بد منشانند زیر گنبد گردان
از بدشان چهر جان پاک بگردان
پای بسی را شکستهاند به نیرنگ
دست بسی را ببستهاند به دستان
تا خر لنگی فتادهاست ز سستی
توسن خود را دواندهاند بمیدان
جز بدو نیک تو، چرخ میننویسد
نیک و بد خویش را تو باش نگهبان
گر ستم از بهر خویش مینپسندی
عادت کژدم مگیر و پیشهٔ ثعبان
چندکنی همچو گرگ، حمله بمردم
چند دریشان همی بناخن و دندان
دامن خلق خدای را چو بسوزی
آتشت افتد به آستین و به دامان
هر چه دهی دهر را، همان دهدت باز
خواستهٔ بد نمیخرند جز ارزان
خواهی اگر راه راست: راه نکوئی
خواهی اگر شمع راه: دانش و عرفان
کارگران طعنه میزنند به کاهل
اهل هنر خنده میکنند به نادان
از خم صباغ روزگار برآید
هر نفسی صد هزار جامهٔ الوان
غارت عمر تو میکنند به گشتن
دی مه و اردیبهشت و آذر و آبان
جز بفنا چهر جان نبینی، ازیراک
جان تو زندانیست و جسم تو زندان
عالمی و بهرهایت نیست ز دانش
رهروی و توشهایت نیست در انبان
تیه خیالت به مقصدی نرساند
راهروان راه بردهاند به پایان
کشتی اخلاص ما نداشت شراعی
ور نه بدریا نه موج بود و نه طوفان
کعبهٔ نیکی است دل، ببین که براهش
جز طمع و حرص چیست خار مغیلان
بندگی خود مکن که خویش پرستی
کرده بسی پاکدل فریشته، شیطان
تا تو شدی خرد، آز یافت بزرگی
تا تو شدی دیو، دیو گشت سلیمان
راهنمائی چه سود در ره باطل
دیبهٔ چینی چه سود در تن بیجان
نفس تو زنگی شد و سپید نگردد
صد ره اگر شوئیش بچشمهٔ حیوان
راستی از وی مجوی زانکه نروید
هیچگه از شورهزار لاله و ریحان
بار لئیمان مکش ز بهر جوی زر
خدمت دونان مکن برای یکی نان
گنج حقیقت بجوی و پیلهوری کن
اهل هنر باش و پوش جامهٔ خلقان
روز سعادت ز شب چگونه شناسد
آنکه ز خورشید شد چو شبپره پنهان
دور شو از رنگ و بوی بیهده، پروین
از در معنی درای، نز در عنوان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به انتقاد از افراد بد و ستمگر میپردازد و به انسانها سفارش میکند که از بدیها دوری کنند و نیکوکار باشند. شاعر به بندگی و خودپرستی اشاره میکند و میگوید که خواستههای بد به انسان ضرر میزند. همچنین بر اهمیت خرد و دانش تأکید میشود و هشدار میدهد که در جستجوی حقیقت و نیکی باید از ظواهر و ظاهرگرایی دوری کرد. در نهایت، شاعر توصیه میکند که به دل و نیت خود توجه کنیم و از رنگها و بویهای بیهوده فاصله بگیریم تا به راست و حقیقت برسیم.
هوش مصنوعی: بدیگران را در زیر آسمان در نظر نگیرید، زیرا از بدیهای آنها، روح پاک خود را دور کنید.
هوش مصنوعی: بسیاری را به ترفند و فریب، به زنجیر کشیدهاند و آزادیشان را گرفتهاند.
هوش مصنوعی: از ضعف و کاهلی خودت، اسبها به سرعت به میدان رفتهاند، در حالی که خر لنگی زمینگیر شده است.
هوش مصنوعی: جز از او، هیچ نیکی و بدی در جهان نوشته نمیشود. تو باید مراقب خودت باشی و نیک و بد خود را حفظ کنی.
هوش مصنوعی: اگر ظلم و ستم را برای خود نمیپسندی، از رفتار زهرآگین مار و عادتهای خراب آن دوری کن.
هوش مصنوعی: چرا مثل گرگ به مردم حمله میکنی؟ آیا با دندان و ناخنت به آنها آسیب میزنی؟
هوش مصنوعی: اگر به سمت آفرینش و زیباییهای خداوند آسیب برسانی، این آتش کار خود را به خودت خواهد رساند و دامن خودت را نیز خواهد سوزاند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که به دنیا بدهی، همان را به تو باز میگرداند. پس از ارائهٔ چیزهای بد، تنها چیزهای ارزان و بیارزش نصیبات میشود.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی در مسیر درست قرار بگیری، باید نیکی را انتخاب کنی. و اگر به دنبال روشنایی و هدایت هستی، باید به علم و دانش توجه کنی.
