چون بر بشر فلک ز ازل مهربان نبود
هرگز نشاط و خرمی اندر جهان نبود
یک بار آب خوش به گلوی کسی نیخت
کاغشته او به زهر غم جان ستان نبود
گشتند اولیا به بلا مبتلا همه
اما کسی چو خسرو لب تشنگان نبود
هابیان اگر ز ظلم برادر الیم شد
جسمش به خاک بیسر و عطشان طپان نبود
ایوب گر جراحت تن داشت بیشمار
دیگر به فکر العطش کودکان نبود
بر سینه زخم تیر و بدل داغ اکبرش
یا پهلویش هدف بسنان سنان نبود
گر بوالبشر به مرگ پسر گشت اشکبار
با دردهای بدتر از این توامان نبود
یونس اگر به بطن سمک شد مقام او
تیر بلا به صید تنش در کمان نبود
روزی که گشت منزل یونس به کربلا
اسمی ز ظلم کوه و از کوفیان نبود
شد سایبان به پیکر یونس ز آفتاب
بر پیکر عزیز خهدا سایبان نبود
یعقوب را دو دیده ز هجران سفید گشت
با آنکه هجر یوسف وی جاودان نبود
یحیی شهید گشت گر از بهر زانیه
تن در زمین و تیغ به کف ساربان نبود
یا راس او به نوک سنان جایگه نداشت
یا در تنور خولی دون میهمان نبود
شد زیب طشت گر سر یحیای بیگناه
دیگر کبود از زدن خیزران نبود
(صامت) به هر کجا که نمود این عزا بپا
یک دل نماند کز اثرش خون روان نبود
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن به بیرحمی و فقدان محبت در زندگی بشر از آغاز آفرینش اشاره دارد. او میگوید که انسانها هیچ وقت از خوشی و شادی برخوردار نبودهاند و مصیبتها و بلاها اوج گرفته است. شخصیتهای تاریخی و مذهبی مانند خسرو، ایوب، یونس و یعقوب نیز هرکدام با درد و رنجهای عمیق مواجه شدند و هیچکدام نتوانستند از آرامش حقیقی بهرهمند شوند. حتی در مصیبتهای بزرگ مانند شهادت یحیی، فریادها و رنجهای روحانی آنها را تسلی نداد. این شعر به عمق غم و اندوه در زندگی انسانها و خلأ محبت و امنیت اشاره دارد.
هوش مصنوعی: اگر از آغاز، آسمان با انسان مهربان نبود، هرگز در جهان شادی و خوشحالی وجود نداشت.
هوش مصنوعی: اگر یک بار هم آب شیرین به گلوی کسی نریزد، او به زهر غم و اندوه جانکاه مبتلا نمیشود.
هوش مصنوعی: اولیا و بزرگانی که در دین و spirituality هستند، دچار سختی و آزمایش شدند، اما هیچکس مثل خسرو در میان تشنگان ظاهر نشد.
هوش مصنوعی: اگر در اثر ظلم برادر، فردی به شدت آسیب دیده و جانش به خطر افتاده باشد، بدن او در حالی که به خاک افتاده و تشنه است، بدون سر و سامان نخواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر ایوب زخمیهای زیادی از درد و رنج داشت، اما دیگر به فکر تشنگی و نیاز کودکان نبود.
هوش مصنوعی: بر سینهاش زخم تیر و بر دل داغ اکبرش وجود دارد، یا پهلویش هدفی برای سنانها نبوده است.
هوش مصنوعی: اگر بوالبشر (آدم) به خاطر مرگ پسرش اشکبار و غمگین شد، باید بگویی که دردهای بدتر از این نیز وجود ندارد که او را همزمان تحت تأثیر قرار دهد.
هوش مصنوعی: یونس اگرچه در دل ماهی گرفتار شد، اما جایگاه او به قدری بالا بود که تیر مصیبت نمیتوانست به بدن او آسیب برساند.
هوش مصنوعی: روزی که یونس به کربلا رسید، خبری از ظلم و ستم کوه و کوفیان نبود.
هوش مصنوعی: یونس در زیر سایبان آفتاب قرار گرفت، اما بر پیکر مقدس خداوند هیچ سایبانی وجود نداشت.
هوش مصنوعی: یعقوب به خاطر دوری از یوسف، چشمانش به شدت نگران و غمگین شد، در حالی که این دوری برای همیشه نبود.
هوش مصنوعی: یحیی به خاطر زنی که از او بدی دیده بود کشته شد، اگرچه در زندگیاش اسیر و گرفتار نمیشد و در چنگال دشمنان نیز نبود.
هوش مصنوعی: این بیت به این موضوع اشاره دارد که یا سر او در جایی نامناسب (مثل نوک نیزه) قرار نداشت، یا اینکه در تنور، جایی برای یک مهمان بیارزش و حقیر وجود نداشت. به عبارت دیگر، به ناچیز بودن و بیارزشی برخی افراد یا موقعیتها پرداخته میشود.
هوش مصنوعی: وقتی سر بیگناه یحیی را در طشت گذاشتند، دیگر جای کبود ناشی از زدن خیزران بر پوست او نبود.
هوش مصنوعی: هرجا که این عزاداری برپا شد، دلها در درد و اندوه غرق شدند و هیچ دلی یافت نشد که تحت تأثیر آن، خونش جاری نشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مشابهیابی بر اساس وزن و قافیه
خورشید ذرّه پرور، شاه هنر نواز
ای آن که در جهان چون تو صاحبقرآن نبود
خورشید کو بتیغ زدن بر سر آمدست
در جنب دست و بازوی تو همچنان نبود
چون آفتاب از تو توانگر شد، آنکه را
[...]
یاری که بر جدایی اویم گمان نبود
ماهی نبود آن که شبی در میان نبود
بیگانه وار از سر ما سایه وا گرفت
ما را ز آشنایی او این گمان نبود
دامانش چون گذاشت حق صحبت قدیم؟
[...]
عشق تو بود با من و از من نشان نبود
مهر تو بود در دل و دل در جهان نبود
نقش تو در خیال و خیال از نظر جدا
نام تو بر زبان و زبان در دهان نبود
روزی مرا به خوان وصالت بخواندهای
[...]
ای آنکه چون تو دادرسی در جهان نبود
بیداد اینچنین ز تو کس را گمان نبود
وقتی که شکل دایره کن فکان نبود
جز نقطه حقیقت حق در میان نبود
نور ولا ز بطن حقیقت طلوع کرد
چندان که گشت گرد خود آن را کران نبود
پرگار گشت و انجم و افلاک آفرید
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.