آن مصر مملکت که تو دیدی خراب شد
و آن نیل مکرمت که شنیدی سراب شد
سرو سعادت از تف خذلان زگال گشت
و اکنون بر آن زگال جگرها کباب شد
از سیل اشک بر سر طوفان واقعه
خوناب قبه قبه به شکل حباب شد
چل گز سرشک خون ز برخاک بر گذشت
لابل چهل قدم ز بر ماهتاب شد
هم پیکر سلامت و هم نقش عافیت
از دیدهٔ نظارگیان در نقاب شد
دل سرد کن ز دهر که هم دست فتنه گشت
اندیشه کن ز پیل که هم جفت خواب شد
ایام سست رای و قدر سخت گیر گشت
اوهام کند پای و قدر تیز تاب شد
دفع قضا به آه شب کندرو کنید
هر چند بارگیر قضا تیزتاب شد
گر آتش درشت عذابی است بر نبات
آن آب نرم بین که بر او چون عذاب شد
عاقل کجا رود؟ که جهان، دار ظلم گشت
نحل از کجا چرد؟ که گیا زهر ناب شد
ربع زمین بسان تب ربع برده پیر
از لرزه و هزاهز در اضطراب شد
کار جهان و بال جهان دان که بر خدنگ
پر عقاب آفت جان عقاب شد
افلاک را پلاس مصیبت بساط گشت
اجرام را وقایهٔ ظلمت حجاب شد
ماتم سرای گشت سپهر چهارمین
روح الامین به تعزیت آفتاب شد
از بهر آنکه نامه بر تعزیت شوند
شام و سحر دوپیک کبوتر شتاب شد
در ترک تاز فتنه ز عکس خیال خون
کیوان به شکل هندوی اطلس نقاب شد
دوش آن زمان که طرهٔ شب شانه کرد چرخ
موی سپید دهر به عنبر خضاب شد
بیدست ارغنون زن گردون به رنگ و شکل
شب موی گشت و ماه کمانچهٔ رباب شد
دیدم صف ملائکهٔ چرخ نوحهگر
چندان که آن خطیب سحر در خطاب شد
گفتم به گوش صبح که این چشم زخم چیست
کاشکال و حال چرخ چنین ناصواب شد
صبح آه آتشین ز جگر برکشید و گفت
دردا که کارهای خراسان ز آب شد
گردون سر محمد یحیی به باد داد
محنت نصیب سنجر مالک رقاب شد
از حبس این خدیو، خلیفه دریغ خورد
وز قتل آن امام، پیمبر مصاب شد
بدعت ز روی حادثه پشت هدی شکست
شیطان خلاف قاعده رجم شهاب شد
ای آفتاب حربهٔ زرین مکش که باز
شمشیر سنجری ز قضا در قراب شد
وی مشتری ردا بنه از سر که طیلسان
در گردن محمد یحیی طناب شد
ای آدم الغیاث که از بعد این خلف
دار الخلافهٔ تو خراب و یباب شد
ای عندلیب گلشن دین زار نال زار
کز شاخ شرع طوطی حاضر جواب شد
ای ذوالفقار دست هدی زنگ گیر، زنگ
کن بوتراب علم به زیر تراب شد
خاقانیا وفا مطلب ز اهل عصر از آنک
در تنگنای دهر وفا تنگیاب شد
آن کعبه وفا که خراسانش نام بود
اکنون به پای پیل حوادث خراب شد
عزمت که زی جناب خراسان درست بود
برهم شکن که بوی امان ز آن جناب شد
بر طاق نه حدیث سفر ز آنکه روزگار
چون طالع تو نامزد انقلاب شد
در حبس گاه شروان با درد دل بساز
کان درد راه توشهٔ یوم الحساب شد
گل در میان کوره بسی درد سر کشید
تا بهر دفع دردسر آخر گلاب شد
از چاه دولت آب کشیدن طمع مدار
کان دلوها درید و رسنها ز تاب شد
دولت به روزگار تواند اثر نمود
حصرم به چار ماه تواند شراب شد
فتح سعادت از سر عزلت برآیدت
کوکشت زرد عمر تو را فتح باب شد
عقل از برات عزلت، صاحب خراج گشت
ابر از زکات دریا صاحب نصاب شد
سیمرغ را خلیفهٔ مرغان نهادهاند
