قصیدهٔ شمارهٔ ۱۵۸ - از زبان منجم ماوراء النهر که تقویم آورده بود گفتهاست
ای امین شاه و سلطان و امیر ملک و دین
زبدهٔ دور زمانی عمدهٔ روی زمین
خلق را در دین و دنیا از برای مصلحت
عروةالوثقی تویی امروز و هم حبلالمتین
بر تو غیب آسمان چون عیب عالم ظاهرست
زان که چون عقلی و جان هم پیشوا و هم پیش بین
نی بدن آوردم این تقویم تا ز احکام او
بازدانی راز گردون در شهور و در سنین
من نکو دانم که پیش رای تو نقاش وهم
نقش کردست این همه احکام در لوح یقین
زان وسیلت ساختم خود را وگر نز روی عقل
بر لب دجله بنفروشد کس آب پارگین
گر یکی تقویم داری گو دو باش از بهر آنک
هر کجا نوشک نشاید هم نشاید انگبین
خواجه را اندر خزان بل تا دو باشد بوستان
غر چه را در مهرگان بل تا دو باشد پوستین
بر سپهر تو چه تنگی کرده باشد آفتاب
در بهشت تو چه رحمت کرده باشد حور عین
ماوراء النهری و صفرایی تواند این طایفه
خاصه چون باشند با صفرا و سودا همنشین
این چنین صفرا ز سرکه و انگبین کی به شود
کانگبین از مستعان سازی و سرکه از مستعین
سرکه اینجا طبع من شد انگبین احسان تو
من چو در سرکه فزودم تو مکن کم ز انگبین
شین دین اندر غریبی از همه رسواترست
باز خر یک ره مرااز شین دین ای زین دین
تا یمینست و یسار اندر بزرگی و شرف
یمن بادت بر یسار و یسر بادت بر یمین
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش و تمجید از شخصی با موقعیت بالا، مانند امیر یا پادشاه، پرداخته و او را به عنوان حامی و راهنمای مردم در مسائل دینی و دنیوی معرفی میکند. شاعر به قدرت و حکمت این شخص اشاره میکند و او را به عنوان منبع مطمئنی برای راهنمایی و هدایت جامعه در امور مختلف توصیف مینماید. همچنین، شاعر به مقایسه مفاهیم مختلف، مانند تقویم و سرکه و انگبین، میپردازد تا نشان دهد چگونه تأثیرات مثبت و منفی در زندگی انسانها وجود دارد. در نهایت، بیان میشود که نیاز به اتحاد و نیکی در بین افراد جامعه وجود دارد و اهمیت دوری از اندیشههای منفی و ایجاد فضایی مثبت و سازنده در زندگی تأکید میشود.
هوش مصنوعی: ای معتبر و مورد اعتماد در میان پادشاهان و فرمانروایان، تو برترین و برجستهترین فرد در این دوران هستی و مهمترین شخص در دنیا به شمار میروی.
هوش مصنوعی: تو امروز، در دین و دنیا، مصلحت مردم را تأمین میکنی و برای آنان به مانند رشته محکم و استواری هستی که آنها را به هم مربوط میسازد.
هوش مصنوعی: آسمان و جهان به تو فهمیده و واضح هستند، زیرا که تو هم عقل و هم جان را در خود داری و همواره میتوانی پیشگام و بیننده باشی.
هوش مصنوعی: من این تقویم را به وجود آوردم تا از احکام آن آگاه شوی و رازهای آسمان را در ماهها و در سالها بشناسی.
هوش مصنوعی: من خوب میدانم که نقاش خیال، تمام این قوانین را بر لوح یقین نگاشته است و اینها تنها تصورات تو هستند.
هوش مصنوعی: به واسطه آن وسایل، خودم را ساختم و اگر به عقل خود تکیه نکنم، مانند کسی هستم که نمیتواند از روی دجله، آب تمیزی به دست آورد.
هوش مصنوعی: اگر یک تقویم داری، بگو که دو تا باشد؛ زیرا هر جا که نوشک درختی به ثمر نمینشیند، شیرینی هم نباید انتظار داشت.
هوش مصنوعی: شخصی که در سرمای زمستان به سر میبرد، نمیتواند به بهار و زیباییهای آن فکر کند. در روزهای مهرگان هم که زمان جشن و خوشی است، نمیتوان از سختیهای زندگی غافل شد. در واقع، در هر زمانی، انسان باید با چالشها و دشواریهای خود کنار بیاید و از زیباییها لذت ببرد.
هوش مصنوعی: آفتاب چه بر تنگی آسمان تو تاثیر گذاشته است، در حالی که حور عین (فرشتگان بهشتی) در بهشت تو چه رحمت و نعمت بینظیری را هدیه دادهاند.
هوش مصنوعی: این گروه خاص که در آن سوی رودخانه زندگی میکنند، به دلیل ویژگیهای خود میتوانند با صفرا و سودا همراه شوند.
هوش مصنوعی: اینطور که معلوم است، ترکیبهایی از سرکه و عسل نمیتوانند به همدیگر برسنند، چون عسل به ما کمک میکند و سرکه نیاز به کمک دارد.
هوش مصنوعی: من با طبع خود مانند سرکه شدهام، در حالی که احسان تو همچون عسل است. من در این سرکه بیشتر شدم، اما تو همچنان عسل خود را با کم کردن از آن کم نکن.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به شکایت از شرایط دشوار خود در دیار غریبی میپردازد. او احساس میکند که اصول و آموزههای دینش در این شرایط سخت، بیشتر به چشم میآید و او را بارزتر از دیگران میسازد. در نهایت، او از یک راهنما درخواست میکند تا او را در این مسیر همراهی کند و به او کمک کند تا از این وضعیت خارج شود.
هوش مصنوعی: در زندگی، تا زمانی که راست و چپ در بزرگمنشی و افتخار وجود دارد، امیدوارم خوشبختی به سمت چپ و سعادت به سمت راست تو بیفتد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
فهم کن گر مؤمنی فضل امیرالمؤمنین
فضل حیدر ، شیر یزدان ، مرتضای پاکدین
فضل آن کس کز پیمبر بگذری فاضل تر اوست
فضل آن رکن مسلمانی ، امام المتّقین
فضل زین الاصفیا ، داماد فخر انبیا
[...]
ای برید شاه ایران از کجا رفتی چنین
نامه ها نزد که داری؟ بار کن! بگذار! هین
کی جدا گشتی ز شاه و چندگه بودی براه
چند گون دیدی زمان و چند پیمودی زمین
سست گشتی تو همانا کز ره دور آمدی
[...]
حاسدان بر من حسد کردند و من فردم چنین
داد مظلومان بده ای عز میر مؤمنین
شیر نر تنها بود هرجا و خوکان جفتجفت
ما همه جفتیم و فردست ایزد دادآفرین
حاسدم بر من همی پیشی کند، این زو خطاست
[...]
گشت گیتی چون بهشت از فر ماه فرودین
بوستان را کرد پر پیرایه های حور عین
بر بهشت بوستان مگزین بهشت آسمان
کان بهشت بر گمانست این بهشت بر یقین
ابر گوئی کرده غارت تخت بزازان هند
[...]
آفرین بر دولت محمودیان باد آفرین
کافریدش زآفرین خویشتن جان آفرین
آفرین بر دولتی کش هر زمان گوید خدا
آفرین باد آفرین بر چون تو دولت آفرین
چون نباشد آفرین ایزدی بر دولتی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.