دجله عمری است، تر وتازه که خوش می گذرد
ساقیا می گذر عمر به عطلت مگذار!
چند پیچیم چو زلفین تو در دور قمر ؟
چند باشیم چو چشمان تو در عین خمار؟
کار آن است تو را کار ، ورت صد کار است
بر لب دجله رو ودست بشوی از همه کار
کمتر از خارنه ای ، دامن گل بویی گیر
کمتر از سرونه ای ، تازه نگاری به کف آر
جام خورشید از آن پیش که بردارد صبح
جام جمشیدیصبها به صبوحی بردار
جام بر کف نه ودر باده نگر تا زصفا
حور در پرده روحت بنماید دیدار
می گلگون که کند پرتو عکسش به صبوح
صبح را همچو شفق گونه به گلگونه نگار
بخت یار است وفلک تابع وایام به کام
فتنه در خواب وجهان ایمن ودولت بیدار
دور مستی است در این دور نزیبد که بود
بجز از حزم خداوند جهان کس هشیار
نقطه دایره پادشهی ، شیخ حسن
شاه خورشید محل ، خسرو جمشید آثار
آنکه بر شاهسوار فلک ار بانگ زند
که بدار ای فلک او را نبود باز مدار
کف او مقسم ارزاق وضیع است وشریف
در او کعبه آمال صغار است وکبار
بار ها با گهر افشانی دستش زحیا
ابر آب دهن انداخته در روی بحار
قرص خورشید اگر در خور خوانش بودی
عیسی مایده آراش بدی خوان سالار
ای که از نزهت ایوان تو بابی است بهشت
وی که از روضه ی اخلاق تو فصلی است بهار !
فلک آثار سم اسب تو در روز مصاف
همه بر دیده خورشید نویسد به غبار
زحل از قدر تو آموخت بزرگی وشرف
این چنین ها کند آری اثر حسن جوار
شرح رای تو دهد شمع فلک در اصباح
دم زخلق تو زند باد صبا در اسحار
بیلکت چون بنهد چشم بر ابروی کمان
زه به گوش ظفر آید زدهان سوفار
روز بزم تو درم به همه قدر از سبکی
در نیار به جوی هیچکس او را به شمار
گرزند نا میه در دامن انصاف تو چنگ
بر کند لطف تو از پای گل ونسرین خار
باز اگر پای به دست تو مشرف نکند
پای خود را ندهد بوسه به روزی صد بار
هر که بیرون نهد از دایره حکم تو پای
بس که سر گشته رود گرد جهان چون پرگار
خسروا لشگر منصورت اگر رجعت کرد
نیست بر دامن جاه تو ازین هیچ غبار
عقل داند که در ادوار فلک بی رجعت
استقامت نپذیرند نجوم سیار
این یقین است که در عرصه ملک شطرنج
برتر از شاه یکی نیست به تمکین و وقار
دیده باشی که چو رخ برطرف شاه نهد
بیدقی بی هنری کم خطری بی مقدار
وقت باشد که نظر بر سبب مصلحتی
نزد شاپش ویک سو شود از راه گذار
نه ارزان عزم بود پایه بیدق را قدر
نه از این حزم بود منصف شاهی را عار
آخر دست بر آرد اثر دولت شاه
زنهادش به سم اسب وپی پیل دمار
پادشاها منم آن مدح سرایی که نیافت
مثل من باغ سخن طوطی شکر گفتار
بلبلی نیست که در معرضم آید امروز
من تنها وز مرغان خوش آواز هزار
تا جهان را بود از گردش ایام نظام
تا زمین را بود از جنبش افلاک قرار
باد در سایه اقبال تو شهزاده اویس
دایم از عمر وجوانی وجهان بر خوردار!
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیباییهای زندگی و لذتهای آن میپردازد. شاعر از دجله به عنوان نمادی از حیات و تازگی یاد میکند و به ساقی سفارش میکند که از گذر عمر غافل نشود. او به زیباییهای محبوبش و نقش مهمی که در زندگیاش دارد اشاره میکند و میگوید که زندگی باید با شادی و خوشی سپری شود.
