شمارهٔ ۱۱۵ - در منقبت امیرالمؤمنین علی و یازده فرزند معصوم او علیهم السلام و مدح نقیب النقباء ری شرف الدین مرتضی رحمة الله علیه گوید
چو صاحب شریعت پس از کردگار
ثنا گوی بر صاحب ذوالفقار
سپهدار اسلام شیر خدای
امیر عرب سید بردبار
گزارنده در یاری شرع تیغ
برآرنده از بت پرستان دمار
ستاننده از پهلوانان روان
گشاینده درنصرت دین حصار
برآورده از خار اسلام گل
فرو برده در دیده کفر خار
به چه در؛ زده تیر در چشم دیو
ز منبر سخن گفته در گوش مار
ز تأئیدش ادریس را گل افشان
ز تهدیدش ابلیس را سنگسار
ولی نعمت اهل دین از رسول
ولی عهد پیغمبر کردگار
به نزدیک ما سابق ده و دو
به قولی دگر خاتم چار یار
شده ز«ا»هد وقت در عهد او
به بتخانه در لعبت میگسار
شکسته قلم را به هنگام او
در ایوان دل دیو صورت نگار
نخورده نبیذ و نجسته سماع
نکرده زنا و ندیده قمار
معلی ز نسبت معری ز عیب
بری ازخطا و برون از عوار
ز تقویش حله ز پرهیز تاج
ز عصمت ردا و ز طهارت ازار
فرو هشته از علم برقع بروی
نبوده چو جاهل خلیع العذار
مبارز چو روباه گمراه بود
زشمشیر آن شیر در کارزار
اگر کارزار علی نیستی
شدی اهل اسلام را کارزار
سپر بود در پیش دین تیغ او
همی کرد در راه حق جان سپار
به مردی حدیث علی گو؛ مگوی
که رستم چه کرد است و اسفندیار
مرید علی باش نه خصم او
که این در جوا الست و آن در جوار
چو گوئی به علم علی بود کس
خرد گوید ازروی من شرم دار
سرافراز ازاصحاب و زاهل بیت
همی کن زهریک جدا افتخار
ولیکن یقین دان که فاضلتر است
محمد ز پنج و علی از چهار
خلافی نکردی علی با عمر
تو اندر میانه تعصب میار
چه باشد که باشند امامان حق
بدین دم مرا نص؛ تو را اختیار
چو باغی است دین و پیمبر درخت
شریعت چو شاخ و امامان چو بار
خلافی مکن گر بود میل طبع
یکی را به سیب و یکی را به نار
مبین دشمنان علی را؛ چرا
که بی نور باشند اصحاب نار
ببین شیعتش را که دیده نه ای
جمال جوانان دارالقرار
به دنیا درون کین او ماهئی است
که از دوزخش هست دریا کنار
بدین در یکی مرغ شد مهر او
که ملک بهشتش بود مرغزار
ششم گشت ز آل عبا جبرئیل
چو بر در کمر بسته شد بنده وار
سرائی کش از عرش پرده بود
یکی جبرئیلش بود پرده دار
به شاه و سپهدار اگر حاجت است
سپه را که برجای گیرد قرار
سپاه هدی را کفایت بود
علی پهلوان و نبی شهریار
علی چون محمد نگویم که هست
رهی چون بود چون خداوندگار
ولی گویم از امتش بهتر است
یکی مرد باشد فزون از هزار
ز بعد علی یازده سیدند
به میدان دین در؛ ز عصمت سوار
همه پاک و معصوم و نص از خدای
پیمبر وقار و فرشته شعار
ز جد و پدر یافته علم دین
نه از روزگار و نه ز آموزگار
یکی مانده زیشان نهان در جهان
جهانی ازو مانده در انتظار
اگر گوئیم غیبت آن امام
چرا مصلحت دید جبار بار
جهانی پر از لشکر ظلم و جور
ستمکار و ناپاک و بی زینهار
شب و روز در غارت یکدگر
نهاده دو دیده نهان و جهار
گرابلیس بدفعل ظاهر شود
بود سیدالقوم این روزگار
نه نیکو بود یوسف خوبروی
به چنگال گرگان زنهار خوار
به دین وقت مهدی نیاید برون
به شب شمس کی تابد از کوهسار
