ز یار لطف نهان خواستن فزون طلبی است
که دل زیاده برد خنده ای که زیر لبی است
به احتیاط سخن در حضور خوبان کن
که خوی سنگدلان آبگینه حلبی است
نمی کنند نظر عارفان به حسن مجاز
به ریگ سینه نهادن، دلیل تشنه لبی است
خسیس را ز مدارا زبان دراز شود
ز آب شعله کشد آتشی که بولهبی است
چراغ انجمن ماست دیده بیدار
می شبانه ما گریه های نیمشبی است
اگرچه نقش دویی نیست در قلمرو حسن
نظر به زلف و خط از روی یار، بی ادبی است
دلش به ما عجمی زادگان بود مایل
اگرچه لیلی صحرانشین ما عربی است
عروس عافیتی را که خلق می طلبند
چو نیک درنگری، در حباله عزبی است
رواست صائب، اگر نیست از ره دعوی
تتبع غزل خواجه گرچه بی ادبی است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی موضوعات عشق و زیبایی میپردازد و در عین حال به پیچیدگیهای ارتباط بین عاشق و معشوق اشاره میکند. شاعر از عشق نهان و خواستههای فزونطلبانه میگوید و به احتیاط در صحبت با زیباییها تأکید میکند. او میگوید که عارفان به ظاهر زیباییها توجه نمیکنند و به عمق احساسات و حقیقتها توجه میکنند. همچنین به موضوعاتی چون غم و اندوه در عشق و دوگانگیهای انسانی اشاره میکند و به زیباییهای خاص عشق اشاره دارد. در نهایت، شاعر به این نکته میرسد که اگرچه ممکن است غزلسرایی به نظر بیادبی بیاید، اما او بر تداوم این هنر تأکید دارد.
هوش مصنوعی: خواستن محبت پنهان از دوست، بیشتر از دیگری طلب کردن است. دل را گرفته از شادی میکند، اما این شادی به گونهای پنهان و زیر لب بروز میکند.
هوش مصنوعی: در حضور انسانهای فرهیخته با احتیاط صحبت کن، زیرا دلهای سخت و سنگدل مانند ظرفهای بیارزش و زودشکن هستند.
هوش مصنوعی: عارفان به زیباییهای ظاهری توجهی ندارند و نمیخواهند دل خود را به چیزهای فانی بسپارند؛ این نشاندهندهی آن است که آنها در پی حقیقتی عمیقتر و روحانیتر هستند و تشنگی واقعی آنها در جستجوی معنا و عشق بیپایان است.
هوش مصنوعی: افراد بخیل با نرمش و رفتار ملایم، زبانشان دراز میشود و از آب میتوانند آتش سوزانی را به وجود آورند که بسیار خطرناک است.
هوش مصنوعی: دیدههای بیدار ما مانند چراغی در جمع است که در شبهای تار، گریههای نیمهشب ما را روشن میکند.
هوش مصنوعی: این بیت میگوید که اگرچه زیباییهایی مانند زلف و خط (چشم و ابرو) در محبت وجود ندارد، اما باز هم ناپسند است که درباره آنها بیاحترامی کنیم. به عبارتی، حتی اگر خوشچهرگی خیلی نهایت ندارد، بیاحترامی به آن زیباها جایز نیست.
هوش مصنوعی: دل او به ما نژاد عجم علاقهمند بود، هرچند که لیلی، محبوبش، از نژاد عرب و بیابانی است.
هوش مصنوعی: عروس خوشبختی که مردم دنبال آن هستند، اگر خوب فکر کنی، در قید و بند ازدواج است.
هوش مصنوعی: صائب، اگرچه ممکن است ادعای پیروی از غزلهای خواجه ناپسند به نظر برسد، اما این کار چندان ایرادی ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مدار صحبت ما بر حدیث زیر لبی است
که اهل هوش عوام اند و گفتگو عربی است
قبول خاطر معشوق شرط دیدار است
به حکم شوق تماشا مکن که بی ادبی است
نکاح دختر رز بود دوش با عرفی
[...]
سئوال طلعت از آن حضرت ارچه بیادبی است
زبان خموش ولیکن دهان پر از عربی است
نهفته حق رخ و باطل به عشوه جلوهکنان
بسوخت عقل ز حیرت که این چه بوالعجبی است
ز شوق نور حضورش بسوخت دل آری
[...]
نظر به جوهر اصلی نه زشت مکتسبی است
که عیب زاده تصحیف باده عنبی است
فزود کام دل ما ز نا امیدی ما
فروغ گوهر عاشق زلال تشنه لبی است
شکست خاطر ما خانه زاد خاطر ماست
[...]
لبم خموش ز آواز مدعا طلبی است
که مدعا طلبیدن ز یار بیادبی است
حکیم جام جم و آب خضر چون گوید
مراد جام زجاجی و بادهٔ عنبی است
نرنجم ار سخن تلخ گویدم که ز پی
[...]
به شاخ زندگی ما نمی ز تشنه لبی است
تلاش چشمهٔ حیوان دلیل کم طلبی است
حدیث دل به که گویم چه راه بر گیرم
که آه بی اثر است و نگاه بی ادبی است
غزل به زمزمه خوان پرده پست تر گردان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.