تو خلیلِ وقتی ای خورشیدهش
این چَهار اطیار رهزن را بکش
زانک هر مرغی ازینها زاغوش
هست عقل عاقلان را دیدهکَش
چار وصف تن چو مرغان خلیل
بسمل ایشان دهد جان را سبیل
ای خلیل، اندر خلاص نیک و بد
سر ببرشان تا رهد پاها ز سد
کل توی و جملگان اجزای تو
بر گشا که هست پاشان پای تو
از تو عالم روح زاری میشود
پشت صد لشکر سواری میشود
زانک این تن شد مقام چار خو
نامشان شد چار مرغ فتنهجو
خَلق را گر زندگی خواهی ابد
سر ببر زین چار مرغ شوم بد
بازشان زنده کن از نوعی دگر
که نباشد بعد از آن زیشان ضرر
چار مرغ معنوی راهزن
کردهاند اندر دل خَلقان وطن
چون امیر جمله دلهای سَوی
اندرین دور ای خلیفهٔ حق توی
سر ببر این چار مرغ زنده را
سر مدی کن خَلق ناپاینده را
بط و طاوسست و زاغست و خروس
این مثال چار خُلق اندر نفوس
بط، حرصست و خروس آن شهوتست
جاه چون طاوس و زاغ اُمنیتست
مُنیتش آن که بُوَد اومیدساز
طامع تأبید یا عمر دراز
بط حرص آمد که نولش در زمین
در تر و در خشک میجوید دفین
یک زمان نبود معطل آن گَلو
نشنود از حکم جز امر کُلوا
همچو یغماجیست، خانه میکَند
زود زود انبان خود پر میکند
اندر انبان میفِشارد نیک و بد
دانههای دُر و حبات نخود
تا مبادا یاغیی آید دگر
میفِشارد در جوال او خشک و تر
وقت تنگ و فرصت اندک، او مخوف
در بغل زد هر چه زودتر بیوقوف
لیک مؤمن ز اعتماد آن حیات
میکند غارت به مَهل و با اَنات
آمِنست از فوت و از یاغی که او
میشناسد قهر شه را بر عدو
آمنست از خواجهتاشان دگر
که بیایندش مزاحم صرفهبر
عدل شه را دید در ضبط حشم
که نیارد کرد کس بر کس ستم
لاجرم نشتابد و ساکن بود
از فوات حظ خود آمن بود
بس تانی دارد و صبر و شکیب
چشمسیر و مؤثرست و پاکجیب
کین تانی پرتو رحمان بود
وان شتاب از هزهٔ شیطان بود
زانک شیطانش بترساند ز فقر
بارگیر صبر را بِکشد به عقر
از نُبی بشنو که شیطان در وعید
میکند تهدیدت از فقر شدید
تا خوری زشت و بری زشت و شتاب
نی مروت نیتانی نی ثواب
لاجرم کافِر خورد در هفت بطن
دین و دل باریک و لاغر، زفت بطن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن به بیان چهار روحیه و ویژگیهای انسانی پرداخته شده است که به شکل «مرغ» توصیف شدهاند: مرغی که به حرص (بط)، شهوت (خروس)، جاهطلبی (طاوس) و احساس ناامنی (زاغ) اشاره دارد. نویسنده میگوید که این چهار خاصیت موجب اشتغال و مشکلات برای انسانها میشوند و باید از آنها رهایی یافت.
خلیل، رمز آموزش و هدایت در این شعر است، او به ما میآموزد که برای دستیابی به زندگی بهتر باید این روحیات را سر ببریم و از آنها خلاص شویم تا زندگی با معانی واقعی و سرشار از آرامش را تجربه کنیم. این متن به نوعی دعوت به کنترل و تزکیه نفس دارد تا بتوانیم از دنیا و مشکلات آن رها شویم و به معنای عمیقتری از زندگی دست یابیم.
تو ای خورشید فهم مانند ابراهیم که از آتش نجات یافت این چهار مرغ سرکش را سر ببر
زاغ وقتي بالاي سر مُرداري مي رسد، ابتدا چشمهايش را در مي آورد، مولانا مي فرمايد اين چهار خصلت ناپسند نيز مانند زاغ عقل انسان را از او بيرون مي کشند و او را تباه مي سازند (کوري معنوي)
مثل حضرت ابراهیم که آن چهار مرغ را سر برید،سر بریدن این چهار مرغ جان را به سوی حقیقت راهی میکند
هوش مصنوعی: ای خلیل، در راه نیکی و بدی، آنها را از میان بردار تا پاها از موانع رها شوند.
