گنجور » حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۵

حافظ » غزلیات »

غزل شمارهٔ ۸۵

شربتی از لبِ لعلش نچشیدیم و بِرَفت

رویِ مَه پیکرِ او سیر ندیدیم و برفت

گویی از صحبتِ ما نیک به تنگ آمده بود

بار بربست و به گَردش نرسیدیم و برفت

بس که ما فاتحه و حرزِ یمانی خواندیم

وز پی‌اش سوره اخلاص دمیدیم و برفت

عشوه دادند که بر ما گذری خواهی کرد

دیدی آخر که چنین عشوه خریدیم و برفت

شد چمان در چمنِ حسن و لطافت لیکن

در گلستانِ وصالش نَچَمیدیم و برفت

همچو حافظ همه شب ناله و زاری کردیم

کای دریغا به وداعش نرسیدیم و برفت

حاشیه‌ها

با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

وزن:	فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری:	غزل
منبع اولیه:	ویکی‌درج
تعداد ابیات:	۶

خلاصه

هوش مصنوعی: این شعر بیانگر حسرت و غم عاشق است که از دیدار معشوق خود محروم مانده و هر لحظه به یاد اوست. شاعر به توصیف زیبایی و لطافت معشوق می‌پردازد اما می‌گوید که به رغم تمام تلاش‌ها، نتوانسته به او برسد و از لحظات شیرین وصال بی‌بهره مانده است. او از دعا و اذکار برای رسیدن به معشوق سخن می‌گوید اما همه این کوشش‌ها بی نتیجه مانده و معشوق رفته است. در نهایت، شاعر مانند حافظ، از فقدان و جدایی رنج می‌برد و حسرت دیدار را در دل دارد.

برگردان به زبان ساده

# شربتی از لبِ لعلش نچشیدیم و بِرَفت

رویِ مَه پیکرِ او سیر ندیدیم و برفت

هوش مصنوعی: ما هرگز از لب‌های شیرین او جرعه‌ای ننوشیدیم و وقتی که او رفت، نتوانستیم چهره‌اش را به‌خوبی ببینیم و دیگر نیز به یادش نخواهیم بود.

# گویی از صحبتِ ما نیک به تنگ آمده بود

بار بربست و به گَردش نرسیدیم و برفت

هوش مصنوعی: او به نظر می‌رسید که از گفت‌وگوهای ما خسته شده و در نهایت به سفرش ادامه داد و ما نتوانستیم به او برسیم.

# بس که ما فاتحه و حرزِ یمانی خواندیم

وز پی‌اش سوره اخلاص دمیدیم و برفت

هوش مصنوعی: ما آنقدر فاتحه و دعا خواندیم که به یاد آوردن آنها هم برایمان سخت شده است؛ به دنبال آن سوره اخلاص را نیز بر زبان راندیم و سپس از همه چیز گذشتیم.

# عشوه دادند که بر ما گذری خواهی کرد

دیدی آخر که چنین عشوه خریدیم و برفت

هوش مصنوعی: به ما ناز و کرشمه کردند و وعده دادند که یک بار از کنار ما بگذری، اما حالا دیدی که در نهایت با همین ناز و کرشمه‌ها از پیش ما رفتی.

# شد چمان در چمنِ حسن و لطافت لیکن

در گلستانِ وصالش نَچَمیدیم و برفت

هوش مصنوعی: در زیباگردی و خوشحالی در میان زیبایی و لطافت می‌گذرانیدم، اما در باغ وصال او از شادکامی بازماندم و از آنجا دور شدم.

# همچو حافظ همه شب ناله و زاری کردیم

کای دریغا به وداعش نرسیدیم و برفت

هوش مصنوعی: ما مانند حافظ تمام شب گریه و زاری کردیم و افسوس که نتوانستیم به وداعش برسیم و او رفت.

رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی

راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور

حاشیه‌ها

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش فریدون فرح‌اندوز
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش سهیل قاسمی

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش محسن لیله‌کوهی

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش فاطمه زندی

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش مریم فقیهی کیا

همهٔ خوانش‌هاautorenew

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش محمدرضا مومن نژاد

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش سارنگ صیرفیان

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش پری ساتکنی عندلیب

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش احسان حلاج

غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش افسر آریا

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم

حاشیه‌ها

شرح صوتی غزل شمارهٔ ۸۵ به خوانش محمدرضا ضیاء
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش

حاشیه‌ها

حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۸ » بیت ۶

مژده دادند که بر ما گذری خواهی کرد

نیّتِ خیر مگردان که مبارک فالی‌ست

همین شعر » بیت ۴

عشوه دادند که بر ما گذری خواهی کرد

دیدی آخر که چنین عشوه خریدیم و برفت

طبق شرح صوتی دکتر ضیا درست این مصرع در غزل «شربتی از لب لعلش نچشیدیم و برفت» این است:

عشوه می‌داد که از کوی ارادت نروم

و کاتب نسخهٔ خلخالی اصل مصرع در غزل دیگر را با این خلط کرده است.

پیشنهاد مشق شعر

حاشیه‌ها

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

تا به حال ۳۰ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

ناشناس در ‫۱۱ سال و ۶ ماه قبل، دوشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۲، ساعت ۱۴:۳۸ نوشته:

زیبا بود

reply flag link

رضا در ‫۱۱ سال و ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۳، ساعت ۰۲:۳۸ نوشته:

یه روزی این فال من از اب در اومده بود ...

reply flag link

مهران در ‫۱۱ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۶ خرداد ۱۳۹۳، ساعت ۱۸:۵۶ نوشته:

خیلی جالبه. تا به حال بارها و بارها بیت اول و دوم این غزل رو شنیده بودم، اما هرگز به این فکر نیفتاده بودم که کل اونو بخونم.
مرسی گنجور عزیز که این امکان رو برای کسانی مثل من که مدیدی ست به کتاب های فارسی دسترسی ندارند، فراهم کردی.

reply flag link

ناشناس در ‫۱۱ سال قبل، شنبه ۲۱ تیر ۱۳۹۳، ساعت ۲۱:۵۹ نوشته:

هرچی این شعر را میخونم سیر نمیشم......خیلی زیباست

reply flag link

سامان در ‫۱۰ سال و ۱۰ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۸ شهریور ۱۳۹۳، ساعت ۱۴:۴۲ نوشته:

سلام
خیلی جالب بود!
حدودا نزدیک به 1 سال و نیم قبل این فال حال آن روزهای ما بود....

reply flag link

فاطمه در ‫۱۰ سال و ۶ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۳:۳۱ نوشته:

سلام
معنی بیت 5 رو کسی میدونه؟

reply flag link

سالار در ‫۱۰ سال و ۲ ماه قبل، پنجشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۴، ساعت ۰۸:۵۲ نوشته:

گروه اوهام اکثر غزلیات حافظ رو همراه با اهنگ خوندند
، این غزل رو هم همینطور
اگر علاقه به دانلود داشتید کافیه سرچ کنید اوهام لب لعل اش

reply flag link

کمال در ‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲۳ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۱۸:۰۰ نوشته:

باسلام،وعرض تبریک ،پیش،پیش بمناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان .
دررابطه بااین غزل فالی رادرنظردارم که دراینجامی آورم که؛
درزندگی وصال وبه هم رسیدن وجدایی و
ازیکدیگرگسستن رابایدتجربه کنید،به زودی
شمامسافری خواهیدداشت که ازرفتن او،،،،
غمگین خواهیدشدوچاره ای ازپذیرش این
امرندارید،صبورباشیدوتادرکناریکدیگر،،،،،،،
هستیدقدرشان رابدانید،هنگامیکه وقت،،،،،
سفربرسدکاری نمی توان کرد،همه را،،،،،،،،،،،
دوست بداریدوبگذاریدشمارانیزدوست،،،
بدارند.
درپناه خداوندباشید.

reply flag link

حمید صادقی در ‫۹ سال و ۱۱ ماه قبل، دوشنبه ۵ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۱۴:۴۴ نوشته:

این شعر خیلی زیبا و جدا شرح حال کسی است که فراق عزیزی را چشیده باشد.
سه بیت اول این شعر را برای سنگ مزار پدرم انتخاب کردم و نوشتم

reply flag link

ناشناس در ‫۹ سال و ۷ ماه قبل، دوشنبه ۹ آذر ۱۳۹۴، ساعت ۲۳:۳۱ نوشته:

