گنجور

حاشیه‌گذاری‌های غلامحسین آتشی

غلامحسین آتشی


غلامحسین آتشی در ‫۳ سال قبل، چهارشنبه ۴ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۵:۱۹ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قطعات » شمارهٔ ۲۷۳:

بارالها تو کریمی و رحیمی و غفور
دست ما گیر که درمانده و بی بال و پریم

 

غلامحسین آتشی در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، چهارشنبه ۲۶ دی ۱۳۹۷، ساعت ۲۰:۰۲ دربارهٔ سنایی » طریق التحقیق » بخش ۷۰ - یسئلونک عن الروح قل الروح من‌امرربی:

جان چو از تن مفارقت جوید
هر یکی سوی اصل خود پوید
شیخ محمود شبستری نیز در این باب (35 گلشن راز )میفرماید:
رسد آنگه اجل از حضرت پاک
رود پاکی به پاکی خاک با خاک

 

غلامحسین آتشی در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۵ دی ۱۳۹۷، ساعت ۱۸:۴۱ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » گلشن راز » بخش ۴۱ - قاعده در بیان اقسام فضیلت:

همه اخلاق نیکو در میانه است
که از افراط و تفریطش کرانه است
میانه چون صراط مستقیم است
ز هر دو جانبش قعر جحیم است
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: العلم أفضل من العمل و خیر الأعمال أوسطها
یا «خیر الأمور أوسطها»

 

غلامحسین آتشی در ‫۶ سال قبل، سه‌شنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۱۱:۳۰ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۷۷:

سلام دوستان فرهنگ و ادب
علی علیه السلام می فرماید: گروهی خدا را برای چشم داشت، می پرستند و این پرستش بازرگانان است. گروهی او را از روی ترس عبادت می کنند و این عبادت بردگان است، و گروهی او را سپاسمندانه می پرستند و این پرستش آزادگان است»(نهج البلاغة، ص 510، حکمت 237)
تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکن
که دوست خود روش بنده پروری داند
حافظ در جای دیگر میفرماید:
گفتم که نوش لعلت ما را به آرزو کشت
گفتا تو بندگی کن کو بنده پرور آید.

 

غلامحسین آتشی در ‫۷ سال و ۳ ماه قبل، چهارشنبه ۱۵ دی ۱۳۹۵، ساعت ۲۱:۵۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۱۵۳ - تفسیر این آیت که وَ إِنَّ الدّارَ الآخِرةَ لَهیَ الحَیَوانُ لَوْ کانوا یَعْلَمونَ کی در و دیوار و عرصهٔ آن عالم و آب و کوزه و میوه و درخت همه زنده‌اند و سخن‌گوی و سخن‌شنو و جهت آن فرمود مصطفی علیه السلام کی الدُّنیا جیفةٌ وَ طُلّابُها کلابٌ و اگر آخرت را حیات نبودی آخرت هم جیفه بودی جیفه را برای مردگیش جیفه گویند نه برای بوی زشت و فرخجی:

بنظرم غلط املایی وجود دارد
آن سبد خود را چو پُر از آب دید
کرد استغنا و از دریا برید
بر جگر، آبش یکی قطره نماند
بحر، رحمت کرد و او را باز خواند
رحمتی، بی علّتی، بی خدمتی
آید از دریا، مبارک ساعتی

 

غلامحسین آتشی در ‫۷ سال و ۳ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۴ دی ۱۳۹۵، ساعت ۱۳:۰۶ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قطعات » شمارهٔ ۲۷۳:

با سلام مطلع شعر را بنده به شکل زیر شنیده بودم .
آه از آن دم که در این دار بلا در گذریم
کاروان رفته و ما بر سر ره منتظریم
توشه راه نداریم چه تدبیر کنیم
سفر دور و درازیست عجب بیخبریم

 

غلامحسین آتشی در ‫۷ سال و ۶ ماه قبل، یکشنبه ۲۵ مهر ۱۳۹۵، ساعت ۰۷:۲۲ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » کنز الحقایق » بخش ۳۱ - در تحقیق موتوا قبل ان تموتوا:

جمله آقای فلاح نزاد را تائیدمیکنم

 

غلامحسین آتشی در ‫۷ سال و ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۵، ساعت ۱۷:۰۰ دربارهٔ عطار » جوهرالذات » دفتر اول » بخش ۶ - در صفت معراج حضرت محمّد علیه الصّلوة و التسلیم فرماید:

سه باره سی هزارش گفت اسرار
که بشنو در حقیقت سر نگدار
که بشنو در حقیقت سر نگهدار

 

غلامحسین آتشی در ‫۷ سال و ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۵، ساعت ۱۳:۰۱ دربارهٔ عطار » اسرارنامه » بخش نهم » بخش ۴ - الحکایه و التمثیل:

بکر می کنم در بیت دوم چه کارت افتاده درست باشد

 

غلامحسین آتشی در ‫۷ سال و ۶ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۵، ساعت ۱۸:۱۴ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » کنز الحقایق » بخش ۱۵ - در حکمت و موعظت:

به حکمت گر دیرین معنی بکوشی
به حکمت گر در این معنی بکوشی صحیح بنظر میرسد

 

غلامحسین آتشی در ‫۷ سال و ۶ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۵، ساعت ۱۴:۲۷ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » کنز الحقایق » بخش ۱۰ - در تحقیق حج و ارکان آن گوید:

در مصرع دوم بیت :پس آنکه عید کن زیرا که عید است
خوشا عیدی که فارق از وعید اسن
است صحیح است

 

غلامحسین آتشی در ‫۱۰ سال و ۲ ماه قبل، شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۲، ساعت ۰۹:۱۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۶۸:

خوب اشعار لسان الغیب آنقدر عارفانه وعاشقاته زیباست
که پند واندرزهای وی هم از ریزبینی ودر عین حال از حلاوت خاصی برخوردار است. در بیت
بنشین بر لب جوی و گذر عمر ببین
کاین اشارت ز جهان گذران ما را بس
حضرت حافظ اشاره به 1- گذر زمان و غنیمت شمردن آن 2- اینکه همیشه در حرکت جوهری هستیم وحرکت روبه جلو و کمال 3- تغییر وتحول
حال با این ذهنیت شعر را معنی کنیم
بنشین حالت امر وآگاه باش دارد
جوی یا جویبار نشان از یک جریان وسیر وگذر بطوریکه در جوی حرکت داریم اما نه به عقب بلکه روبه جلو وانهم ملایم وبا آهنگی زیبا ثانیاٌ آبی که مشاهده میکنید همان آبی نیست که یک ثانیه قبل دیده بودید آن آب رفته وآبی دیگر آمده و ای یعنی تغییر کافیست یک برگ یا کاه ویا یک تکه چوب در جوی بیاندازید .
شباهت گذر عمر به جوی از این است که انسانها یکی پس از دیگری میآیند ومیروند مثال آن مقدار آب که لحظه بعد شان نباید مثل لحظه قبل شان باشد.که متضرر خواهد بود.(مولا علی میفرماید هرکس امروزش با دیروزش یکسان باشد ضررکرده).یعنی باید یه گذر زمان نگاه کرد واز آن غافل نبود.
بیت نقد بازار جهان بنگر و آزار جهان
گر شما را نه بس این سود و زیان ما را بس
بسیار شبیه به بیت
در این بازار اگر سودیست با درویش خرسند است
خدایا منعمم گردان به درویشی و خرسندی
درویش در اینجا یعنی رهیده از تعلقات دنیوی و خرسند از وصال به معشوق وعبودیت

 

غلامحسین آتشی در ‫۱۰ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲۱ آذر ۱۳۹۲، ساعت ۱۱:۵۴ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » گلشن راز » بخش ۱ - دیباچه:

احد درمیم احمد گشت ظاهر
دراین دور اول آمد عین آخر
زاحمد تااحد یک میم فرقست
جهانی اندر آن یک میم غرقست
بواسطه آیات (1اخلاص)و(6 صف)شکی نیست احد واحمد اسما مبارک باری تعالی وحظرت محمد است .اما رمز در میم نهفته است. حرف میم در حروف ابجد عدد چهل یا اربعین است.و از قداست خاصی برخوردار است.شعر اشاره به مراتب چهل گانه موجودات ومحل تجلی حقیقت محمدی است واز مرتبه 1 عقل کل ،قلم یاام الکتاب روح اعظم یا حقیت محمدی (ص).شروع و به 40-انسان کامل باز یعنی حضرت ختمی مرتبت پایان می یابد"هم او اول هم او آخردر این کار"(برای مطالعه دقیقتر به هزارگنج تالیف دکتر حسن امین لو مراجعه شود)
2-رمز دوم دایره وحلقه ای بودن میم است حلقه خاصیتهایی را داراست:1- محیط ومحاط شدن داردیعنی در بر گرفتن 2-حلقه وقتی درست میشود که نقطه آخر یک خط بر روئ نقطه اول قرارگیرد یعنی یکی شود.قبل از آن کمان است حلقه نیست.(هم او اول هم او اخر )
3 -جای شدن (ظرفیت اشیاء بزرگ در در اشیاء کوچک امکان پذیر است مثل غرق شدن خورشید یا آسمان در یک برکه یا کاسه آب بواسطه انعکاس انوار آن یا ساختمان بزرگ در لنز یا چشم 1 سانتی .بواسطه این انوار است که خدا وند می فرماید من در آسمانهاوزمید (جهان)جای نمیگیرم ولی در قلب مومن جای میگیرم.
بواسطه آیات واحادیث معتبر قدسی ونبوی واشعار زیبای عرفا وشعرا باز پرده از اسرار عدد چهل که جهانی درش غرق است بر میدارد:
1 در قرآن در چهار مورد به اربعین اشاره شده بشرح زیر
1-وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَی أَرْبَعِینَ لَیْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ ﴿51بقره﴾
2وَوَصَّیْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَیْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهًا وَوَضَعَتْهُ کُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّی إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَعَلَی وَالِدَیَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَإِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ ﴿15احقاف﴾
3قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَیْهِمْ أَرْبَعِینَ سَنَةً یَتِیهُونَ فِی الأَرْضِ فَلاَ تَأْسَ عَلَی الْقَوْمِ الْفَاسِقِینَ ﴿26مائده﴾
4وَوَاعَدْنَا مُوسَی ثَلاَثِینَ لَیْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً وَقَالَ مُوسَی لأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلاَ تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ ﴿142اعراف﴾
که بطور خلاصه حاکی از خلوص ،صاف شدن،بلوغ وتکامل انسان است
2 حدیث قدسی خمرت طینه(ت)آدم بیدی اربعین صباها (کتاب عوارف المعارف شیخ شهاب الدین سهروردی )
عطار میفرماید:
دوست چهل بامداد در گل ما داشت دست
تا چو گل از دست دوست دست به دست آمدیم
د ست درافکند یار بر سر دریای عشق
تا ز پی چل صباح جمله به شست آمدیم
3- حدیث نبوی : قال رسول الله: مَن اَخلَصَ لِله اَربعینَ صباحاً جَرَت یَنابیع الحِکمه مَن قَلبهِ اِلی لِسانه
کسی که چهل شبانه روز با اخلاص عمل کند، خداوند چشمه‏های حکمت را در قلب او می‏جوشاند و بر قلم و زبانش جاری می‏کند
حضرت حافظ میفرماید:
سحر گه رهرویی در سرزمینی
همی گفت این معما با قرینی
که ای صوفی شراب آنگه شود صاف
که در شیشه بماند اربعینی
09122339116

 

غلامحسین آتشی در ‫۱۰ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۲، ساعت ۲۳:۰۲ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۰۵:

این غزل عطار نیشابوری برگرفته از آیه 172 سوره اعراف7

وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِن بَنِی آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَی أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ قَالُواْ بَلَی شَهِدْنَا أَن تَقُولُواْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِینَ ﴿172﴾
وحدیث قدسی خمّرت طینة آدم بیدیّ أربعین صباحاً گل آدم را به دستان خویش چهل پگاه سرشتم.
وحدیث نبوی مَن اَخلَصَ لِللّه اَربعینَ صباحاً جَرَت یَنابیلَ الحِکمه مَن قَلبهِ اِلی لِسانه
میباشد.

 

غلامحسین آتشی در ‫۱۰ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۲، ساعت ۲۲:۴۴ دربارهٔ سعدی » مواعظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۱:

مصرع اول بیت پنجم با وزن هماهنگ نیست.

 

sunny dark_mode