر
یک‌ره که در سرای سپنجی نشسته‌ای
اندیشه کن ز راه و شدن را شمار گیر
اکنون که کارهای جهان با خصومت است
[...]
اندیشه کن ز دوزخ و جائی قرار گیر
روز شمار و هیبت او در شمار گیر
ای دل ترا که گفت بدنیا قرار گیر
وین جان نازنین را اندر حصار گیر؟
بر چار سوی طبع بزن خیمۀ مراد
جایی چنین وطن ز سر اختیار گیر؟
آمد حجاب هشت درخلد چار طبع
[...]
سرمایه جنون ز نسیم بهار گیر
داغت اگر کمی کند از لاله زار گیر
داغی که نیست سکه ناسور بر رخش
بی اعتبارتر ز زر کم عیار گیر
باد مراد رفت به طوفان نیستی
[...]
زین بحر بیکران کم هر اعتبار گیر
موج گهر شو و سر خود در کنار گیر
الفت‌پرست کنج دلی، اضطراب چیست
رخت نفس در آینه‌داری قرار گیر
مردان به احتیاط به امن آرمیده‌اند
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.