شاعر همچنین به اهمیت هوشیاری و تدبیر در مواجهه با چالشهای زندگی اشاره میکند و به مقام و قدرتی که از آن برخوردار است، افتخار میکند. در نهایت، به اقتدار و عظمت پادشاهی که در عرصه زندگی میدرخشد و از نعمتهای جوانی و قدرت برخوردار است، اشاره میکند و آرزوی استمرار آن را دارد.
کل شعر به نوعی دعوت به بیداری و لذت بردن از زیباییهای زندگی و جوانی است و بر ضرورت تدبیر در مواجهه با دورانی که بر ما میگذرد تأکید میکند.
هوش مصنوعی: رود دجله همیشه زنده و سرزنده است و با خوشی میگذرد. ای ساقی، نگذار که عمرم به بیخیالی بگذرد!
هوش مصنوعی: آیا ما نیز مانند موهای تاب دار تو در اطراف ماه میپیچیم؟ آیا ما مانند چشمان خوابآلود تو میتوانیم در این حالت باقی بمانیم؟
هوش مصنوعی: شما وظیفهای دارید که باید به آن بپردازید، و در این راه مشغولیتها و دغدغههای زیادی دارید. به کنار رود دجله بروید و از تمامی مشغلهها و نگرانیهایتان رها شوید.
هوش مصنوعی: اگر ارزش و مقام تو کمتر از یک خار است، دامن گل را برنگیر. اگر به زیبایی یک دختر تازهنفس نمیرسی، به او دست نزن.
هوش مصنوعی: قبل از آنکه صبح فرا برسد و جام خورشید به دست گرفته شود، ای دل، با شوق و ذوق جام جمشید را پر کن و از آن بنوش.
هوش مصنوعی: کاسی با جام پر از شراب در دست داشته باش و به باده نگاه کن تا زیباییهایی که در باطن وجودت نهفتهاند، دیده شوند.
هوش مصنوعی: گلی سرخ که نورش در صبح به چشم میآید، صبح را شبیه به رنگ و زیبایی گلها میکند.
هوش مصنوعی: زمانه در حال خوبی است و شانس به یاری ما آمده است. شرایط به نفع ماست و دنیا در آرامش به سر میبرد، در حالی که روزگار با نشاط و سرزنده است.
هوش مصنوعی: در این دور و زمانه، مستی و بیتوجهی جایی ندارد، زیرا تنها کسی که واقعاً هشیار و آگاه است، خداوند است و هیچ کس دیگر به اندازه او آگاهی و هوشیاری ندارد.
هوش مصنوعی: مرکز دایره، پادشاهی است که نماینده شیخ حسن و نماد خورشید است. او مانند خسرو جمشید، آثار و نشانههایی از خود به جا نهاده است.
هوش مصنوعی: آن کس که بر اسب بلند آسمان فریاد میزند که ای آسمان، او را درنگ نکن و نگهندار.
هوش مصنوعی: دست او تقسیمکننده رزق و روزی افراد بیمقدار و بامقدار است و در آن، آرزوهای کوچک و بزرگ همچون مکانی مقدس مانند کعبه قرار دارد.
هوش مصنوعی: بارها با طلا و جواهرات، دستانش را به زیبایی زینت بخشیده و همچون ابر، آب دهانش را بر روی دریا ریخته است.
هوش مصنوعی: اگر خورشید که مانند قرصی در آسمان میدرخشد، برای ما قابل دسترسی بود، عیسی میتوانست با آراستگی و زیباییاش برای ما مفید باشد و ما را به سوی خود جذب کند.
هوش مصنوعی: تو که زیباییهای باشکوهت بهشتی را به یاد میآورد و اخلاق نیکویت، بهاری بینظیر را تداعی میکند!
هوش مصنوعی: آسمان نشانههای سم اسب تو را در روز نبرد، به غبار بر چهره خورشید خواهد نوشت.
هوش مصنوعی: زحل از بزرگی و شرافت تو درس گرفته و اینها اثر نیکو و زیبای همنشینی است.
هوش مصنوعی: شمع آسمان در صبح، رازی از فکر و نظر تو را بازگو میکند و نسیمی که در صبحهای زود میوزد، به تو و آفرینشت اشاره میکند.
هوش مصنوعی: وقتی ابروان کمانمانند بیلکت بر چشمهایت فرود آید، زنجیرهای از پیروزیها در گوش شنیده میشود.
هوش مصنوعی: در روز جشن و شادی تو، از هیچ چیزی کم نیاورم و به خاطر هیچ کس ارزش تو را زیر سؤال نبرم.