هر چند هم لباس خلیفهٔ غراب شد
معجز عنان کش سخن توست اگر چه دهر
با هر فسردهای به وفا هم رکاب شد
اول به ناقصان نگرد دهر کز نخست
انگشت کوچک است که جای حساب شد
از طمطراق این گره تر مترس از آنک
باد است کو دهل زن خیل سحاب شد
بر قصر عقل نام تو خیر الطیور گشت
در تیه جهل خصم تو شر الدواب شد
گفتی که یارب از کف آزم خلاص ده
آمین چه میکنی که دعا مستجاب شد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف و تفسیر وضعیت نابسامان و مصیبتهای ناشی از حوادث سخت در جامعه میپردازد. شاعر از تخریب و ویرانی سرزمینها، از بین رفتن نعمتها و آثار جاودانه صحبت میکند و احساس یأس و ناامیدی را به تصویر میکشد. او به فساد و ظلم حاکم بر جامعه اشاره کرده و از دردها و رنجهایی که در پی این وضعیت به وجود آمده، مینالد. همچنین، شاعر به دعا و امیدواری به درستی و عدالت اشاره میکند و در نهایت به این نکته میرسد که علیرغم همه مشکلات، انسان باید به دعا و خواستههای خود ادامه دهد. در کل، این شعر به نوعی بازتابدهنده شرایط متلاطم و بیثبات دنیاست.
هوش مصنوعی: سرزمینی که تو دیدی ویران شده و آن نیلِ مورد احترام که از آن نام بردی، اکنون چیزی جز خواب و خیال نیست.
هوش مصنوعی: سرو خوشبختی به خاطر ناتوانی و ناکامیها آسیب دید و حالا بر آن ناکامیها دلها به درد آمده و از غم دستخوش آتش شدهاند.
هوش مصنوعی: از شدت اشکها و غصهها، بر اثر حادثهی تلخی که رخ داد، درد و اندوه به صورت حبابهایی در ارتفاع ظاهر شد.
هوش مصنوعی: چهل قطره اشک خون از زمین بر روی چهرهی ماهتاب چکیده شد و در دل چهل قدم به او نزدیک شدم.
هوش مصنوعی: سلامتی و خوشبختی به گونهای در پردهای قرار گرفتند که دیگر از چشم تماشاگران پنهان شدند.
هوش مصنوعی: دل خود را از دنیای آشفته سرد کن، چون که فکر و اندیشهات میتواند به تردید و فتنه دچار شود. به یاد داشته باش که مانند فیل که به خواب رفته،گاهی آرامش و سکوت ضروری است.
هوش مصنوعی: در زمانهایی که تصمیمات و اندیشهها ناپایدار و سست میشوند، بر افکار و توهمات غلبه پیدا میکند و در این شرایط، قدرت و اهمیت به شدت افزایش مییابد.
هوش مصنوعی: برای جلوگیری از حوادث ناخوشایند، باید با صبر و آرامش عمل کرد، حتی اگر سرنوشت به شکل تندی به سمت ما بیاید.
هوش مصنوعی: اگر آتش برای گیاهان عذابی سخت است، توجه کنید که آب نرم چگونه بر آنها تأثیر میگذارد و مانند عذابی بر آنها مینشیند.
هوش مصنوعی: عقل و خرد کجا میتواند برود وقتی که دنیای ما پر از ظلم و ستم شده است؟ زنبور عسل از کجا میتواند پرواز کند وقتی که گیاهانی که میخورد به زهر تبدیل شدهاند؟
هوش مصنوعی: یک چهارم زمین مانند تب است که باعث شده پیرمرد از لرزش و شور و حال در اضطراب بیافتد.
هوش مصنوعی: کارهای جهان و موقعیتهای برتر را بشناس، زیرا یک تیر زدن به پرندهای مانند عقاب، جان آن را به خطر میاندازد.