با عرض خسته نباشید به گنجور .
تفسیر بیت 3 رو کسی کامل بلده .؟
یکی از سخت ترین بیتهای حافظ است

reply flag link

for Ali A......eh در ‫۸ سال و ۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۱ شهریور ۱۳۹۵، ساعت ۰۰:۳۶ نوشته:

وااااااای خدا !!!!!!!!!!!!!
دیشب تفال زدم به حضرت حافظ...
این شعر اومد
یعنی نه تنها کلیات غزل با حالم یکی بود ، بلکه در جزئیات هم خطا نرفته بود! یعنی از تعجب دهنم باز مونده بود
علی الخصوص ابیات 1-5-6
انگار حافظ شونه به شونه من راه می رفته و میدیده و میشنیده و . . . . . .
ایمانم به لسان الغیب محکم تر شد

reply flag link

رضا در ‫۷ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۳ اسفند ۱۳۹۶، ساعت ۰۴:۰۹ نوشته:

شربتی از لب لعلش نچشیدیم و برفت
روی مَه پیکر او سیر ندیدیم و برفت
شربت: کنایه ازبوسه ی شیرین وآبدار
لب لعل: لب سرخ همچون یاقوت
مه پیکر: ماه پیکر،بدن زیبا همچون ماه
معنی بیت: هنگام رفت معشوق ،به بدرقه ی اونرسیدم و ازلبان نوشین وسرخ آبدارش بوسه ای نصیب مانشد سیمای آن ماه پیکر راسیرندیده بودیم که ناگهان عزم رفتن کرد ورفت.
گویی از صحبت ما نیک به تنگ آمده بود
بار بربست و به گردش نرسیدیم و برفت
معنی بیت: چنان بارسفربربست ورفت که انگار ازهم نشینی باما مُکدّرشده وبه ستوه آمده بود ماحتّا به گردش هم نرسیدم ورفت
بس که ما فاتحه و حرز یمانی خواندیم
وز پی اش سوره اخلاص دمیدیم و برفت
بس‌که: بسیار شد که، بسیار اتّفاق افتاد که.
فاتحه: سوره ی حمد
حرزیمانی: دعایی مخصوص مسافر
سوره ی اخلاص: سوره قل‌هوالله
دمیدیم: فوت کردیم
معنی بیت:
شاعر که ازرفتن بی سروصدای معشوق غافلگیرشده درغم واندوهِ شوک آوری فرورفته وبه حالت مرثیه باخودنجوامی کند ومی فرماید:
بسیاراتّفاق افتاده بود که هنگام رفتن یار،اورابدرقه می کردیم سوره ی حمد وقل هوالّله می خواندیم دعای حرزیمانی می خواندیم وبه دور و برش فوت می کردیم ومی رفت امّا افسوس که اینبار.....
عشوه دادند که بر ما گذری خواهی کرد
دیدی آخرکه چنین عشوه خریدیم و برفت
عشوه دادند: فریب دادند
عشوه خریدیم: فریب را پذیرا شدیم، گول خوردیم
معنی بیت: مارافریب دادند وبه دروغ دلمان راخوش کردند که هنگام رفتن به ماسر خواهی زد. ای دل دیدی که چگونه باسادگی گول خوردیم ویاربی خبررفت.
شد چَمان در چمن ِحُسن و لطافت لیکن
در گلستان وصالش نچمیدیم و برفت
چمان: خرامان.
شد چمان: خرامان شد ،باناز واِفاده قدم زد.
نچمیدیم: با ناز نخرامیدیم ،قدم نزدیم.
گلستان وصالش: وصال یار به گلستان تشبیه شده است.
معنی بیت: یارنازنین ما درگلشن لطافت وزیبایی خرامان خرامان نمایان شد،جلوه گری نمود لیکن ماسعادت نداشتیم که درگلستان ِ وصالش راه یابیم ودرنازنعمت قدمی بخرامیم ودَمی با یارهمراه گردیم.
همچو حافظ همه شب ناله و زاری کردیم
کای دریغا به وداعش نرسیدیم و برفت
به وداعش: به بدرقه و خداحافظی اَش.
معنی بیت: همانندِ حافظ همه شب ناله وزاری کردیم که ای دریغ وصدافسوس که توفیق نداشتیم به خداحافظی اش برسیم ویاررفت بی آنکه توانسته باشیم اورابدرقه کنیم.

