گشت گیتی چون بهشت از فر ماه فرودین
بوستان را کرد پر پیرایه های حور عین
بر بهشت بوستان مگزین بهشت آسمان
کان بهشت بر گمانست این بهشت بر یقین
ابر گوئی کرده غارت تخت بزازان هند
باد گوئی کرده غارت طبل عطاران چین
کاین بیالاید بعنبر هر زمان روی هوا
کان بیاراید بدیبا هر زمان روی زمین
گر بسوی خلد خواهی رفت سوی باغ رو
ور بسوی چرخ خواهی دید سوی راغ بین
گلستان خلد است و حورا شاخهای ارغوان
بوستان چرخ است و پروین خوشه های یاسمین
زان بصد خوشی نواخوان بلبل شیرین زبان
زین بصد کشی گرازان آهوی مشگین سرین
آن درختان بر چمن چون لعبتان سبزپوش
هر یکی را مجمری از مشگ زیر آستین
رنگ آنان کرده هامون را بدیبا در نهان
بوی اینان کرده صحرا را بعنبر بر عجین
این همی بر دشمنان شاه نفرین خوانده باز
وان همی بر دوستان شاه خواند آفرین
خسرو لشگرشکن دریای احسان بوالحسن
کو بمردی بی عدیلست و برادی بی قرین
تا میان بزم باشد یسر دارد بر یسار
تا میان رزم باشد یمن دارد بر یمین
جان همی نازد بدو چون تن همی نازد بجان
دین همی نازد بدو تا وی همی نازد بدین
باد باشد زیر زین اسبش برفتار و جز او
تا جهان بوده است کس بر باد ننهاده است زین
تیغ او بر جامه مردی بکردار طراز
کف او بر خاتم رادی بکردار نگین
گر بخواب اندر ببیند نیزه او شاه زنگ
ور ببیداری بخواند نامه او شاه چین
گیرد اندر وقت جان شاه زنگ از بیم زنگ
یابد اندر حال روی شاه چین از بیم چین
روز رزم او نماند در زمین خصمی روان
روز بزم او نماند در زمین گنجی دفین
گر خرد خواهی که بستاید ترا او را ستای
ور جهان خواهی که بگزیند ترا او را گزین
سوی او دارند گردان روز کوشیدن قفا
پیش او سایند شاهان وقت بخشیدن جبین
ای تن آزادگان دائم بمهر تو رهان
وی دل فرزانگان دائم بشکر تو رهین
چون تو آری تیر گاه کارزار اندر کمان
مرگ بر جان بداندیشانت بگشاید کمین
بیش دان و پیش بین باشد همیشه پیش تو
بیش از آن دانی که هستی بیش دان و پیش بین
نیکخواهان ترا دائم نماید چرخ مهر
بدسگالان ترا دائم نماید چرخ کین
تا نیابد بر غزل هرگز انین را کس بدل
تا نیابد بر طرب هرگز حزن را کس گزین
نیکخواهت باد دائم در طرب جفت غزل
بدسگالت باد دائم در حزن جفت انین
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به توصیف زیبایی‌های بهشت و بوستان می‌پردازد و به تمایز بین بهشت واقعی و بهشتی که در ذهن وجود دارد اشاره می‌کند. او به زیبایی‌ها و نعمت‌های طبیعی مانند گل‌ها و درختان اشاره می‌کند و از آواز بلبل و طبیعت سرشار از زندگی می‌گوید. همچنین، شاعر به شخصیت خسرو، که به عنوان یک پادشاه خیر و بخشاینده توصیف شده، پرداخته و او را مورد ستایش قرار می‌دهد. در نهایت، پیام شعر تأکید بر خوبی‌ها و نیک‌خواهی‌ها در برابر بدی‌ها و خصومت‌هاست. شاعر با بیانی عاطفی و زیبا، احساسات عمیق انسانی و مهر و محبت به خویش و اطرافیان را منتقل می‌کند.
هوش مصنوعی: جهان مانند بهشتی زیبا شد، چون که ماه فروردین از آسمان فرود آمد و باغ را با زینت‌های زیبا و همانند حوران آراست.
هوش مصنوعی: به باغ بهشت دل نبند، چون بهشت آسمان به طور خیال و تصور است، در حالی که بهشت واقعی وجود دارد که یقیناً حقیقت دارد.
هوش مصنوعی: ابر مانند یک دزد، تاج و تخت دکان‌داران هندی را به چالش کشیده، و باد هم مانند یک غارتگر، طبل آوازخوانان چینی را به هم ریخته است.
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و خوشبویی می‌پردازد. شاعر اشاره دارد که در هر زمان، عطر خوشی مانند عنبر در فضا پراکنده می‌شود، به گونه‌ای که زمین نیز با زیبایی‌ها و جلوه‌های خاصی آراسته می‌گردد. به عبارتی، زیبایی و خوشبو بودن، هر لحظه و هر جا وجود دارد و فضای اطراف را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی به بهشت بروی، به سمت باغ برو؛ اما اگر می‌خواهی به آسمان نگاه کنی، به سمت دشت برو.
هوش مصنوعی: بهشت شبیه باغی زیباست که در آن گل‌ها و درختان رنگارنگی وجود دارند. درختان ارغوان در این باغ مانند نشانه‌هایی از زیبایی و خوشبختی‌اند و ستاره‌ها همچون خوشه‌های یاسمین در این باغ می‌درخشند.
هوش مصنوعی: بلبل شادی‌زده به خاطر خوشی و زیبایی‌اش می‌خواند و در عین حال، آهوی خوش‌تراش نیز در دشت‌ها در حال دویدن است. این دو تصویر نشان‌دهنده‌ی زیبایی و نشاط طبیعت است که به رغم خطراتی که وجود دارد، همچنان زندگی و شادی در آن برقرار است.