همه تویی و هرچه هست برای توست، زیرا همه آنها تحت تأثیر وجود تو هستند.
هوش مصنوعی: از تو، عالم روح به زاری میافتد و پشت سر صدها سواره نظام قرار میگیرد.
زیرا این بدن جایگاه آن چهار خوی حیوانی است و نامشان به چهار مرغ فتنه تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی مردم را به زندگی واقعی برسانی، باید از این چهار مرغ بد و ناپسند رهایی یابی.
آنها را به زندگی جدیدی برگردان که بعد از آن ضرری به تو نرسانند
چهار خلق و خوی فتنه گر در دل خلق وطن کرده و راه را برایشان سد کرده است
دلهایِ سَوی = دلهای راست و درست و پاک.
هوش مصنوعی: سر این چهار مرغ زنده را بریده و از هیچ چیزی برای ایجاد آثاری که پایدار نیستند، استفاده نکن.
هوش مصنوعی: این جمله به چهار نوع خلق و صفت در انسانها اشاره دارد که به نمادهایی مانند بط، طاووس، زاغ و خروس نسبت داده شدهاند. هر یک از این نمادها نمایانگر ویژگیها و خصوصیات خاصی در افراد هستند. به طور کلی، این جمله بیانگر تنوع در خلق و خوی آدمها و تفاوتهای رفتاری و شخصیتی است.
بط نماد حرص و طمع است و خروس نمایانگر شهوت و آرزوهای نفسانی است. طاوس جاه و مقام و زاغ امنیت و زندگی طولانی است
طامع تابيد: آزمند عمر ابدي
بط به خاطر طمع و حرص خود در زمین، چه در حالت مرطوب و چه در حالت خشک، به دنبال چیزهای خوردنی میگردد
حتي يک لحظه هم گلوي اردک استراحت نمي کند و مدام در حال خوردن است، انگار که از دستورات فقط امر خوردن را شنيده است.
مانند غارتگری که خانه هارا غارت میکند و کیسه خود را پر میکند
و در کیسه خود هر چیز بدرد بخور و آشغالی را جمع میکند
تا اینکه مبادا دیگر کسی پیدا شود و زود تر از او آن ها را بخورد.هر چیزی را از آن خود میکند
که وقت بسیار کمی دارد و ترس دارد که نتواند همه آن ها را بدست آورد و بی وقفه در حال خوردن است
اما مؤمن به خاطر اعتمادش به حیات ابدی با آرامش و حوصله به کارها میپردازد.
هوش مصنوعی: او از خطر مرگ و دشمنی یاغی در امان است، چرا که قهر و خشم شاه را نسبت به دشمنانش میشناسد.
هوش مصنوعی: من از کسانی که به دنبال مشکلسازى هستند، احساس امنیت میکنم، زیرا مطمئنم که آنها نمیتوانند به راحتی به من آسیب برسانند.
هوش مصنوعی: در این بیت، به عدل و انصاف پادشاه اشاره میشود که در رفتارهای اطرافیانش مشخص است. هیچ کس نمیتواند به دیگری ظلم کند یا بر او ستم روا دارد، زیرا پادشاه بر اوضاع نظارت دارد و عدالت را برقرار کرده است. در این حالت، همه تحت تأثیر این عدالت قرار دارند و از ظلم و ستم دور هستند.
هوش مصنوعی: پس به ناچار، کسی که از بهرهمندی خود آگاه باشد، نمیتواند بیاراده حرکت کند و در جا بماند.
مؤثر: ايثارگر
هوش مصنوعی: این دنیا نور و رحمت خداوند را دارد و این جنب و جوش و تحرک ناشی از وسوسههای شیطانی است.
هوش مصنوعی: چون شیطان انسان را از فقر بترساند، صبر را از او میگیرد و او را به ناامیدی میکشاند.
هوش مصنوعی: از پیامبری بشنو که شیطان در مورد فقر و تنگدستی به تو وعده و تهدید میدهد.
هوش مصنوعی: اگر به دیگران بدی و آسیب برسانی، خودت نیز زشت و بدخواه میگویی، و با این رفتار نه مروت را رعایت کردهای و نه به پاداش خوبیها دست پیدا خواهی کرد.
هوش مصنوعی: بنابر این، شخص کافر در هفت لایه از دین و دل خود را میخورَد و در نتیجه، معنای عمیق و گستردگی ایمان را در درون خود به صورت نازک و ضعیف احساس میکند، در حالی که در بطنهای مختلف زندگیاش، در تضاد با آن، غنای فکری و روحی را به صورت فشرده و پرظرفیت تجربه میکند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۴۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.