reply flag link

سرباز عشق در ‫۷ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۱۲ اسفند ۱۳۹۶، ساعت ۰۳:۰۴ نوشته:

آهی کشیدم پردرد و خسته از خود ، آنقدر مهربان است که بر بالین من خسته از خود آمد و چه زیبا بود ، بودنش و افسوس هنگامی که این غزل را خواندم تازه فهمیدم که رفته است وباز ما یعنی من و من تنها به انتظارش ماندیم...

reply flag link

شیرازی در ‫۶ سال و ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۴ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۱۷ نوشته:

سلام
سه بیت ذیل بترتیب بیت چهارم هفتم هشتم میتواند باشد تا نظر اساتید چه باشد
سر ز فرمان خطم گفت مکش تا نروم
ما سر خویش ز خطش نکشیدیم و برفت
گفت از خود ببرد هر که وصالم طلبد
ما بامید وی از خویش بریدیم و برفت
صورت او بلطافت اثر صنع خداست
ما برویش نظری سیر ندیدیم و برفت
در ضمن بیت پنجم حافظ قدیمی من چنین است
عشوه میداد که از کوی ارادت نروم
دیدی آخر که چسان عشوه خریدیم و برفت

reply flag link

شهاب طاهری در ‫۵ سال و ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۲۵ دی ۱۳۹۸، ساعت ۱۳:۱۲ نوشته:

سلام
این شعر با حال و اوضاع این روزای مردم خیلی همراهه.
خطای انسانی که باعث شد 176 آدم بیگناه کشته بشن.
آخرش هیچکس تقصیر رو گردن نگرفت و هیچ همدردی نشد.
متاسفم.
روح همتون شاد، خدا به خانواده هاتون صبر بده

reply flag link

علی در ‫۵ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ بهمن ۱۳۹۸، ساعت ۰۳:۱۷ نوشته:

بستن تبلیغات
فاتحه
/fAtehe/
مترادف فاتحه: آغاز، اول، بدایت، فاتحت، گشایش، مقدمه
متضاد فاتحه: خاتمه

reply flag link

صالح رئیسی در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، شنبه ۲۳ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۰۰:۰۴ نوشته:

حرز یمانی از دعاهای سریع الجابه است که توسط پیامبر به حضرت علی تعلیم داده شده است. دعای حرز یمانی بر اساس روایات به 3 شیوه مختلف نقل شده و خواص بیشماری دارد. حضرت علی به یک فرد یمنی آموخت و او بر دشمنش پیروز شد

reply flag link

زهرا در ‫۵ سال و ۲ ماه قبل، یکشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۹، ساعت ۲۳:۳۶ نوشته:

چقدر زیباست شعرهای حافظ. خیلی فوق العاده هستن. واقعا باید حضرت حافظ نامیدش.

reply flag link

رضا حاجیان در ‫۴ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۱۹ شهریور ۱۳۹۹، ساعت ۰۰:۴۶ نوشته:

وزن به اشتباه درج شده است، وزن این غزل رمل مخبون است، فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلان

reply flag link

حسن گلناری در ‫۴ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۲:۴۳ نوشته:

با سلام من بسیار سپاسگزار هستم بابت صدای ضبط شده و اینکه به درستی شعر خوانده میشود و تلفظ اشتباه ما اصلاح میشود در ضمن بابت توضیح آقای صالح رئیسی ممنون و سپاسگزار هستم که حرز یمانی را توضیح دادن.

reply flag link

علی در ‫۴ سال و ۹ ماه قبل، دوشنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۴۹ نوشته:

با درود
بیت چهارم را اینگونه رساتر باشد و با کلیت غزل هماهنگ تر. در نسخه ی سایه و قزوینی هم همینگونه است اگر اشتباه نکنم.
عشوه می داد که از کوی ارادت نروم
دیدی آخر که چه سان عشوه خریدیم و برفت

reply flag link

دکتر صحافیان در ‫۴ سال و ۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۱۳ نوشته:

از لبان یاقوتی معشوق، شربتی( از حال خوش) نچشیدیم،حتی روی ماه نقشش را سیر ندیدیم و او تنهایمان گذاشت.
گویی از صحبت ما نیک به تنگ آمده بود
بار بربست و به گردش نرسیدیم و برفت
او که زیبایی مطلق و آزاد از هر تعلقی بود از هم نشینی ما بسیار تنگدل بود، آنچنان بر اثر احوالمان( تعلقات ویرانگر) به تنگ آمده و از ما دور شد، که به گردش هم نرسیدیم.
3- و ما( فرومانده در حسرت دیدار و در شوق بیش از حد وصال)پیوسته برای سلامتی اش حمد و حرز یمانی( دعایی که پیامبر به علی ع برای پیروزی بر دشمن داد) خواندیم و سوره اخلاص از جان دمیدیم، ولی از ما دور شد.
4- فریبمان(یا دلداری) دادند که از ما عبور می کنی، این وعده را به جان خریدیم اما باز هم از ما دورتر شد.(آرایه ادبی در نسخه قزوینی : التفات از غایب به حاضر- استفاده از ضمیر غایب نهایت دوری معشوق و شوق بیشتر را می رساند-)
خانلری: عشوه می داد که از کوی ملامت نرویم: با ناز می گفت که بدنامی عشق را به جان بخرید.
5- از جنس دیگری بود، به گلستان زیبایی و لطافت رفت، و ما حتی گردشی هم در این گلستان نکردیم، که از ما دور شد( هم سنخ او نبودیم= به حال خوش نرسیده بودیم)
6- همانند حافظ هر شب زاری و بی تابی کردیم، افسوس که فرصت خداحافظی با او را هم پیدا نکردیم( زاری های شبانه هنوز جانمان را هم سنخ لطافت او نکرده است)
دکتر مهدی صحافیان
آرامش و پرواز روح

پیوند به وبگاه بیرونی

reply flag link

M در ‫۴ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۰۷:۰۷ نوشته:

اصلا نمی‌فهمم چی میگه!

reply flag link

در سکوت در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۲۳:۵۸ نوشته:

این غزل را "در سکوت" بشنوید

reply flag link

برگ بی برگی در ‫۲ سال و ۷ ماه قبل، یکشنبه ۱۳ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۶:۳۸ نوشته:

شربتی از لب لعلش نچشیدیم و برفت

روی مه پیکر او سیر ندیدیم و برفت

چشیدنِ شربت از لب لعل کنایه ای ست از کامیابی و بهره بردن از یار و معشوق ، اما در مصراع دوم برای اینکه ذهن مخاطب به سوی یار و معشوقِ زمینی نرود ، یار را مه پیکر می‌نامد ، پیکر تجسمِ است که به مجسمه نیز اطلاق می گردد ، ماه پیکر دراینجا یعنی یاری که تنها می توان او و زیبایی های چون ماهش را تجسم کرد و آن یار ماه روی با چشمِ حسی قابل مشاهده نیست ، پس منظور از آن یار یا ماه رو که پرتویی از آن نورِ کل یا ادامه خداوند است خرد و هشیاری اصیل و خدایی انسان می‌باشد که حتی پیش از آن حضور در این جهان یار و همراه وی بوده است ، اما آن هشیاری که از جهانِ معنا به جهانِ ماده و در قالبِ جسم پای به این جهان می گذارد قادر به برآورده نمودن نیازهای جسمانی انسان نیست پس انسان نیازمند به هشیاری یا خردی دیگر است تا بتواند به حیات خود در این جهان مادی ادامه دهد که عرفا آن را هشیاری جسمی یا عقلِِ جزوی و معاش اندیش نامیده اند که شکلِ خفیف‌ترِ آن در بدو تشکیل نطفه در رحم مادر بر روی هشیاری آغازین انسان تنیده شده و پس‌از تولد بصورت ِ کاملتر کنترل امور جسمانی ، رشد و نیازهای طفل را بر عهده می گیرد که آنرا خویشِ درخدمتِ تن یا خویشتنِ توهمی نامیده اند ، با حضور انسان در این جهان بتدریج در حالیکه انسان بجز تشکیل خردِ جسمی بر روی آن ماه روی بهره ای نبرده است و بطور کامل ( سیر ) او را با چشم عدم بین خود ندیده است به محاق می رود و طرح خداوند یا زندگی بر این منوال است تا حداکثر پس از ده سالگی با خواست و طلبِ انسان بار دیگر ماهِ او بطور کامل برآمده و جلوه کند .

