گنجور » رودکی » قصاید و قطعات

رودکی » قصاید و قطعات »

شمارهٔ ۱۴

آن صحن چمن، که از دم دی

گفتی: دم گرگ یا پلنگ است

اکنون ز بهار مانوی طبع

پرنقش و نگار همچو ژنگ است

بر کشتی عمر تکیه کم کن

کاین نیل نشیمن نهنگ است

حاشیه‌ها

تا به حال ۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...

امین کیخا در ‫۱۱ سال و ۷ ماه قبل، یکشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۲، ساعت ۰۱:۱۳ نوشته:

نشیم هم همان نشیمن است

reply flag link

رضا در ‫۸ سال و ۷ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ فروردین ۱۳۹۵، ساعت ۱۱:۴۴ نوشته:

منظور از "دم "در مصرع اول بیت اول دهان است، لکن" دم" در مصرع دوم دم است.
ژنگ : ارژنگ کتاب مانی نقاش

reply flag link

رضا در ‫۸ سال و ۷ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ فروردین ۱۳۹۵، ساعت ۱۲:۲۴ نوشته:

رودکی بزرگ، در این شعر به مانند شاعران نوپرداز روزگار ما فضا سازی کرده است،زوال و بی رمقی صحن چمن را ناشی از نفس زمستانی ماه دی به رنگ دم گرگ و پلنگ تشبیه کرده است،در بیت دوم دیگر با ر با آمدن بهار صحن چمن را از وجود رنگهای الوان بهار به رنگ های ارژنگ کتاب مانی نقاش تشبیه کرده است.

reply flag link

محمد در ‫۶ سال و ۸ ماه قبل، دوشنبه ۱۴ اسفند ۱۳۹۶، ساعت ۲۲:۵۱ نوشته:

اگر بپذریم که شعر ظرفی است که چند حوزه مهم را در آمیخته است و لایه ی موسیقی بخش هنری آن اسکلتی است که نماهایی از تصاویر، مفاهیم و صنایع ادبی را بر پایه ای بنا کرده که ویژگی و جایگاش با توجه به چشم انداز مفاهیمی که شاعر آنرا می خواسته به دید خواننده بکشاند، تعیین می شود، در این مورد باید گفت این شعر دارای ریتم شوخ و شنگ و وزنی ساده است و دوری اش از پیچیدگی های ریتمی به اندازه ای است که این اسکلت را مناسب رک بودن گویش و ارایه اندرزی آشکار از یکطرف و در طرف دیگر جلوگیری از تاثیر و درگیری ژرف روان خواننده نسبت به مفاهیم ژرفتر و عبرت آموزی می کند.
جدای از اینکه انتخاب این وزن کاستی شمرده شود یا از شناخت و زیرکی شاعر نسبت به ظرفیت موسیقی بر آمده باشد، دو پرسش دارم:
منظور از «دم گرگ» و «دم پلنگ» و مناسبتش با « صحن چمن» چیست؟
و همینطور منظور از بیت آخر؟
نمیدانم تا چه اندازه تفسیرم از بین آخر درست باشد: دارد از واننهادن نیک روزی بر دوش زمان می گوید و با یاری گرفتن از تشبیه و استعاره ی زیبا، اهمیت دم غنیمت شماری را در بهره وری از خوشی گوشزد می کند؛ رود نیل یکی از بزرگترین و شناخته شده ترین رودهایی است که در ادبیات ما بارها از آن یاد شده است گر چه این رود نهنگی ندارد! اما د راینجا تمساحش همسنگ مفهوم غافلگیری سرنوشت و نا پایدار بودن خوشی است و اینکه که چرا نمی شود روی فرصت عمر آسیب پذیر سرمایه گذاری کرد. زیرا در این نیل زیبا وجهان ساری و جاری اتفاقی نا گهان با گزندش به کشتی غفلت زده، عمر را دچار آرواره های پر توان خود می کند.
زیبایی دیگر شعردربیت دوم استعاره گرفتن از مانویانی است که هنرشان ریشه های آیینی دارد، بنابر این به بهاری اشاره می کند که جلوه های زیبایی اش جدای از ویژگی های تکوینی زایش نیست. به قول پابلو نرودا: اگر تمام گلها را هم بچینند، هرگز نمی توانند جلوی آمدن بهار را بگیرند. ( نقل به مضمون)
و از طرفی با این همانی تلویحی زیبایی طبیعت و زیبایی آثار هنری دستساز بشر، به یکی بودن خواستگاه این دو زیبایی اشاره دارد.

reply flag link

بهرام مشهور در ‫۵ سال قبل، پنجشنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۸، ساعت ۲۲:۳۳ نوشته:

در پاسخ به محمد عزیز : بنده با عقل ناقص خودم فکر می کنم منظور از دم گرگ زمانی است که گرگها بیرون می آیند به طلب شکار و احتمالاً شبانگاه باشد و منظور از دم پلنگ نیمروز است که پلنگ در پی شکار است . رودکی همانطور که شما خود اشاره کرده اید با زیبایی تمام ، بهار را به نقاشی پر رنگ و راز مانی تشبیه می کند . نیل جاری و خروشان را هم به گذر عمر تشبیه می کند و وقتی می گوید تکیه کم کن منظورش این است که به دنیا چندان دل نبند . اینها چیزهایی است که بنده از این شعر اقتباس کرده ام . اما درباره پابلو نرودا که شاید اینجا اقتضایی نداشته باشد تا سخن از او رود ولی چون سخن آوردی باز می گویم این شاعر و همراه آلنده وقتی می گوید "می توانند همه گلها را بچینند (همه انقلابیون ، همه مردم را نابود کنند) ولی نمی توانند از آمدن بهار (انقلاب) جلوگیری کنند . پیروز باشید

reply flag link

جهن یزداد در ‫۲ سال و ۹ ماه قبل، شنبه ۱۸ دی ۱۴۰۰، ساعت ۰۸:۱۲ نوشته:

دم دی چون دم گرگ و پلنگ ناخوش بود و با امدن بهار ان دم چون ژنگ مانی است

reply flag link

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	لغزش به بخش حاشیه‌های شعر
	لغزش به بخش تصاویر نسخه‌های خطی، چاپی و نگاره‌های هنری مرتبط با شعر
	لغزش به بخش ترانه‌ها و قطعات موسیقی مرتبط با شعر
	لغزش به بخش شعرهای هم‌آهنگ
	لغزش به بخش خوانش‌های شعر
	لغزش به بخش شرح‌های صوتی
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	به اشتراک‌گذاری متن شعر جاری در گنجور
	مشابه‌یابی شعر جاری در گنجور بر اساس وزن و قافیه
	مشاهدهٔ شعر مطابق قالب‌بندی کتاب‌های قدیمی (فقط روی مرورگرهای رومیزی یا دستگاه‌های با عرض مناسب)
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

وزن:	مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری:	قصیده
منبع اولیه:	ویکی‌درج

ورود به گنجور

شمارهٔ ۱۴