شیخ حسن در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۵:۴۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۱:

کفر زلفش ...
زلف یعنی قسمت جلوی موی سر و کنار پیشانی که با گیسو که پشت سر قرار میگیرد تفاوت دارد و بنابرین صورت پشت زلف قرار میگیردم.
دل بسی ... الله الله، که تلف کرد و که اندوخته بود؟
اگر "که" را بمعنی "چه کسی" در نظر بگیریم و بشکل سوالی بخونیم ناگهان دچار رئشه میشویم .

shakaib Salik در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۴:۵۶ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۴۲:

مصراع دوم بیت چهارم:
چون خط پرکار خواندی ابتدایت نتهاست

shakaib Salik در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۴:۵۵ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۴۲:

مصراع دوم بیت چهارم در چاپ معروف مطبعه معرف کابل چنین است:
چون خط پرکار خواندی ابتدایت انتهاست

امیر بهرامی در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۲۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۹:

از آقای سرخی هم متشکرم بابت اطلاع رسانیشون و حافظ در این شعر در جواب ایشان فرموده است:
دولتی را که نباشد غم از آسیب زوال
بی تکلف بشنو دولت درویشان است

Behrouz در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۰۸ دربارهٔ سنایی » طریق التحقیق » بخش ۲۶ - کما تعیشون تموتون وکما تموتون تحشرون:

تو اگر نیک نیکی ار بد بد
بد و نیک تو با تو باشد خود
چون بدی‌، پس بدان که بیخردی
که خرد نیست رهنمون بدی
هر که پروردهٔ خرد باشد
کی درو فعل دیو و دد باشد
هر که را عز آن جهان باید
دامن دل به بد نیالاید
گر کند عقل نیکی‌ات تلقین
پس تو و بارگاه علیین
وگرت دیو رهنمای بود
اسفل السافلینت جای بود
ددی تو ز ناسپاسی توست‌
بدی تو ز ناشناسی توست
گر شعارت بود سپاس و شناس
این ندا آید «ا‌نت خیرالناس‌»

ناصر قهرمانی در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۱:۵۵ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۰:

خبرت هست که چشمان تو آشوب کند
یل و سردار و تهمتن همه مغلوب کند
لیک آنچه ز دلدار تمنایش هست
وز خُم غمزه او یادش هست
طلب خالِ لب ش نیست فقط
دعوی ام روی مه ش نیست فقط
قایی ام عزت نفسی است که لیک
ز پدر برده ای از ارث به نیک
دلم از خواسته ام خرسند است
عمل م بر نظرم پابند است
تا که نظم آورد این حاشیه را
یا که منظوم کند قافیه را

امیر بهرامی در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۱:۰۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۹:

بسیار شعر زیباییست ، درست است که این شعر نمی تواند عظمت درویشی را بیان کند و نظر کوته نظران را بلند کند نسبت به درویشی ، اما باز همان طور که از شعر پیداست ، درویشی نیازی به تایید و رد کوته نظران ندارد و در تمام تاریخ به شکلی و با نامی ، کاره خود را انجام داده است ، چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام.
بغیر از سالهای اخیر که هر کسی میتواند در فضای رسانه ، هر جور که مسخواد اظهار نظر یکطرفه داشته باشد ، کسی در هیچ کتاب معتبری نتوانسته واژه درویش را مورد کم لطفی قرار دهد. به قولی طلا که پاک است چه منتش به خاک است! و صد البته قرار بر این نیست که هر کس نامی را به دنبال خود می کشد به بزرگی آن نام باشد یا ظاهر و باطنش یکی باشد. همانطور که در تمامی ادیان هم میبینیم که بزرگان آنها اشتباهاتی مرتکب شده اند و باز این چیزی از باطن ادیان کم نمی کند.
امیدوارم دوباره بتوانیم بدون تعصب و با نیت خوش به مطالعه درویشی بپردازیم.
نمی توان از راه و روشی بد گفت که امروز هرچه داریم از آن راه و روش داریم.
لطفا برای بیشتر شناختن خود و فرهنگ و ادبمان کتاب کتاب (بارگاه خانقاه در کویر هفت کاسه را مطالعه بفرمایید)
به امید روزی که بتوانیم با خود آشتی کنیم.
موفق و پیروز باشید.