هوش مصنوعی: ستارهها و آسمانها به خاطر مشکلات و رنجها به هم پیچیده شدهاند، و اجسام و موجودات دنیایی در سایهٔ تاریکی پنهان شدهاند.
هوش مصنوعی: آسمان در حال سوگواری است و چهارمین روحالامین به خاطر مرگ آفتاب به دلداری آمده است.
هوش مصنوعی: برای اینکه نامهای برای تسلیت بفرستند، دو کبوتر در صبح و شب با سرعت حرکت کردند.
هوش مصنوعی: در اینجا به توصیف زیبایی و جاذبهای اشاره شده که به خاطر تصویر یا خیالی خاص از کیوان (یکی از سیارات) به وجود آمده است. این تصویر به نوعی تبدیل به یک نقاب زیبا و دلربا شده که یادآور ظرافتهای هندی است. به عبارتی، این زیبایی و فتنه به قدری جذاب است که میتواند توجه بسیاری را جلب کند.
هوش مصنوعی: شبی که شب تار گیسوانش را باز کرد، چرخ زندگی و موهای سفید زمانه به رنگ خوش عطر و بویی درآمد.
هوش مصنوعی: اگر ارغنون گم باشد، تار و پود زندگی به رنگ و شکل شب در میآید و ماه، مانند یک کمانچه در دست نوازندهی رباب جلوهگر میشود.
هوش مصنوعی: دیدم که گروهی از فرشتگان در آسمان به نوحهخوانی مشغولند، به حدی که آن خطیب در سحرگاه خطاب به آنها صحبت میکند.
هوش مصنوعی: به صبح گفتم که چیست این آسیب و بدی که بر چرخ گردون سایه انداخته و اوضاع را اینگونه خراب کرده است.
هوش مصنوعی: صبح با نالهای دلسوز از درون دل برآمد و گفت ای وای که کارهای خراسان تحت تأثیر آب قرار گرفته و از بین رفتهاند.
هوش مصنوعی: آسمان، سرنوشت و زندگی محمد یحیی را به باد داده و دشواریها را به سنجر، مالک سرزمینها، تحمیل کرده است.
هوش مصنوعی: از زندانی شدن این پادشاه، خلیفه به شدت ناراحت شد و از مرگ آن امام، پیامبر هم دچار تأسف و اندوه گردید.
هوش مصنوعی: نوآوری به خاطر پیشامد جدید، در برابر پیشوای الهی شکست خورد. شیطان بر خلاف اصول، مانند شهاب سنگی رجم شده است.
هوش مصنوعی: ای خورشید، سلاح زرین را نکش، زیرا که شمشیر سنجری سرنوشت در غلاف قرار گرفت.
هوش مصنوعی: مشتری، ردا را از سر بردار، زیرا لباسهای زیبا و شگفتانگیز به گردن محمد یحیی به عنوان زینت و نشان شرافت آویخته شده است.
هوش مصنوعی: ای انسان یاریطلب، پس از این که حکومت تو از بین رفت و وضعیت به شدت خراب و ویران شد.
هوش مصنوعی: ای بلبل باغ دین، در حال ناله و زاری هستی، چونکه از درخت شریعت، طوطی با لباسی پر از پاسخهای قانعکننده و شگفتانگیز نمایان شده است.
هوش مصنوعی: ای کسی که به ذوالفقار (شمشیر علی) مشهور هستی، دست هدی (راهنمایی) بزن و زنگ بزن تا علم و دانش، که در زیر خاک پنهان شده، دوباره به یاد بیاید و زنده شود.
هوش مصنوعی: ای خاقانی، وفا در میان مردم زمانه نایاب شده، زیرا در سختیهای روزگار، وفا به سختی پیدا میشود.
هوش مصنوعی: کعبه وفا که در خراسان مشهور بود، حالا به واسطه حوادث و مشکلات ویران شده است.
هوش مصنوعی: اگر ارادهات بر سفر به خراسان مستحکم است، با قدرت عزم خود را جزم کن، زیرا بوی امنیت و سلامت از آنجا به مشام میرسد.
