هر که را ملک قناعت شد مسلم بر زمین
ز آسمان بر دولت او آفرین باد آفرین
عز دین از جاه دنیا کس نجست اندر جهان
جاه دنیا را چکارست ای پسر با عز دین
رستگاری هر دو عالم در کم آزاری بود
از بد اندیشان بترس و با کمآزاران نشین
مر ترا گفتند دست از مردمان کوتاه کن
تو چرا چون ابلهان کوتاه کردی آستین
نامهٔ کوته نکو باشد به هنگام حساب
جامهٔ کوته چه خواهی کرد ای کوتاه بین
ای برآورده سر کبر از گریبان نفاق
نه به رعناییت یار و نه به قرایی قرین
سبلت خود پست کردی دولت مستیت از آن
پستی و هستی بد آید هستی و پستی گزین
تو به خرسندی بدل کن حرص را گر مردمی
کاولین نعمالبدل شد آخرین بشالقرین
هیچ بیرونت نیست کار این جهان از نیک و بد
رحمت فردوس از آنست و عذاب گور ازین
یک زمان ز آب شریعت آتش شهوت بکش
پس عوض بستان تو دیوی را هزاران حور عین
دل چو مردان سرد کن زین خاکدان بیوفا
آن گهٔ بستان کلید قصر فردوس برین
ظاهری زیبا و نازیبا مر او را باطنی
از درون چون سر که باشد وز برون چون انگبین
شاه را گویی که مال این و آن غارت مبر
پس ز شاه افزون طمع داری به مال آن و این
روی چون طابون و اندر زیر آن طابون طمع
آنت کاری با تهور اینت کاری سهمگین
از چنین بیشه چه جویی نزد هر کس آبروی
به بود زین آبرو ای خواجه آب پارگین
وقت دادن موش تر باشی چو بستانی چرا
در نیابد گرد شبدیز ترا شیر عرین
خود سزای سبلت تو دولت شه کرد و بس
شاه را دولت چنان باشد ترا سبلت چنین
تو چرا از طیلسان چندین ترفع میکنی
طیلسانست آنکه داری یا پر روحالامین
نیک بختیت آرزو باشد فضول از سر بنه
رو بر سید شو و از خوان او نان ریزه چین
سید فرزانه فضلالله بیمثل آنکه هست
آفتاب خاندان طیبین و طاهرین
آنکه اندر حق او یک رنگ بینم در جهان
خواه گویی تاج باش و خواه گویی پوستین
آنکه ناید گر به دست آیدش بر پا شد همه
گنج باد آورد ز استظهار میرالمومنین
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره قناعت و دوری از دنیاگرایی سخن میگوید. شاعر توصیه میکند که شخص باید به کمآزاری و روحیه قناعت روی بیاورد تا رستگار شود. او نسبت به بداندیشان هشدار میدهد و تاکید میکند که عزت دینی از جاه و مقام دنیوی مهمتر است. همچنین شاعر به انتقاد از افرادی میپردازد که به خاطر مقام و ثروت، اخلاق خود را زیر پا میگذارند و به طمع میپردازند. او بر این باور است که هر کسی باید به جزئیات زندگی و ارزشهای واقعی توجه کند و از آرزوهای نادرست دوری کند. در نهایت، شاعر از اهمیت دیانت و عمل به شریعت صحبت میکند و به شخصیت «سید» اشاره میکند که الگوی فضیلت و نیکی است.
هوش مصنوعی: هر کس که به قناعت و بسندگی در زندگی برسد، آسمان بر نعمت و برکت او صحه میگذارد و باید برای این دولتش شادی و تحسین کرد.
هوش مصنوعی: عزت دین از مقام و ثروت دنیوی مهمتر است و هیچکس در این دنیا نمیتواند آن را به دست آورد. ای پسر، مقام و ثروت دنیوی چه ارزشی دارد در مقابل عزت دین؟
هوش مصنوعی: رستگاری در دنیا و آخرت در این است که کمترین آسیب را به دیگران برسانی. از افراد بداندیش مراقب باش و با کسانی که کمترین آزار را میرسانند، همنشینی کن.
هوش مصنوعی: به تو گفتهاند باید از مردم فاصله بگیری و ارتباط خود را محدود کنی، اما چرا مانند افراد نادان دست از تلاش و عمل گرفتهای؟
هوش مصنوعی: نامهٔ مختصر و خوب در زمان بررسی و ارزیابی ارزشمند است. اما در مورد لباس کوتاه، اگر لباسی که در اختیار داری مناسب نیست، چه اقداماتی میتوانی انجام دهی؟ این سوال به اهمیت انتخابهای مناسب و آمادهسازی پیش از موقعیتهای خاص اشاره دارد.
هوش مصنوعی: دیگر از کبر و نفاق دست بردار و سر خود را نبر بالا. زیبایی تو نه تنها به خاطر جذابیت یاری که داری نیست، بلکه بر اثر همسری با مقام و عزت هم نیست.