میرمحمد خلیلی پور در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۱:۰۷ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » آغاز کتاب » بخش ۶ - در آفرینشِ ماه:

برخی شاهنامه پژوهان بر این عقیده اند این ابیات جعلی است چون فردی مثل فردوسی نمیتونسته چنین اشتباه بزرگی بکنه که ماه رو سی و دو روز محاسبه کرده باشه:
چو سی روز گردش بپیمایدا دو روز دو شب روی ننمایدا

روحانی در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۰۴:۰۴ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۵۴:

جناب خیام ارادت خاصی به حضرت محمد و دیگر پیامبران داشته است ارادت ایشان در اخرین مصراع متجلی است:
گفتند ‌فسانه ای و در خواب شدند
و یا در جای دیگر این ارادت را ابراز داشته اند
انان که ز پیش رفته اند ای ساقی
در خاک غرور خفته اند ای ساقی
رو باده خور و حقیقت از من بشنو
باد است هر ان‌چه گفته اند ای ساقی

مزدک در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۰۲:۵۷ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۵:

بزرگ که شدیم میفهمیم که پذیرفتن امرد بازی سعدی دلیلی بر کوچکی ایشان یا گرایشات خودمان نیست.
فقط مشکل جمله بنده اینست که همه بزرگ نمیشوند.

مزدک در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۰۲:۴۶ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۶:

بابک جان این وظیفه توست که بنویسی و تحلیل کنی تا تخم نگاه عرفانی به شعر بزرگان آدب را نابارور کنی.
اگر فقط اطلاعات بدهی کافی نیست باید بعد از دادن اطلاعات تحلیل هم بکنی یعنی لقمه را بجوی.
دورود بر تو

مزدک در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۰۲:۴۰ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۶:

بابک به تو افتخار میکنم
از اینکه اینگونه تحلیل میکنی و زیبایی را با نظر مخالفت در نگرش عرفانی بیان کردی.
شاید جرقه ای باشد برای آنان که مطمینند که عشق سعدی زمینی نیست.
باز هم تشکر. برای اطلاعاتت زمان زیادی گذاشته ای باز هم بنویس.
تو با این طرز تفکر نماینده انسان آزاده‌ای.
دورود بر تو

مزدک در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۰۲:۱۹ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۷:

شایق شایق شایق
اختلاف بنده با همچو تویی اختلاف در اصول است اینکه میگویی با هر نظری به هم احترام بگذاریم درست این طرز تفکر ما رامنفعل کرده.
اختلاف با تو بر سر این موضوع که مثلا من رنگ زرد دوست دارم و تو رنگ بنفش نیست تا با احترام سخن کنم برای همین اختلاف به تو احترام میگذارم ولی برای تخیلاتت نخیر
با تو باید جنگید.با این نظر باید جنگید من مسلمانی نیستم که از اجبار اسلام عرب را به اسلام لطیف عرفا پیوند زنم و ساکت این بدتر را بپذیرم. جنگ با این تفکر وظیفه هر آزاده ایست.اگر عارفی برو با آن توهم سر بر کوه نه که پیدایت نکنم برای من از عرفان سخن نگو که انسان را منکری.اساتیدت در تاریخ ناموسی نیست که ندریده باشند.مخالفی نیست که حکم به ارتدادش نداده باشند تو میخواهی از طرف آنها به مخالف رای خود احترام بگذاری. یا تو عرفان را نمیشناسی و یا دوست داری همچون استادت شاه نعمت الله در بقعه خویش بشینی و من به پا بوست بیایم.
خیر این اصل است که با هم اختلاف داریم با تو باید جنگید تا تخم انفعالت را نابارور کنم.

مزدک در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۲ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۰۱:۳۰ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۲:

شایق و آنهایی که همچون شما فکر میکنند:
شما وقت زیادی جهت درک اشعار بزرگان ادب این سرزمین گذاشته آید.اندکی هم به موضوع زمینی بودن آنها فکر کنید شاید باز هم قانع نشدید ولی اولین گام را برداشته آید.اینکه همه عارف مسلکان بگویند که شراب عرفانیست و شما هم تکرار کنید با طوطی چه فرقی دارید.ازین جهت زیر این غزل نوشتم که اصلا به هیچ عنوان امکان ندارد این غزل معشوقی غیر زمینی داشته باشد شاید بتوان یکی دو بیت را تحلیل عرفانی کنید ولی در کل نمیشود اگر در این موضوع بحثی دارید تا کلیه ابیات را معنی کنیم و نتیجه را ببینیم.
شما گمان میکنید که اگر عرفانی نباشد پس پشیزی ارزش ندارد.
زمان میبرد تا ابتدا آگاه شوید و سپس از این ابیات لذت ببرید.
برای من هم که اینگونه فکر میکنم سعدی همان استاد سخن است و حتی بیشتر...