چو آید به سر مدت مصلحت
نشنید ز باران رحمت غبار
برون آید از کنج عیار دین
جهان را ز عدلش بگردد عیار
ز کعبه ندا در دهد جبرئیل
که باطل نهان گشت و حق آشکار
جهان تازه گردد ز انصاف او
چو از دولت صدر پرهیزگار
سر و سید و صدر سادات دهر
کزو گشت بنیاد دین استوار
گرفته از او دین یزدان شرف
فزوده از او ملک سلطان وقار
چو هم علم بابست و همنام جد
شدند اهل اسلام از او نامدار
پیمبر فش و پادشاسیرت است
کش از لطف پرورد پروردگار
شده رفعت چرخ خورشید فش
شده همنشین امر اومیدبار
چو زو کاروان سعادت رسید
نحو است ز آفاق بربست بار
ز نزدیک او جوید انصاف راه
ز درگاه او خواهد اقبال بار
ز رحمت کند همت عالیش
برین عالم مختصر اختصار
قوی تر بود مرد در خدمتش
نکوتر بود سرو در جویبار
ایا جود تو دشمن خواسته
و یا طبع تو عاشق خواستار
ز خلق تو اندر بهاران بود
چمن شادی افزای و گل غمگسار
ز خشم تو اندر زمستان بود
زمین مرده و آسمان سوگوار
بود جاودان جامه جاه تو
کش اقبال پود است و انصاف تار
بسی جنگ رفت آتش و آب را
که این خاکدل بود و آن بادسار
چو از عدل تو بادشد خاکبوس
گرفت آب را آتش اندر کنار
بود دولت دوستان از درت
بود رونق بوستان ازبهار
بترسد عدو ز آتش خشم تو
که دریا بخار است و دوزخ شرار
به بوجهل ماند بداندیش تو
که نارش موافق تر آید ز عار
ز سادات اسلام خرد و بزرگ
ز شاهان گیتی صغار و کبار
نباشد نظیری تو را زانکه تو
پیمبر نژادی و خسرو تبار
از آن تابود خادم و حاجبت
سیاه و سپید است لیل و نهار
چه داند جهان قیمت فضل تو
چه آگه ز دفتر کشیدن حمار
بزرگا مکن با قوامی عتاب
چه گر ناقوام است و ناحق گزار
که او نانبائی است چابک ضمیر
که نامش بود سالها یادگار
ز دهقانی گندم خاطرش
ملک بر فلک می کند تخمکار
به بازار اقبال دکان او
خریدار او مردم بختیار
الا تا به صورت بود خاک و زر
سیه فام و تاریک و زرد و نزار
نکو خواهتان باد چون زر عزیز
بداندیشتان باد چون خاک خوار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر دربارهی فضایل و ویژگیهای حضرت علی (ع) و مقام بلند او در اسلام است. شاعر به ستایش علی به عنوان پیشوای اسلامی، جنگاور و حامی دین میپردازد و او را به عنوان نمایندهی حق و عدالت معرفی میکند. شاعر اشاره میکند که علی در طول زندگیاش از هر گونه خطا و گناه دور بوده و در عرصهی مبارزه با کفر و بیدادگری، همواره در خط مقدم بوده است.
همچنین، به ارتباط علی با پیامبر اسلام (ص) و مقام او در میان اهل بیت اشاره شده و عظمت و شان او به عنوان امام و رهبری برای مسلمانان تحسین میشود. شاعر بر پاکی و معصومیت اهل بیت و امامان پس از علی تأکید میکند و به اهمیت شناخت مقام آنها در راه هدایت و روشنگری مسلمانان اشاره مینماید.
همچنین، شاعر به آیندهی روشن دین اسلام و ظهور امام مهدی (ع) اشاره کرده و امید به برقراری عدالت و حق در جامعه را مطرح میکند. در پایان، شاعر با زیرکی به مقایسهی علی و دیگر شخصیتها پرداخته و علی را بینظیر و برجستهترین شخص در تاریخ اسلام میداند.
