گنجور

 
سلیم تهرانی

صبحدم چون صاحبان غیب بر اهل نیاز

چون در رحمت، در میخانه را کردند باز

از سجود شیشه ها، میخانه شد بیت الحرام

ناله ی مستانه ی مطرب چو گلبانگ نماز

خم نشسته همچو محمود و به خدمت پیش او

شیشه ی سبز ایستاده بر سر پا چون ایاز

نیست بیم مرگ مستان را که در دیر مغان

رفته رفته عمر چون آب روان گردد دراز

نیست در میخانه محتاجی که اینجا مرد را

می کند یک ساغر می از دو عالم بی نیاز

سینه صافان را نماید از جبین اسرار دل

اختیارم نیست چون آیینه در افشای راز

گر جنون داری، ز معموری به صحرا نه قدم

تا به کی در خانه تازی اسب چون شطرنج باز

منت یک گل ندارم بر سر از شاخ گلی

باعث این، دست کوته شد، که عمر او دراز!

بر در هرکس درین معموره رفتم بسته بود

ای خوشا ویرانه و از هر طرف درهای باز

تندی احباب را در طبع ما تأثیر نیست

آب کی در چشم نرکس آید از بوی پیاز

مانده از دام کهن تارم درین دشت فریب

حلقه ای بر گردن هر مرغ چون جلقوی باز

از وجود من اثر نگذاشت عشق او سلیم

من ندارم نقش این آیینهٔ صورت گداز

 
 
 
منوچهری

عاشقا رو دیده از سنگ و دل از فولاد ساز

کز سوی دیگر برآمد عشقباز آن یار باز

عشق بازیدن، چنان شطرنج بازیدن بود

عاشقی کردن نیاری دست سوی او میاز

دل به جای شاه باشد وین دگر اندام‌ها

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از منوچهری
قطران تبریزی

صبر من کوتاه گشت از عشق آنزلف دراز

کو گهی با گل بسیر است و گهی با مل براز

تا ندیدم زلف او کژدم ندیدم گل سپر

تا ندیدم چشم او نرکس ندیدم مهره باز

آن همی آزار دم دل کش خریدارم بجان

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از قطران تبریزی
سنایی

ای سنایی کی شوی در عشقبازی دیده باز

تا نگردی از هوای دل به راه دیده باز

زان که عاشق را نیاز آن گه شفیع آید به عشق

کز سر بینش ز کل کون گردد بی‌نیاز

نیست حکم عقل جایز یک دم اندر راه عشق

[...]

سوزنی سمرقندی

سعد دولت را بسعدالدوله بازآمد نیاز

هردو بهر بندگی در پیش استادند باز

هست با وی نیک ساز ایام از روی خرد

تا که خواهد بود چون با وی نباشد نیک ساز

باز چون رأی رفیع و همت سعد دول

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از سوزنی سمرقندی
مولانا

گر نه‌ای دیوانه رو مر خویش را دیوانه ساز

گرچه صد ره مات گشتی مهره دیگر بباز

گرچه چون تاری ز زخمش زخمه دیگر بزن

بازگرد ای مرغ گرچه خسته‌ای از چنگ باز

چند خانه گم کنی و یاوه گردی گرد شهر

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مولانا
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه