چشم ناقص گهران بر زر و زیور باشد
زینت ساده دلان پاکی گوهر باشد
پرده چشم خدابین نشود خودبینی
مرد را آینه زندان سکندر باشد
خود حسابان نگذارند به فردا کاری
عید این طایفه روزی است که محشر باشد
گشت در سنگ ملامت به تن زارم پنهان
رشته شیرازه جمعیت گوهر باشد
جلوه شاهد غیبی به تو رو ننماید
خانه چشم تو چندان که مصور باشد
غم افسر نخورند اهل خرابات مغان
سر گران چون ز می ناب شد افسر باشد
اهل مسجد ز خرابات سیه مست ترند
گردش سبحه در او گردش ساغر باشد
شمع و پروانه به دلگرمی هم می سوزند
شعله خواهش ما نیست که یک سر باشد
هوس گلشن فردوس ندارد صائب
هر که را گوشه میخانه میسر باشد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی مفاهیم زیبایی، خودشناسی و دین میپردازد. شاعر به نقد تعلقات دنیوی، مانند زر و زیور و زیباییهای ظاهری، میپردازد و بر اهمیت درونگرایی و پاک بودن دل تأکید میکند. همچنین به تضاد بین افراد مذهبی و اهل شرابخواری اشاره میکند، که در ظاهر ممکن است نسبت به هم حسرت و رنج بکِشند، اما در باطن میتوانند تفاوتهای عمیقتری داشته باشند. در نهایت، شاعر به این نکته میرسد که لذتها و خوشیهای زندگی واقعی در دورانی ساده و صمیمی نهفته است، و اشاره به بیفکری و جاهطلبی میکند. به طور کلی، شعر حاوی پیامهایی درباره نادانی دنیاطلبی و تأکید بر ارزشهای معنوی و خودشناسی است.
هوش مصنوعی: چشمهای بیخبر از حقیقت به طلا و جواهر اهمیت میدهند، ولی دلهای ساده و پاک، زیبایی واقعی را در خلوص و پاکی مییابند.
هوش مصنوعی: اگر انسان به خودبیني دچار شود و نتواند به قضاوت صحیحی درباره خود دست یابد، فردی مانند سکندر، که در تاریخ به عنوان یک پادشاه بزرگ شناخته میشود، نیز نمیتواند از زندان افکارش رها شود. به عبارتی، خودبینی مانند پردهای میشود که دید ما نسبت به حقیقت را میپوشاند و ما را در محدودیتهای ذهنی نگه میدارد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که این گروه از مردم نباید کارهای خود را به فردا موکول کنند، زیرا روزی که به حسابرسی و قضاوت بزرگ میرسد، همانند عید است و باید در همان روز به آشتی با خود و دیگران بپردازند. در واقع، اهمیت زمان و انجام کارها در لحظه را گوشزد میکند.
هوش مصنوعی: در میانهٔ سختیها و دشواریها، درد و رنجی که بر من وارد میشود پنهان است. اما در نهایت، چیزی باارزش و زیبا از این تجربیات جمعآوری میشود که مانند جواهر است.
هوش مصنوعی: این شعر به این معنی است که زیبایی و جذابیت یک شاهد غیبی (یا معشوقی که در دسترس نیست) به اندازهای است که تمام زیباییها و تصورات شما را تحت تأثیر قرار نمیدهد. به عبارت دیگر، اگرچه در نگاه اول ممکن است زیباییهای زیادی به چشم بیاید، اما در واقع نمیتوانند به عمق و واقعی بودن آن چه که در دل وجود دارد برسند.
هوش مصنوعی: اهل خرابات، یعنی کسانی که در مجالس خوشگذرانی و شرابخواری هستند، به غم و اندوه اهمیت نمیدهند. زمانی که شراب ناب مینوشند، دیگر نیازی به کمر بستن به غم و اندوه ندارند و همچون افسران، سر را بالا نگه میدارند.
هوش مصنوعی: مردم مسجد که ظاهراً اهل ایمان و دینداریند، در واقع در مستی و غفلت بیشتری به سر میبرند. در حالی که در مکانهای ناسزا و ناپاک، افراد ممکن است از حقیقت و عمق معنویات آگاهتر باشند. در اینجا، حرکت تسبیح در دست اهل مسجد، به نوعی شبیه به چرخش لیوان مشروبات در دست مستها است.
هوش مصنوعی: شمع و پروانه با عشق و علاقه به یکدیگر میسوزند، اما این آتش و تمایل ما نیست که فقط به یک سمت محدود باشد.
هوش مصنوعی: هر کسی که بتواند به گوشهای از میخانه دسترسی پیدا کند، دیگر آرزوی بهشت و گلستان را ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای بزرگی که بر علم تو ظاهر باشد
هر چه مدفون زوایای سرایر باشد
هر زمان کلک تو چون آب فرو می خواند
هر چه بر صفحة اسرار ضمایر باشد
گام بر تارک خورشید گزارد ز شرف
[...]
قبله زن صفتان آینه زر باشد
مرد را آینه زندان سکندر باشد
از خموشی دهن غنچه پر از زر باشد
صدف از بسته لبی مخزن گوهر باشد
در سپرداری سیمین بدنان آفتهاست
[...]
میل خوبان ز اسیران به توانگر باشد
در چمن غنچه گل را سخن از زر باشد
هر که دارد لب خاموش توانگر باشد
دهن غنچه همه عمر پر از زر باشد
روز و شب در نظر زنده دلان یکرنگ است
[...]
خلعت بی طمعی زیب هنرور باشد
آبرو شمع نهانخانه گوهر باشد
صبح از صدق صفا فیض جهانگیری یافت
هر که دل را کند آیینه سکندر باشد
اینقدر خاک تمنا چه فشانی بر دل؟
[...]
هر که در عشق چو من عاجز مضطر باشد
جای رحم است بر او گر همه کافر باشد
قاتلی خون مرا ریخت که مقتولش را
باز بر سر هوس ضربت دیگر باشد
گر صبا دم زند از مشک ختن عین خطاست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.