هوش مصنوعی: درختان سبز بر روی چمن مانند بازیگران خوش‌پوشی هستند که هر کدام در زیر آستین خود، ظرفی پر از عطر مشکی دارند.
هوش مصنوعی: رنگ افراد شاداب و زیبا، بر روی دشت هامون تاثیر گذاشته و آن را زنده و دلنشین کرده است. همچنین عطر و بوی حضور این افراد، همانند عطر عنبر، فضای بیابان را خوشبو و دلپذیر نموده است.
هوش مصنوعی: او به دشمنان شاه ناسزا می‌گوید و برای دوستان شاه دعا و ستایش می‌کند.
هوش مصنوعی: خسرو، فرمانده‌ای است که مانند دریای وسیع از نیکویی‌ها و بخشش‌هاست. بوالحسن نیز شخصیتی است که با وجود مردانگی‌اش، هیچ‌کس مانند او را نمی‌توان یافت و او یکتاست و همتایی ندارد.
هوش مصنوعی: تا وقتی در مراسم و جشن‌ها باشی، زندگی و خوشبختی را در سمت چپ خود می‌بینی، اما زمانی که در میدان جنگ قرار بگیری، شجاعت و پیروزی را در سمت راست خود تجربه می‌کنی.
هوش مصنوعی: روح به او مباهات می‌کند، چونکه بدن به جان خود می‌بالد. دین نیز به او افتخار می‌کند تا او به این دین ببالد.
هوش مصنوعی: باد در زیر زین اسب او حرکت کرده و هیچ‌کس تا به حال به اندازه او بر باد تکیه نکرده است.
هوش مصنوعی: شمشیر او بر روی لباس مردانه مانند کفی بر روی انگشتر زیبا می‌درخشد.
هوش مصنوعی: اگر در خواب نیزه او را ببیند، یعنی سلطنت و قدرت او را ببیند، در حالت بیداری نامه او را در دست می‌خواند، یعنی از او خبر دارد و نسبت به او آگاهی دارد.
هوش مصنوعی: در زمانی که جان پادشاه در خطر است، از ترس زنگ خطر به صدا درمی‌آید و در این موقع، چهره‌ی پادشاه چین نیز از ترس بر افروخته می‌شود.
هوش مصنوعی: در روز نبرد او، دیگر خصم و دشمنی در زمین نمی‌ماند و در روز جشن او نیز، هیچ گنج پنهانی در زمین باقی نمی‌ماند.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی که خرد تو را تحسین کند، باید او را مورد ستایش قرار دهی، و اگر می‌خواهی که جهان تو را انتخاب کند، باید او را برگزینی.
هوش مصنوعی: روزها به سمت او تلاش می‌کنند و پادشاهان در برابر او زانو می‌زنند تا او بتواند بخشش و رحمت را نثارشان کند.
هوش مصنوعی: ای بدن آزادگان همیشه در محبت تو آزاد باشد و ای دل دانایان همیشه به خاطر شکرگذاری تو دست بسته باشد.
هوش مصنوعی: زمانی که تو به میدان نبرد درآیی، تیر مرگ در کمان آماده خواهد شد و بر جان بداندیشان فرود خواهد آمد.
هوش مصنوعی: آگاه و خردمند باش و همیشه با بینش و درک عمیق به مسایل نگاه کن؛ زیرا درک و شناخت تو از واقعیت‌ها بیشتر از آن چیزی است که در ظاهر دیده می‌شود.
هوش مصنوعی: خیرخواهان همیشه در کنار تو هستند و برایت خیر و خوشی می‌خواهند، در حالی که دشمنان تو نیز همیشه در کمین و حواس‌جمع‌اند تا برایت مشکلاتی به وجود بیاورند.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند جایگزینی برای غزل که از آن درد و ناله‌اش سرچشمه می‌گیرد بیابد و هیچ‌کس نمی‌تواند حزن را در میدان شادی انتخاب کند.
هوش مصنوعی: برای تو آرزوی خوشحالی دارم و امیدوارم همیشه شاد و سرزنده باشی، اما برای کسی که به او علاقه‌مندی، آرزو می‌کنم که همواره در اندوه و غم باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
فهم کن گر مؤمنی فضل امیرالمؤمنین
فضل حیدر ، شیر یزدان ، مرتضای پاکدین
فضل آن کس کز پیمبر بگذری فاضل تر اوست
فضل آن رکن مسلمانی ، امام المتّقین
فضل زین الاصفیا ، داماد فخر انبیا
[...]
ای برید شاه ایران از کجا رفتی چنین
نامه ها نزد که داری؟ بار کن! بگذار! هین
کی جدا گشتی ز شاه و چندگه بودی براه
چند گون دیدی زمان و چند پیمودی زمین
سست گشتی تو همانا کز ره دور آمدی
[...]
حاسدان بر من حسد کردند و من فردم چنین
داد مظلومان بده ای عز میر مؤمنین
شیر نر تنها بود هرجا و خوکان جفت‌جفت
ما همه جفتیم و فردست ایزد دادآفرین
حاسدم بر من همی پیشی کند، این زو خطاست
[...]
آفرین بر دولت محمودیان باد آفرین
کافریدش زآفرین خویشتن جان آفرین
آفرین بر دولتی کش هر زمان گوید خدا
آفرین باد آفرین بر چون تو دولت آفرین
چون نباشد آفرین ایزدی بر دولتی
[...]
ای سپهسالار شرق ای پشت ملک ای صدر دین
ای زریر ای بوحلیم ای کوه حلم ای بحر کین
آفتابی تو ز موکب گرد تو ساکن سپهر
آسمانی تو به مرکب زیر تو جنبان زمین
گر نجستی باد جودت برگ نفشاندی درم
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.