Behrouz در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۲۳:۲۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۸۴۷:

این رباعی در کتاب مکتوبات مولانا ذکر شده است. کتاب مکتوبات غیر از مجالس سبعه و فیه ما فیه است.

جهانگیر تجددی در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۲۱:۵۰ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتی‌ها » دوبیتی شمارهٔ ۴۱:

سلام
این نظم حال پریشانم را منظم کرد
انسان پریشان سخت به سخن می اید
چه قدر زیبا اشاره می کند ؛
من پریشان ترین پریشان جهان بوده و هستم
(پریشان خاطران رفتند در خاک
مرا از خاک ایشان آفریدند)
این حقیر، واژه چینی کرده ام که ارام دل خود باشد ، که امید است ادب دوستان آن را دور از ادب ندانند
پریشان ،نظم میگوید
پریشان نظم، میگوید
پری جان، نظم میگوید
پری ،جان نضم میگوید

.. در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۲۱:۲۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۲:

غریزه، عقل و ..
همه "عاشقانه" در کارند
عشق در جریان است....

برگ بی برگی در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۲۰:۴۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۲:

در ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد

عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد

ازل زمانِ بی زمانی ست و در ذهن قابلِ تجسم نیست چرا که زمان بر مبنایِ گردشِ زمین و ماه و ستارگان تعریف  می شود و عالمِ معنا فارغ از چنین معنایی ست، و حافظ سروده است "در ازل" و نه از ازل، پس هر لحظه می تواند در ازل باشد و هر دم اراده خداوند بر آن است که از تجلی دم زند و بخواهد پرتوی از زیبایی و خوبی های خود را در جهانِ فرم آشکار کند اما اگر آنگونه که حافظ فعلِ گذشته را بکار برده ازل را مربوط به خلقِ آفرینشی جدید بنامِ آدم یا اولین انسان در نظر بگیریم، دم زدنِ خداوند از اراده آشکار شدن و تجلیِ پرتوی از انوارِ بینهایتِ خود در جهانِ فُرم است که همین دم زدن یا بیانِ چنین تصمیمی موجبِ پیدا و آشکار شدنِ عشق در جهان گردید که تا پیش از این نهان بود، و با این دم زدن ، آتش و شور و اشتیاقی در کُلِ هستی و باشندگانِ هر دو عالمِ فُرم و معنا زده شد و عالمیان شگفت زده با شور و شعف در انتظار دیدنِ جلوه کاملِ خداوند که بینهایت است در موجودی زمینی و جسمانی که  محدودیت است لحظه شماری می کردند( و هر لحظه با تولدی نو چنین می کنند)، این جلوه تا پیش از این به ترتیب در جماد و نبات و حیوان بصورتِ جزیی و رو به تکامل به منصه ظهور رسیده بود اما این جلوه کامل در صفات است که چنین آتش و شور و اشتیاقی را در باشندگانِ هر دو جهان پدید می آورد تا با ظهورِ چنین پدیده ای در جهان از همزیستی با او در جهتِ رشد و تکاملِ خود فیض برده و بهرمند شوند.

جلوه ای کرد رُخَت دید ملک عشق نداشت 

عینِ آتش شد از این غیرت و بر آدم زد

پس‌خداوند با چنین تصمیم و اراده ای بر مَلایک جلوه ای کرد و رَخ به آنان نمود و البته که آن خالقِ یکتا به ضمیرِ جمیعِ مخلوقات آگاه است، پس با این جلوه هیچگونه تغییری در آنان مشاهده ننمود زیرا فرشته که از عالمِ معناست غیرِ حق را نمی شناسد که اکنون ضدِ آن را دیده باشد و به همین دلیل با عشق بیگانه و غیر است، پس تنها مخلوقی که می‌تواند چنین بارِ سنگینی را بر عهده گیرد آدم یا این خلقِ جدید است که بوسیله ضد می تواند و قابلیتِ این را دارد که عشق را بشناسد و داشته باشد زیرا در عینِ جسمانی بودن درونی بینهایت دارد که عالمِ معنا در آن می گنجد، پس‌خداوند یا زندگی عینِ آتش یا عشق شد و بر آدم زد ، یعنی او را برای چنین رسالتی برگزید تا از طریقِ او خود را با تمامیِ صفاتش در جهانِ فُرم و ماده اظهار و آشکار کند.

