هر که اوقات گرامی صرف خودسازی کند
خانه اش سازست چون جان خانه پردازی کند
همچو اخگر زود خاکسترنشین خواهد شدن
هر سبک مغزی که چون آتش سرافرازی کند
هر که خواهد بر سر زانوی خوبان جای خود
به که چون آیینه چندی خانه پردازی کند
غوطه در خون شفق زد مهر از تیغ زبان
این سزای آن که با عالم زبان بازی کند
آهوان را وحشت مجنون زوحشت توبه داد
چون بود میدان تهی هر کس سبکتازی کند
شد کف خاکستری بلبل زسوز ناله ام
وای بر خاری که با آتش زبان بازی کند
آن که از آیینه می پوشید رخسار از حیا
این زمان در ساغر می چهره پردازی کند
خودنمایی لازم نودولتان افتاده است
خون چو گردد مشک ناچارست غمازی کند
دلربایی شیوه هر مرغ کوته بال نیست
نقش بندد بر زمین کبکی که شهبازی کند
بلبلان چون غنچه بر لب مهر خاموشی زنند
در گلستانی که صائب نغمه پردازی کند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به مضامین خودسازی، اهمیت وقتگذاری بر روی خود و عواقب ناشی از بیمبالاتی در زندگی میپردازد. شاعر بیان میکند که فردی که وقت خود را صرف خودسازی کند، زندگیاش به سامان خواهد بود. در مقابل، کسانی که به بیمبالاتی رفتار میکنند، به زودی به ورطه شکست و ناکامی گرفتار خواهند شد. همچنین، نشان میدهد که خودنمایی و نمایش ظاهری، باطن انسان را فاسد میکند، و در نهایت به فرد یادآوری میکند که زیبایی واقعی ناشی از عمل و دیانت است، نه تظاهر و بازی با کلمات. شاعر به تصویرسازی زیبا و الهامبخش از زندگی و هنر میپردازد و تأکید میکند که زندگی واقعی، باید بر اساس اصول و ارزشهای صحیح بنا شود.
هوش مصنوعی: هر کسی که وقت ارزشمندش را برای بهبود خودش صرف کند، زندگیاش مانند خانهای میشود که با دقت و هنر تزئین شده است.
هوش مصنوعی: هر کسی که شعلهور و پرهیجان باشد، به زودی مانند خاکستر خواهد شد، اگر نادانی و سبکمغزی در او باشد.
هوش مصنوعی: هر کس که میخواهد در کنار معشوقان و خوبان قرار گیرد، بهتر است که مانند آیینه خود را آماده کند و در این راه کمی تلاش کند، نه اینکه مدتها به تنها زیباییهای ظاهری نگاه کند.
هوش مصنوعی: در این بیت به تصویرسازی از عواقب خطرناک بازی با کلمات و زبان پرداخته میشود. هر کس با زبان و کلام خود به دیگران آسیب برساند و به آنها ظلم کند، در نهایت با عواقب وخیمتری مواجه خواهد شد. در اینجا، خون شفق به معنای نمادین از خشونت یا ضرری است که از زبان ناشایست ناشی میشود. به عبارت دیگر، این شعر هشدار میدهد که باید با دقت و مسئولیت با کلمات و سخن خویش رفتار کنیم، چرا که عواقب آن ممکن است بسیار سنگین باشد.
هوش مصنوعی: وحشت مجنون باعث ترس آهوها شد. وقتی میدان خالی است، هر کسی میتواند آزادانه و بدون نگرانی رفتار کند.
هوش مصنوعی: بلبل به خاطر نالههای دلخراش خود خاکستری و پژمرده شده است. چه غمی دارد وقتی که خارها با زبان آتشین خود بازی میکنند!
هوش مصنوعی: کسی که از شرم، چهرهاش را از آینه پنهان میکرد، اکنون در جام شراب، زیبا و با فخر خود را نشان میدهد.
هوش مصنوعی: اگر خود را نشان ندهی، در نهایت دلتنگی و افسردگی به سراغت میآید. به مانند این است که وقتی مشک (عرق) پر میشود، ناگزیر باید خود را برملا کند و ببینند.
هوش مصنوعی: دلربایی و جذبه، مخصوص پرندههایی نیست که بالهای کوتاهی دارند. به مانند کبکی که بر روی زمین به تصویر کشیده شده، پرندهای است که میتواند به آسمانها پرواز کند.
هوش مصنوعی: پرندههای عاشق در جایی که فضای خوشایند و زیبایی وجود دارد، به خاطر آرامش و سکوت، صدایشان را خاموش میکنند. در این گلستان، که زیبایی و لطافت موج میزند، هیچکس نیست تا از زیباییها و نغمههای دلنشین آن بهرهبرداری کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون سر زلف سیه پوشت سراندازی کند
جانم اندر خلوت دل خرقه پردازی کند
شمع داند حال سرمستان بزم خاص را
کو هم اندر آتش سودا به سر بازی کند
زاهد اندر مجلس عشاق ره یابد اگر
[...]
با قدت آخر چرا سروی سرافرازی کند
از چه رو آخر صبا با زلف او بازی کند
سرو را کی می رسد دعوی بالا با قدت
پیش بالای تو میراد از چه او بازی کند
چون صبا در زلف تو پیچد پریشان بینمش
[...]
باز شاهین امیدم اوج پروازی کند
لیک شوقم در هوای وصل شهبازی کند
تا نشانی هست در راه، از سم گلگون فیض
بانگ بر شبدیز جان زن که سبکبازی کند
با هوسناکان نفاق آمیز دارم صحبتی
[...]
در گلستانی که هر زاغی خوش آوازی کند
بلبل آن بهتر که ترک نغمه پردازی کند
روز روشن وقت صورت بازی آیینه است
هست عیبی در هنر آن را که شب بازی کند
ترکش پرتیر گردد بال مرغان هوا
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.