گویی از صحبت ما نیک به تنگ آمده بود

بار بربست و به گردش نرسیدیم و برفت

حافظ می‌فرماید اما پس از گذشت چند سالی که موعد بازگشتِ انسان به خویش و جنس اصلی خود فرا می‌رسد و آن ماه پیکر درمی‌یابد نوجوان التفاتی به او ندارد و خویشِ تنیده شده توهمی را خویش یا خود اصلی می پندارد ، پس این هم نشینی یکجانبه را بر نتافته ، بطور کلی بارِ سفر بسته و از درون انسان با سرعت هرچه تمام تر بیرون می رود بنحوی که اگر هم انسان متوجه این غیبت شود به گرد پای او نیز نمی رسد ، نیک در اینجا یعنی با خیر و صلاحی که در این غیبت می بیند مبادرت به این سفر می کند باشد که شخص با اولین دردهایی که بر او وارد می شود به اهمیتِ چنین یار و همراهی آگاه شده و در رضایتِ او به بازگشتش بکوشد .

بس که ما فاتحه و حرز یمانی خواندیم

وز پی اش سوره اخلاص دمیدیم و برفت

انسانها دیر یا زود بطور ذاتی از فقدانِ آن یار آگاه می شوند اما راه بدست آوردنِ دلش را به خطا طی می کنند و با وسیله و ابزارهایی چون دعا و قرائت سوره هایی مانند فاتحه قصد گشایش در این هجر و فراق را دارند و با برخواندن سوره اخلاص و فوت کردنِ در اطراف گمان می کنند با اینگونه کارهای تقلیدهای ذهنی راه برای بازگشتِ گمگشته خود را هموار می کنند اما بوضوح می بینند که او نه تنها باز نمی گردد ،‌ بلکه دورتر شده و همچنان می رود .

عشوه دادند که بر ما گذری خواهی کرد

دیدی آخر که چنین عشوه خریدیم و برفت

حافظ می‌فرماید راهنمایانِ ناآگاه که واعظ و زاهد آنها را نمایندگی می کند پیروان خود را فریب (عشوه ) دادند که اگر اینگونه کارها را انجام دهید ، آنگاه آن یارِ سفر رفته بر شما گذری خواهد کرد و رخسار زیبای خود را بر شما می‌نمایاند و شما را از درد و رنج رهایی می دهد ، حافظ از زبان فریب خوردگان می فرماید مشاهده کردیم که اینگونه دعا و عبادتهای ذهنی و توهمی کارساز نبود و هرچند که اینگونه فریبهای راهنمایانِ دروغین را بجان خریدیم و هرچه از اعتکاف و دعا و دخیل بستن ها و لمس یا تبرک کردن اماکن و اجسام را انجام دادیم راه بجایی نبردیم و باز هم آن یار ماه پیکر از ما دورتر شد .

شد چمان در چمنِ حُسن و لطافت لیکن

در گلستان وصالش نچمیدیم و برفت

در این بیت حافظ می‌فرماید یار خود راهِ وصال را با خرامیدن در چمن خوبی ها و لطافتِ عشق به انسان می آموزد تا شاید انسان به خود آمده و هم از او بیاموزد چگونگی طی کردن مسیر زندگی (چمن) را با بوسیله لطافت عشق و هر آنچه از حسنات و نیکی های این جهان است فارغ از کینه توزی ، خشم و حسادت ، طمع ورزی ، بخل ، دروغ و جمیع خباثت ها ، و فقط با مهرورزی و دیدن زیبایی های این چمن در گلستان این جهان بچمد و زیبا راه رود ، تنها در اینصورت است که آن معشوقِ زیبا روی به او روی خوش نشان داده و می تواند به وصالش امیدوار باشد ، در غیر اینصورت او همچنان به راه خود می رود و از انسان دورتر می شود .