عقل می خواست کزآن شعله چراغ افروزد

برقِ غیرت بدرخشید و جهان برهم زد

در این میان عقلِ جزوی که اداره امورِ جسمانی انسان را بر عهده دارد ادعایِ توانایی درانجام این مسؤلیتِ مهم را نموده و می خواهد از آن شعله عشق چراغی روشن کرده یا به اصطلاح از این نمد کلاهی برای خود بدوزد، در اینکه عقلِ جزوی نیز برگرفته از آن عقلِ کُل است شکی نیست اما وظیفه ای که در این فرایند برای چنین عقلی تعریف شده تهیه امکاناتِ زیستن است تا تضمینی باشد برای بقایِ انسان بر رویِ زمین و او بتواند با فراغِ بال به کارِ عاشقی پرداخته و رسالتِ خود را به انجام رساند، در مصراع دوم غیرت به معنیِ غیریتِ عشق یا زندگی ست با عالمِ جسمانی که عقل آن را رهبری و نمایندگی می کند،‌ پس‌ درخششِ برقِ این غیرت دنیایِ تخیلاتِ عقل را بر هم زد تا حسابِ کار دستش آمده و مرتبه خود را بشناسد.در غزلی دیگر می‌فرماید:

ای که از دفترِ عقل آیتِ عشق آموزی/ ترسم این نکته به تحقیق ندانی دانست

مدعی خواست که آید به تماشاگهِ راز 

دستِ غیب آمد و بر سینه نامحرم زد

در ادامه بیت قبل مدعی انسانی ست که می خواهد بر‌مبنیِ عقل و استدلال به تماشایِ رازی بیاید که در این فرایندِ برگزیده شدنِ انسان و هبوط بر رویِ زمین روی می دهد، یعنی به اسرارِ این کار پی برده و بداند که اصولأ منظور از حضورِ انسان در این جهان چیست و چرا خداوند می خواهد از طریقِ انسان صفاتِ خود را متجلی و به باشندگانِ جهانِ اجسام اظهار کند، اما کارِ عاشقی با استدلال‌های عقلی قابل فهم نیست ، پس دستِ غیب و عالمِ معنا بر سینه نامحرم یا بیگانگان با عشق می زند و اجازه افشایِ رازِ این کار را به او نمی دهد تا مگر اینکه او نیز در جرگه عاشقان در آمده و پس از آنکه با عشق مَحرَم و یگانه شد اسرار و حجابها برداشته و رازِ هستی بر او فاش گردد.

دیگران قرعه قسمت همه بر عیش زدند

دلِ غمدیده ما بود که هم بر غم زد

بنظر می‌میرسد منظور از "دیگران" سایرِ باشندگانِ عالمِ غیب و ملائک باشند که در عیشِ مُدام هستند و غمِ فراق از حضرتِ دوست را نداشته و قسمت یا تقدیرشان این بوده که پیوسته در جوارِ خداوند در ناز و تنعم باشند اما این یکسویِ ماجراست و از قضا بدلیلِ همین عیشِ مُدام است که از عشق و غمِ ارزشمندِ فراقِ معشوق بی بهره هستند، در مصراع دوم دلِ انسان که رانده شده بهشت است غمدیده و غمزده می شود، "هم بر غم زد" دارای ایهام است که معنیِ اصلی و موردِ نظر همیَّت و اهتمام بر غم است، یعنی انسان پای در این جهان  می گذارد تا عاشق شود و غمِ ارزشمند فراق را درک و با همت و کوششِ خود بارِ دیگر به وصالِ معشوقِ خود نائل و به اصلِ خود زنده گردد که با چنین همّ و غمّی ست که مرتبه او فوقِ ملائک یا دیگران می شود و حافظ در بیتِ بعد نیز به همین مطلب اشاره می کند.

