روی دل با دوست باید داشت در مرگ و نشاط
راست رفتی در محبت، راست رفتی در صراط
دوستی با دشمنان دوست دشمن دوستی است
تا نباشد دل موافق درنگیرد اختلاط
اعتدال از سرو باغ آموز نی از خار و گل
نه سراپا بستگی نی پای تا سر انبساط
چیست این گردون طلسمی بوالعجب تعویذ دهر
سر نمی آرد کسی بیرونش از خط و نقاط
آسمان دیریست دلگیرست از بازی خویش
لیک داو آخر نمی گردد که برچیند بساط
نیست در کل جهان جزوی که آن در کار نیست
نقطه ای کم می شود می ریزد از هم ارتباط
نظم عالم را حکیمی هست آخر، روشنست
حکمتش از استواری ز استواری احتیاط
خود عجب دارم که در کنه جمال خود رسد
کی توان یک ذات را گفتن محیطست و محاط
خیز فرض خود ادا فرما «نظیری » تا رویم
خواب در مسجد حرامست و اقامت در رباط
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به دوستی و محبت در زندگی اشاره دارد. شاعر بر این نکته تاکید می‌کند که انسان باید در شادی و غم با دوستان خود همراه باشد و در محبت راستین گام بردارد. او همچنین می‌گوید که دوستی با دشمنان، به معنی دشمنی با دوستی است و همبستگی قلبی باید وجود داشته باشد.
شاعر به نتیجه می‌رسد که در طبیعت و عالم، هر جزئی نسبت به دیگری ارتباط دارد و نظم جهان به دست حکمت الهی است. او در نهایت به عرفان و درک عمیق از وجود می‌پردازد و بر این نکته تاکید می‌کند که شناخت واقعی ذات خود دشوار است. در پایان، به اهمیت عمل به اصول و خلوص نیت در زندگی اشاره می‌کند.
هوش مصنوعی: باید در هر شرایطی، چه در لحظات خوشی و چه در زمان سختی، با دوستمان همراه و صادق باشیم. اگر در عشق و محبت راست‌گو و درستکار باشیم، در مسیر زندگی نیز به راه درست خواهیم رفت.
هوش مصنوعی: دوستی با دشمنان یک نوع دوستی دشمنانه است. وقتی دل‌ها با هم هماهنگ نیستند، اختلاط و ارتباط واقعی شکل نمی‌گیرد.
هوش مصنوعی: هنگام تایید اعتدال و توازن واقعی، بهتر است به سرو باغ توجه کنیم و از خار و گل درس نگیریم. این توازن نه تنها به وضعیت کامل وابسته است، بلکه باید میان محدودیت‌ها و آزادی‌ها تعادل برقرار باشد.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف دنیای پیچیده و معماگونه‌ای اشاره دارد که انسان‌ها قادر به درک کامل آن نیستند. «گردون» به معنای آسمان یا جهان است و «طلسمی بوالعجب» به معنای رمز و رازهای شگفت‌انگیز آن است. در واقع، وجود آن قوانین و وقایع مختلفی که در زندگی روی می‌دهد، همچون یک تعویذ یا جادوگری است که هیچ‌کس نمی‌تواند از آن خارج شود یا به طور کامل آن را درک کند. این بیان به نوعی تأکید دارد بر این که زندگی و تقدیر انسان‌ها تحت تأثیر نیروهای مرموزی است که فراتر از فهم آن‌هاست.
هوش مصنوعی: آسمان مدتی است که از دلتنگی و غمگینی خود خسته شده است، اما در نهایت، پرنده‌ای که همیشه در حال پرواز است، نمی‌تواند به راحتی به زمین بیافتد و بازی را تمام کند.
هوش مصنوعی: در سراسر جهان هیچ بخشی وجود ندارد که نقشی در روند امور نداشته باشد. اگر حتی یک نقطه از این ارتباط‌ها کاسته شود، همه چیز به هم می‌ریزد.
هوش مصنوعی: در دنیا نظم و ترتیبی وجود دارد که به وسیله یک حکیم برقرار شده است. شعور و دانایی او به علت ثبات و احتیاطی که دارد، کاملاً آشکار و روشن است.
هوش مصنوعی: من خودم را شگفت‌زده می‌کنم که چطور می‌توان به عمق زیبایی خود پی‌برد. آیا کسی می‌تواند بگوید که چگونه ممکن است یک وجود را توصیف کرد در حالی که او هم خود محیط است و هم موجود در آن؟
هوش مصنوعی: بیدار شو و وظیفه‌ات را به‌درستی انجام بده، ای «نظیری»، تا من به خواب بروم؛ زیرا در مسجد حرام است و ماندن در رباط.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
تا به بستانم نشاندی بر بساط انبساط
ناگهانم در برآوردی و ماندی در بساط
برگشاد از قهر و لطف لشکر قهرت کمین
تا به دل‌ها درنگون شد رؤیت انس و نشاط
من ز بهر دوستی را جان و دل کردم سبیل
[...]
گریه بی‌خون دلم رنگی ندارد در بساط
بی من آه و ناله با هم کی نمایند اختلاط
آن سبکروح غم عشقم که دایم می‌کند
گریه بی من انقباض و ناله با من انبساط
گر دل درد آشنای من نبودی در میان
[...]
با پریشان روزگاران یار دارد اختلاط
مهر نتواند کشیدن در کمند احتیاط
سالکان را زیر گردون نیست جای خواب امن
خون چندین کاروان را خورده خاک این رباط
عاشقان مفلس خود را به سنگ کم مزن
[...]
ای که با نیکان طمع داری که یا بی ارتباط
با بدان منشین که باایشان مضر است اختلاط
رو عدالت پیشه کن هر روز و میکن راستی
تا روزی از عدل فردا راست بر روی صراط
چیست این دنیا رباط و خلق دنیا کاروان
[...]
عشقِ پیرانه‌سرم انگیخته در دل نشاط
بر هوا گسترده‌ام از نو سلیمان‌وَش نشاط
پرچم زلف بتی افکند بر سر سایه‌ام
تا زنم بر بام گردون پرچم عیش و نشاط
قافله‌سالار عشقم کاروان پربار دل
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.