هوش مصنوعی: کارگران به کاهلها و تنبلها طعنه میزنند و افراد هنرمند به کسی که دانشی ندارد، میخندند.
هوش مصنوعی: هر لحظه از پیچ و خم زندگی، صدها رنگ و طرح جدید به وجود میآید.
هوش مصنوعی: زمان و فصلها، مثل دی، اردیبهشت، آذر و آبان، در حال گذرند و تو به جای اینکه از عمرت بهره ببری، فقط در حال گشت و گذار در این روزها هستی و عمرت را هدر میدهی.
هوش مصنوعی: جز در صورت فنا، چهرهی جان را نخواهی دید؛ زیرا جان تو در زندانی گرفتار است و جسم تو همان زندان است.
هوش مصنوعی: تو دانش و آگاهی داری، اما چیزی از آن بهرهمند نیستی. تو در مسیر علم حرکت میکنی، اما توشهای برای سفر نداری.
هوش مصنوعی: وقتی خیال تو راهنمایی نمیکند، نمیتوانی به مقصد برسی؛ زیرا دیگران راه را طی کرده و به پایان رساندهاند.
هوش مصنوعی: کشتی جان ما که با اخلاص ساخته شده، نه قوانین و معیارهایی دارد؛ وگرنه در دریا نه موجی بود و نه طوفانی.
هوش مصنوعی: دل، محل نیکی و خوبی است، اما ببینیم چه چیزهایی به آن آسیب میزنند؛ تنها طمع و حرص مانند خار مغیلان به آن ضربه میزنند.
هوش مصنوعی: به خودت توجه نداشته باش و به پرستش خود مغرور نباش. کسانی که دل پاکی دارند، بسیاری از آنها فریب شیطان را خوردهاند.
هوش مصنوعی: وقتی تو خردمند و آگاه شدی، به اندازهای بزرگ و مهم شدی که قدرتی عظیم پیدا کردی. و زمانی که دچار نادانی و ضعف شدی، حتی سلیمان هم تحت تسلط و کنترل تو درآمد.
هوش مصنوعی: راهنمایی در مسیر نادرست فایدهای ندارد و پوشش زیبا در جسمی بیجان هیچ کاربردی ندارد.
هوش مصنوعی: نفس تو به شدت تیره و آلوده شده و حتی اگر صد بار هم آن را بشویی، باز هم سفید و پاک نمیشود.
هوش مصنوعی: به حقیقت از او توقع نداشته باش؛ زیرا از زمینهای بیثمر و خشک، نه لالهای میروید و نه ریحانی.
هوش مصنوعی: کار زشت و ناپسند را برای به دست آوردن ثروت و نفع مادی انجام نده و به خاطر به دست آوردن لقمهای نان، به کارهای نادرست و ناپسند آغشته نشو.
هوش مصنوعی: به دنبال حقیقت باش و تلاش کن تا در هنر مهارت پیدا کنی و مانند مردم عادی زندگی کن.
هوش مصنوعی: روز خوشبختی را شب چگونه میشناسد، کسی که مانند شبپرۀ پنهان از خورشید دور مانده است.
هوش مصنوعی: از چیزهای بیهوده و سطحی دوری کن و به عمق و معنی واقعی زندگی توجه کن. به جای اینکه به ظاهر و نامها اهمیت دهی، به محتوای درونی و معنای عمیق بپرداز.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
مادر می را بکرد باید قربان
بچهٔ او را گرفت و کرد به زندان
بچهٔ او را ازو گرفت ندانی
تاش نکوبی نخست و زو نکشی جان
جز که نباشد حلال دور بکردن
[...]
شاه چو بر کند دل ز بزم و گلستان
آسان آرد بچنگ مملکت آسان
وحشی چیزی است ملک و این زان دانم
کو نشود هیچگونه بسته بانسان
بندش عدل است و چون بعدل ببندیش
[...]
ای بزمین بر ، بزرگ سایۀ یزدان
ای ملک عادل ، ای مبارک سلطان
آنچه تو کردی ز پادشاهی و مردی
پور سیاوش نکرد و رستم دستان
روی تو نادیده ، هر که نام تو بشنید
[...]
آنگه رزبانش را بخواند دهقان
دو پسر خویش را، دو پسر رزبان
هر یک داسی بیاورند یتیمان
برده به آتش درون و کرده به سوهان
تهنیت عید را چو سرو خرامان
از در خرپشته اندر آمد جانان
بو یا زلفش به بوی عنبر سارا
رنگین رویش به رنگ لاله نعمان
کرده به شانه دو تاه سیصد حلقه
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.