جانِ عِلوی هوسِ چاهِ زنخدانِ تو داشت

دست در حلقه آن زلفِ خم اندر خم زد

جانِ عِلوی یعنی جانی که از بالاست یا به عبارتی جانِ برگرفته از جانان است ، چاهِ زنخدان که گودیِ چانه زیبا رویان است در دو معنی آمده است، یکی چاهِ ذهنی که جانِ عِلوی یا یوسفِ زیبارویِ انسان پس از ورود به این جهان ناگزیرِ از افتادن در آن است تا بوسیله ذهن و عقلِ جسمانیِ خود امکانِ زیست و بقا در این جهانِ مادی را پیدا نماید و دیگری ورود به این چاه و اندیشیدن بمنظورِ راه یافتن به ذاتِ هستی که در اینجا بنظر میرسد هر دو معنی موردِ نظر بوده است، امکانی برایِ زیستنِ جانِ اصلیِ انسان و اندیشه و سپس کوشش برای راهیابی به ذاتِ خداوند و رسیدنِ به وحدت با او، ملائک از این امکان محروم هستند، زلف که نمادِ کثرت و فراوانی ست در اینجا تمثیلِ جهانِ مادی ست که خم اندر خم است، یعنی بسیار جذاب و متنوع است و پیچ و تاب هایِ خود را دارد، پس‌حافظ می‌فرماید جانِ انسان که از بالا و جهانِ معناست هوس کرد بارِ سنگینِ حضور درجهانِ مادی و جسمانی را بپذیرد تا از طریقِ او عشق در این جهان تجلی یابد و قرار بوده است تا با رفتنِ به چاهِ زنخدان، راهِ رسیدنِ به وحدت با زندگی یا عشق را تجربه و اندیشه کند اما این جانِ یوسف سیما برایِ ادامه حیات در جهانِ اجسام چاره ای جز افتادن در چاهِ ذهن را ندارد، پس‌از یک سو دست در خمِ زیبایی ها و نعمتهایِ این جهان می برد و از سوی دیگر نیز می خواهد تا با چنگ زدن در خمِ زلف، خود را از این چاه بیرون آورده و به جایگاه اصلیش که بالا و عالمِ معنا ست رسانیده و به اصلِ خویش بپیوندد.

حافظ آن روز طربنامه عشقِ تو نوشت

که قلم بر سرِ اسبابِ دلِ خُرَّم زد

حافظ این ابیات و غزلیاتِ زندگی بخش را طربنامه عشقِ زندگی می نامد، یعنی انسان می تواند با تأمل و بکار بستنِ چنین آموزه هایی به طرب و شادیِ اصیلی دست یابد که اصلِ زندگی ست، طربی که تحتِ تأثیر عواملِ شادی بخشِ زودگذر نبوده و تا بینهایتِ خداوند ادامه دارد که همان سعادتمندی ابدی نام دارد، حافظ می فرماید قلم زدن یا نگارشِ چنین غزلها و طربنامه عشقی اسباب و ساز و برگِ خود را می طلبد و از همین رو کارِ هر شاعری نیست، اینگونه غزلهایِ نابی دلِ خُرَّم می خواهد، دلی که به عشق زنده شده باشد همواره سرزنده و شاداب است، پس تراوشاتِ چنین دلی نیز طربناک و شادی بخش خواهد بود و چون حافظ قلم بر دلِ خُرَّم شده خود زده و می سراید  لاجرم بر هر دلی می‌نشیند و طرب در جهان می‌پراکند .

 

 

 

نیلوفرکنعانی در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۲۰:۰۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۲ - تفسیر خذ اربعة من الطیر فصرهن الیک:

سلام و احترام
ممنون از نظرات اقای خراسانی و واقعا گره گشا بود اگر ممکنه درباره ی هفت بطن ابیات بیشتری بیان کنید ممنون

دوست در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۲۰:۰۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۰ - بیان آنک کشتن و زهر دادن مرد زرگر به اشارت الهی بود نه به هوای نفس و تأمّل فاسد:

باسلام
دوستان گرامی این یک قصه است و لزومی ندارد که قصه به قتل نفس ختم شود و برای آن توجیه آورده شود . قصه میتوانست به اینجا ختم نشود بنابراین شاعر در پی توجیه قتل نفس بواسطه تصمیم الهی بودن نیست بلکه منظور شاعر این است که نفس اماره نباید بواسطه دستور خودش کشته شود که این همانا دوباره زنده کردن نفس اماره در کالبدی دیگر است که میتواند یک کالبد به ظاهر معنوی باشد بلکه باید بطور خالص برای خدا باشد و مقدمات آن هم رسیدگی آگاهانه و با هدف به تمایلات نفسانی است . دوستتان دارم