هوش مصنوعی: موهای خود را پایین آوردهای و به خاطر این افتادگی، خوشحالی و نعمت مستیات از بین رفته است. حالا باید بین موجودیت و عدم، یکی را انتخاب کنی.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به خوشبختی برسی، باید حرص و آز را کنار بگذاری. زیرا اگر انسان شایستهای باشی، در نهایت به بهترین جایگاه دست خواهی یافت.
هوش مصنوعی: در این جهان، هیچ چیزی از کارها و رفتارهای تو به واسطه نیک و بد آن خارج نیست. رحمت و نعمتهای بهشتی مربوط به اعمال نیک توست و عذابهای قبر، نتیجه اعمال بد تو میباشد.
هوش مصنوعی: مدتی از لذت های دنیوی فاصله بگیر و در مسیری معنوی قدم بگذار، سپس به جای آنچه که در دنیای شهوت جستجو میکنی، به نعمتهای بهشتی و زیباییهای روحانی خواهی رسید.
هوش مصنوعی: دل را مانند مردان محکم و بیاحساس کن تا از این دنیای ناسازگار و بیوفا رهایی پیدا کنی، آنگاه به باغی بروی که کلید بهشت در دستانت باشد.
هوش مصنوعی: ظاهر زیبا و جذابی دارد، اما باطن او از درون ناپسند و زشت است، مانند سر که زیباست ولی از درون شیره یا انگبین ندارد.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که به شاه بگویند که از تاراج مال مردم اجتناب کند. برای او منطقی نیست که به ثروت دیگران طمع ورزد، زیرا خود شاه نیز از منابع و نعمتهای خود بهرهمند است. بنابراین، بهتر است به خویشتن رضایت دهد و از دیگران چیزی نگیرد.
هوش مصنوعی: چهرهای زیبا و دلانگیز داری، اما در زیر آن زیبایی، دلخوشیهایی وجود دارد که میتواند خطرناک باشد و به کارهایت رنگ و بویی جدی ببخشد.
هوش مصنوعی: از چنین جنگلی چه انتظاری داری؟ هر کسی آبرو و شخصیت خودش را دارد، اما این آبرو هر قدر هم که خوب باشد، به اندازهی آب زلال و پاکی که در این مکان هست ارزش ندارد، ای آقا.
هوش مصنوعی: زمانی که موش هستی، باید با احتیاط رفتار کنی؛ چرا که وقتی وارد عرصهای بزرگ و پرخطر میشوی، نباید انتظار داشته باشی که در آنجا به راحتی موفق شوی.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که خودت باعث شدهای که در مقام و قدرت قرار بگیری و تنها همین موضوع کافی است. برای شاه نیز چنین نقشی و وضعیتی در زندگی تو وجود دارد.
هوش مصنوعی: چرا به خاطر چیزهای بیارزش مثل طیلسان خود را بالا میکشی؟ این فقط خاصیت آن چیز است، یا به خاطر الهام و روحالامین که در درون تو وجود دارد؟
هوش مصنوعی: خوشبختی تو در آرزوی خوب و دوری از کارهای بیهوده است. سر خود را از مسائل بی اهمیت خالی کن و به سمت شخصیتهای بزرگ برو و از سفرهی آنها نعمتها را جمع کن.
هوش مصنوعی: فرزندی دانا و بینظیر از نسل پاک و معصومین که مانند خورشید به خانواده خود نور میبخشد.
هوش مصنوعی: هر که را در حق او یکسان ببینم، در این دنیا چه تاج بر سرش باشد و چه لباس پشمی، برایم فرقی ندارد.
هوش مصنوعی: اگر کسی به دست نیاید، برای او همواره گنجی به دست میآید. همه چیز بر پایه استقامت و پشتیبانی امام مومنان، به پا میخیزد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
فهم کن گر مؤمنی فضل امیرالمؤمنین
فضل حیدر ، شیر یزدان ، مرتضای پاکدین
فضل آن کس کز پیمبر بگذری فاضل تر اوست
فضل آن رکن مسلمانی ، امام المتّقین
فضل زین الاصفیا ، داماد فخر انبیا
[...]
ای برید شاه ایران از کجا رفتی چنین
نامه ها نزد که داری؟ بار کن! بگذار! هین
کی جدا گشتی ز شاه و چندگه بودی براه
چند گون دیدی زمان و چند پیمودی زمین
سست گشتی تو همانا کز ره دور آمدی
[...]
حاسدان بر من حسد کردند و من فردم چنین
داد مظلومان بده ای عز میر مؤمنین
شیر نر تنها بود هرجا و خوکان جفتجفت
ما همه جفتیم و فردست ایزد دادآفرین
حاسدم بر من همی پیشی کند، این زو خطاست
[...]
گشت گیتی چون بهشت از فر ماه فرودین
بوستان را کرد پر پیرایه های حور عین
بر بهشت بوستان مگزین بهشت آسمان
کان بهشت بر گمانست این بهشت بر یقین
ابر گوئی کرده غارت تخت بزازان هند
[...]
آفرین بر دولت محمودیان باد آفرین
کافریدش زآفرین خویشتن جان آفرین
آفرین بر دولتی کش هر زمان گوید خدا
آفرین باد آفرین بر چون تو دولت آفرین
چون نباشد آفرین ایزدی بر دولتی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.