کشد گر به صورت ز دل صد زبانه
به معنی بود نور آتش یگانه
مکن روی در قبله بی صدق نیت
که رسوا کند تیر کج را نشانه
برون آی از جسم خاکی به همت
که دریا شود تنگ ظرف از کرانه
به وصل هدف می رسد دوربینی
که چون تیر جسته است صاف از دو خانه
خوشا رهنوردی که چون صبح صادق
نفس راست چون کرد، گردد روانه
مشو بار روشن ضمیران که گردد
ز یک تن پر از خلق آیینه خانه
تو آن روز برخیزی از خواب غفلت
که سازند اه جهانت فسانه
به دست تهی میگشایم گرهها
ز کار سیه روزگاران چو شانه
فزون گشت غفلت ز موی سفیدم
رگ خواب من گشت این تازیانه
بخواه آنچه می خواهی از خاکساران
که خاک مرادست این آستانه
حرام است مستی بر آن عندلیبی
که خامش شود در خزان از ترانه
چه ترسانی از مرگ، آزاده ای را
که طبل رحیلش بود شادیانه
که خرسند می شد به فقر و قناعت؟
نمی بود اگر انقلاب زمانه
ز نعمت تهی چشم سیری ندارد
شود دام را حرص افزون ز دانه
گشایش گر از بستگی چشم داری
منه پا برون چون در از آستانه
مرو بی تکلف به مهمانسرایی
که پای تکلف بود در میانه
نسوزی اگر خویش را چون سمندر
چه حاصل ز خار و خس آشیانه
ز استادن آب روان سبز گردد
مجو چون خضر هستی جاودانه
سعادت به پرواز بسته است صائب
هما کم ز جغدست در آشیانه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر در مورد معنای زندگی و تلاش برای رهایی از محدودیتها و غفلتها صحبت میکند. شاعر به خواننده میآموزد که نیت صادقانه در جهت رسیدن به هدف اصلی زندگی اهمیت دارد و بر ضرورت آگاهی و تلاش برای به دست آوردن حقایق والای وجودی تأکید میکند. او به استفاده از فرصتها و نداشتن ترس از مرگ اشاره میکند و میگوید که زندگی واقعی در فقر و قناعت معنی دارد. همچنین، شاعر به سفر درونی و فراتر رفتن از محدودیتهای دنیوی دعوت میکند و بر لزوم ایمان و تلاش بیوقفه تأکید میکند. در پایان، اشاره میکند که سعادت و موفقیت در پرواز به سمت اهداف بلند و فرار از بلایای عادی زندگی نهفته است.
هوش مصنوعی: اگر کسی دل را به زبانی بسوزاند، این سوزش و شدت احساس میتواند نشاندهندهی عشق و روشنایی عاطفی باشد. در واقع، اشتیاق و هیجان قلبی، به نوعی مانند شعلهی آتشی است که نور و روشنی خاصی دارد.
هوش مصنوعی: هرگز بدون نیت پاک به سوی قبله نرو، زیرا نشانهگیری نادرست را آشکار میکند.
هوش مصنوعی: از قید و بند جسم خاکی خارج شو و با ارادهای قوی، چنان کن که دریا در تنگنای ظرف کوچک گنجانده شود.
هوش مصنوعی: دوربینی که با هدف و تمرکز به جلو میرود، به نتیجه و وصال میرسد، مانند تیراندازی که با دقت و سرعت از یک فاصله مشخص عبور میکند و به هدف خود میخورد.
هوش مصنوعی: بسیار خوب است کسی که مانند صبح روشن، با صداقت و راستگویی حرکت کند و به سوی هدفش پیش برود.
هوش مصنوعی: اگر با دیگران همصحبت شوی و در کنار آنها قرار بگیری، ممکن است که یک شخص خاص موجب ایجاد مشکل یا تنش در میان آنها شود، مانند اینکه یک شخص میتواند یک آینه را پر از تصویر کند.
هوش مصنوعی: روزهایی خواهد آمد که از خواب غفلت بیدار میشوی و دنیایت پر از افسانهها و داستانهای جذاب خواهد شد.
هوش مصنوعی: با دستان خالی و بدون ابزار، مشکلات و موانع روزهای سخت و تیره را حل میکنم، مانند شانهای که گرههای مو را باز میکند.
هوش مصنوعی: افزایش غفلت در من به خاطر موهای سفیدی است که دارم؛ اکنون دیگر کنترل و تسلط بر خود را از دست دادهام.
هوش مصنوعی: هرچه که از زندگی میخواهی، از افرادی که در این مکان humble و مطیع هستند، طلب کن؛ زیرا اینجا سرزمین آرزوها و خواستههای تحققیافته است.
هوش مصنوعی: مستی و شادابی بر آن هنگامی که در پاییز خاموش شود و آواز نخواند، جایز نیست.
هوش مصنوعی: ترس از مرگ برای کسی که آزاد است و به استقبال سفرهای جدید میرود، بیمعناست. برای او مرگ، پایان نیست بلکه آغاز یک جشن و تجربه تازه است.
هوش مصنوعی: آیا ممکن بود کسی به خاطر فقر و قناعت خوشحال باشد، اگر تغییرات زمان به گونهای دیگر نبود؟
هوش مصنوعی: اگر کسی از نعمتها بیبهره باشد، هرگز سیر نخواهد شد. در این حالت، پرندهای که در دام است، بیشتر از دانه حرص میزند.
هوش مصنوعی: اگر در انتظار گشایش و آزادی هستی، نباید مانع خودت شوی. باید همانند کسی که در را باز میکند، قدم به جلو بگذاری و از آستانه عبور کنی.
هوش مصنوعی: به بی زحمت و بدون هیچ رسمی به مهماننوازی برو که در آن، رسم و تکلف وجود نداشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر خودت را مانند سمندر حفظ کنی و نسوزی، دیگر خار و خس چه ارزشی دارد که در آن زندگی کنی؟
هوش مصنوعی: از استادان فراوان نباید انتظار داشت که آب روان دائماً سبز بماند، چرا که مانند خضر (نماد جاودانگی) شما نیز باید در پی زندگی پایدار باشید.
هوش مصنوعی: خوشبختی به پرواز وابسته است، اما پرندهای مانند هما (نوعی پرنده افسانهای) کمتر از جغد در لانهاش است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ایا گشته غره به مکر زمانه
ز مکرش به دل گشتی آگاه یا نه
یگانهٔ زمانه شدی تو ولیکن
نشد هیچ کس را زمانه یگانه
زمانه بسی پند دادت، ولیکن
[...]
خرد دوش از من بپرسید و گفتا
که ای پیش نطق تو منطق فسانه
بگو چیست آن طرفه صیاد دلها
که از لفظ و معنیش دامست و دانه
دلم گفت خاموش تا من بگویم
[...]
میان من و دوست چون شد یگانه
نماند به جز دوست کس در میانه
چو با دوست افتاد کار از دو جانب
دویی جمله معدوم شد در یگانه
چو بیرون از او نیست از خود چه لافی
[...]
چو بنشست بر تخت قطب زمانه
که چون قطب بادش بقا جاودانه
مغنی به آواز چنگ و چغانه
چه خوش گفت وقت صبوح این ترانه
که ای خواجه برخیز کانفاس عمرت
بود مایه دولت جاودانه
درین بزمگه چند غافل نشینی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.