هوش مصنوعی: در بالای کمان، داستان سفر را حک نکن، زیرا زمانه هنگامی که تو به سرنوشت خود پیوستی، تغییراتی بزرگ را آغاز کرد.
هوش مصنوعی: در زندان شروان، دل را با دردها آشنا کن، زیرا این دردها میتواند تو را در روز حساب یاری کند.
هوش مصنوعی: گل برای اینکه در کورهی آتش، مشکلات زیادی را تحمل کرد، در نهایت به عطر گلاب تبدیل شد.
هوش مصنوعی: به دنبال دستیابی به موفقیت و ثروت باش، اما این را بدان که راه رسیدن به آن آسان نیست و ممکن است با سختیها و چالشهایی همراه باشد.
هوش مصنوعی: روزگار و زندگی تو میتواند با خوشبختی و موفقیت همراه باشد، همانطور که گلابی بعد از چند ماه به شراب تبدیل میشود.
هوش مصنوعی: سعادت و خوشبختی از زندگی در تنهایی به دست میآید، بنابراین باید در دل این تنهایی، امید و زندگی تازهای را پرورش بدهی تا عمر زرد و بیفایدهات به یک گشایش و شروع جدید تبدیل شود.
هوش مصنوعی: عقل در آرامش و تنهایی به کمالی رسید و در نتیجه به مقام و قدرت رسید. مانند ابر که به خاطر برکات دریا به آسمان میآید و از آن نصیب و روزی میبرد.
هوش مصنوعی: سیمرغ را به عنوان پیشوای پرندگان انتخاب کردهاند، هرچند که او در ظاهری مشابه به خلیفهٔ کلاغها درآمده است.
هوش مصنوعی: سخن تو مانند معجزهای است که هدایتکننده و راهنماست، هرچند زمانه با هر چیز بیفایدهای همراه شده است.
هوش مصنوعی: در ابتدا به کمبودها و نقصهای دیگران توجه نکن، زیرا از همان آغاز، برخی چیزها به اندازهای کوچک هستند که نمیتوان بر اساس آن حساب و کتاب کرد.
هوش مصنوعی: این بیت اشاره دارد به اینکه نباید از هیاهو و ظاهرسازیها بترسیم، زیرا این شلوغی و سروصدا تنها به خاطر عواملی طبیعی است که میتوانند به زودی تغییر کنند. به عبارتی، در مواجهه با بحرانها یا مشکلات، ممکن است به نظر برسد که وضعیت بسیار جدی و نگرانکننده است، اما در واقع این حالات ممکن است موقتی باشند و به زودی فروکش کنند.
هوش مصنوعی: در دنیای عقل، نام تو به عنوان بهترین پرندهها مطرح شده، اما در نا آگاهی، دشمن تو به بدترین حیوانات تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: گفتی که ای خدا، مرا از آزمایشها نجات بده. حالا چه میکنی که دعایم مستجاب شده است؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
در مهر ماه زهدم و دینم خراب شد
ایمان و کفر من همه رود و شراب شد
زهدم منافقی شد و دینم مشعبدی
تحقیقها نمایش و آبم سراب شد
ایمان و کفر چون می و آب زلال بود
[...]
آوخ که قصر جاه و معالی خراب شد
دلها همه شکسته جگرها کباب شد
ماه تمام ملک به زیر نقاب شد
آب حیات شرع دریغا سراب شد
سروی ز بوستان معانی فرو شکست
برجی ز آسمان معالی خراب شد
کور و کبود مردمک چشم مردمی
[...]
صد مصر مملکت ز تعدی خراب شد
صد بحر سلطنت ز تطاول سراب شد
صد برج حرص و بخل به خندق دراوفتاد
صد بخت نیم خواب به کلی به خواب شد
آن شاهراه غیب بر آن قوم بسته بود
[...]
زان گل که اندکی بته مشک ناب شد
بسیار خلق از مژه در خون خضاب شد
در خردگیش دیدم و گفتم که مه شوی
او خود برای سوزش خلق آفتاب شد
آن سادگی که داشت، به سرخی شدش به دل
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.