هوش مصنوعی: اگر در دامن انصاف تو، کسانی که بیانصافی میکنند، دست به کار شوند، نیکویی تو آنقدر قوی است که میتواند خاری را از گل و گلبرگ نرگس جدا کند.
هوش مصنوعی: اگر دوباره در چنگ تو گرفتار نشود، پس پای خود را برای بوسهای صد بار هم نمیدهد.
هوش مصنوعی: هر کسی که از قوانین و دستورات تو سرپیچی کند، باید بداند که سرنوشتش مانند دایرهای میشود که همچون پرگار در اطرافش میچرخد و هیچ راهی برای فرار از عواقب آن ندارد.
هوش مصنوعی: اگر لشگر منصور به سوی تو بازگردد، هیچ نشانی از حقارت بر مقام تو نخواهد ماند.
هوش مصنوعی: عقل آگاه است که در دوران و زمانهای مختلف، ستارههای سیار نمیتوانند به طور ثابت و بدون بازگشت باقی بمانند.
هوش مصنوعی: در دنیای شطرنج، تنها کسی که از همه برتر و با شخصیتتر است، شاه است.
هوش مصنوعی: وقتی که شاه چهرهاش را برمیگرداند، باید توجه کرد که عدم مهارت و ناتوانی در کارها به اندازهی یک مهرهی شطرنج بیاهمیت است و هیچ خطری برای او ایجاد نمیکند.
هوش مصنوعی: زمانی فرا میرسد که با نگاهی به دلایل و عواملی که به نفع ماست، میتوانیم از راهی که در پیش داریم، منحرف شویم و به سمت هدفی بهتر حرکت کنیم.
هوش مصنوعی: نه عزم و ارادهاش به اندازهای نیست که پایهگذار افتخار بینهایت باشد، نه از این تدبیر، نوعی خجالت برای شاهی وجود دارد.
هوش مصنوعی: در نهایت، نشان هایی از قدرت و عظمت شاه به همراه علامت هایی از شکست و نابودی به وجود خواهد آمد.
هوش مصنوعی: من، پادشاهی هستم که در ستایش و شعرپردازی مانند من وجود ندارد و زبانم شیرینتر از طوطی است که در باغ سخن میخواند.
هوش مصنوعی: امروز هیچ بلبل و پرندهای در کنار من نیست، من تنها هستم و حتی از هزار پرنده خوشصدا نیز دورم.
هوش مصنوعی: تا زمانی که دنیا به سبب تغییرات و گذر زمان نظم دارد و زمین به خاطر حرکت آسمانها در ثبات است، به حرکت و فعالیت ادامه خواهد داد.
هوش مصنوعی: باد در سایه لطف و خوشبختی تو، ای شهزاده اویس، همیشه از جوانی و زندگی پر از شادی برخوردار باشی!
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
گر شود بحر کف همت تو موج زنان
ور شود ابر سر رایت تو توفان بار
بر موالیت بپاشد همه در و گوهر
بر اعادیت ببارد همه شخکاسه و خار
ای ز کار آمده و روی نهاده به شکار
تیغ و تیر تو همی سیر نگردند ز کار
گاه تیغ تو بر آرد ز سر دشمن گرد
گاه تیر تو بر آرد ز بر شیر دمار
هیبت تیغ تو و تیر تو دارد شب و روز
[...]
دی در آمد ز در آن لعبت زیبا رخسار
نه چنان مست بغایت ، نه بغایت هشیار
طربی در دل آن ماه نو آیین زنبیذ
اثری در سر آن لعبت زیبا رخسار
از خم زلفش برگ سمنش غالیه پوش
[...]
بوستانبانا امروز به بستان بدهای؟
زیر آن گلبن چون سبز عماری شدهای؟
آستین برزدهای دست به گل برزدهای؟
غنچهای چند ازو تازه و تر بر چدهای؟
دستهها بسته به شادی بر ما آمدهای؟
[...]
هرکه در پیش تو بر خاک بمالد رخسار
ملک کونین مسخّر بودش لیل و نهار
دگران گر به قدم بر سر کوی تو روند
من به سر بر سر کوی تو روم مجنونوار
سلطنت غیر تو کس را نسزد ز انکه به لطف
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.