همچو حافظ همه شب ناله و زاری کردیم

کای دریغا به وداعش نرسیدیم و برفت

پس‌حافظ همه این سخنانِ ذکر شده را ناله و زاری و شکایتِ هر شب یا لحظه به لحظه می داند که آن هم کاری ست عبث ، پس معشوق از انسانِ عاشق حرف و سخن و لفاظی نمی خواهد ، بلکه اقدام و کار عملی لازم است تا او به صداقت در عشق اطمینان یابد و اگر حافظ یا انسانِ عاشق صرفآ به نالیدن و لفاظی اکتفا کند هر معشوقی و حتی زیبا رویان این جهان نیز فرصت وداع و خداحافظی به او نداده و آنچنان دور می شوند که تنها دریغ و افسوس برای انسانِ مدعی عشق برجای گذارند .

reply flag link

محمدجواد تقوی در ‫۲ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۲۲:۴۸ نوشته:

در اشعار حافظ همانطوری که میبینیم حتی نرسیدن ها هم زیباست ، حتی شکست ها هم زیباست .

چراکه شاید معنا عشق در شعر حافظ به نحوی با چیزی که ما امروز در دنیا مدرن میخوانیم تفاوت عجیبی داشته باشد.

مثلا در بیت آخر همین شعر :

همچو حافظ همه شب ناله و زاری کردیم

کای دریغا به وداعش نرسیدیم و برفت

اگر دقت کنیم به یار خود ایرادی نمیگیرد و انگشت اتهام این عدم وصال را به سمت او نشانه نمیرود چرا که معتقد است

در دایره قسمت ما نقطه تسلیمیم | لطف آنچه تو اندیشی ، حکم آنچه تو فرمایی

reply flag link

علی میراحمدی در ‫۱ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۸ شهریور ۱۴۰۲، ساعت ۲۱:۳۴ نوشته:

شربتی از لبِ لعلش نچشیدیم و بِرَفت
رویِ مَه پیکرِ او سیر ندیدیم و برفت

گویی از صحبتِ ما نیک به تنگ آمده بود
بار بربست و به گَردش نرسیدیم و برفت

یاد دارم که این دو بیت را اولین بار در سربرگ آگهی ترحیم پدربزرگم خواندم و بعدها در دیوان حافظ یافتم.در مقایسه با اشعار آگهی های ترحیم امروزی چه انتخاب خوبی هم بوده است.
باری برخی اشعار خاطراتی هم با خود دارند. گاهی شعری را جایی میخوانیم یا از زبان کسی میشنویم و سپس آن را در دیوان شاعری میابیم.
سعی میکنم در پیامهای بعدی به چند نمونه دیگر هم اشاره کنم.

reply flag link

محمدرضا خانی در ‫۱ سال و ۷ ماه قبل، جمعه ۱۰ آذر ۱۴۰۲، ساعت ۲۰:۰۳ نوشته:

با سلام ... من هر وقت این شعر را خصوصا در این ایام شهادت حضرت زهرا س ، میخوانم گویا این شعر از زبان امام علی ع در وداع از حضرت فاطمه س ؛ بیان می‌شود. وداعی عاشقانه و شاعرانه همراه با سوز و غم فراوان . البته این فقط یک احساس شخصی است که به اشتراک میذارم و قصد تفسیر به این معنا را ندارم . شاید شما هم در این احساس شریک من شوید .

reply flag link

غلامرضا امامی در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۵۷ نوشته:

به نظر من صفت "مه‌پیکر" برای توصیف چهره، نازیباست. درست است که این صفت به معنی زیباست، ولی تصویری که ایجاد می‌کند، به هر حال، در رابطه با کل بدن است. "روی مه‌پیکر" به مذاقم خوش نمی‌آید.

reply flag link

علی عرفانیان در ‫۱ ماه قبل، یکشنبه ۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۱۱ نوشته:

شرح ساده‌ی این غزل را بشنوید:

پیوند به وبگاه بیرونی

reply flag link

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	همرسانی متن شعر جاری در گنجور
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

ورود به گنجور

غزل شمارهٔ ۸۵