هوش مصنوعی: چون پیامبر وظایفش را از خداوند دریافت کرد، برای کسی که دارای شمشیر ذوالفقار است، ستایش و تمجید میکند.
هوش مصنوعی: رئیس لشکر اسلام، شیر خدا و امیر عرب، سید صبوری است.
هوش مصنوعی: کسی که در حمایت از دین تلاش میکند، با قدرت و شدت علیه بتپرستان عمل کرده و از آنان انتقام میگیرد.
هوش مصنوعی: کسی که از دلهای نیرومند میگیرد و در راه یاری دین به پیش میرود، همچون سدی است محکم و استوار.
هوش مصنوعی: گلی که از خارهای اسلام رشد کرده، در چشمان کفر مانند خاری فرو رفته است.
هوش مصنوعی: این بیت به بیان نوعی تسلط بر دشمنان و قدرت کلام اشاره دارد. گوینده نشان میدهد که میتواند با سخنان خود بر موانع و مشکلات غلبه کند، حتی بر موجوداتی نامی همچون دیو و مار. به عبارتی، قدرت بیان و زبان او به اندازهای قوی است که میتواند دشمنان را تحت تأثیر قرار دهد.
هوش مصنوعی: با حمایت و پشتوانه او، ادریس به مقام بلندی رسید و از تهدیدهای ابلیس نیز به سختی و قاطعیت عبور کرد.
هوش مصنوعی: ولی نعمت اهل دین، از جانب رسول خداوند که ولیعهد پیامبر است، مورد توجه و عنایت قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: در گذشته به ما گفتهاند که از دو چیز دم بزن، و به نوعی دیگر میتوان گفت که چهار یار با هم خاتم دارند.
هوش مصنوعی: در زمان او، به خاطر زمانهای که پیش آمده، به میخانه و بتخانه روی آوردهاند و در حال خوشگذرانی و شرابخواری هستند.
هوش مصنوعی: همه چیز در دل به هم ریخته است و در این حالت، عشقی زیبا و باطراوت در حال شکلگیری است که در فضای زندگی و احساسات خود به تصویر کشیده میشود.
هوش مصنوعی: کسی که نوشیدنی نخورده و به کارهای ناپسند گوش نداده، زنا نکرده و قمار را ندیده است.
هوش مصنوعی: کسی که در مقام و موقعیت بالا قرار دارد، از عیبها و خطاها پاک است و از مشکلات و نواقص دور است.
هوش مصنوعی: از تقوای او لباس زیبایی است، و از پرهیزکاری تاجی دارد، و از پاکی پوشش و از طهارت کمربندی بر خود دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که علم و آگاهی در حقیقت مانند شماست که با حجاب و پوشش خود، نامناسب و ناپسند به نظر میرسید. در واقع، جاهلان و بیخبران با جهل خود، مانند کسی هستند که از یادگیری و آموختن فاصله گرفته و به سادگی زندگی میکنند.
هوش مصنوعی: مبارز، مانند یک روباه گمراه شده است و در میدان نبرد، به خاطر شمشیر آن شیر، در وضعیت خطرناکی قرار دارد.
هوش مصنوعی: اگر در میدان مبارزه همچون علی نیستی، پس به اهل اسلام دشواری و سختی میزنی.
هوش مصنوعی: او همچون سپری در برابر دین قرار داشت و تیغ او در راه حقیقت جانفشانی میکرد.
هوش مصنوعی: داستانهایی از دلاوریهای علی را نقل کن و از کارهای رستم و اسفندیار صحبت نکن.
هوش مصنوعی: به پیرو علی (ع) تبدیل شو، نه دشمن او، زیرا یکی در مقام قرب الهی است و دیگری از رحمت دور است.
هوش مصنوعی: وقتی میگویی علی علم و دانش دارد، هیچ کس نمیتواند با خرد و فهم خود به تو بگوید که از من خجالت بکش.
هوش مصنوعی: این شعر به نوعی به سروری و افتخار افرادی اشاره دارد که از جمعی خاص جدا شده و در مکان یا موقعیتی ویژه قرار گرفتهاند. به عبارتی، این افراد با افتخار از دیگران متمایز شده و ژرفای معنوی و روحانی خود را نشان میدهند.
هوش مصنوعی: اما به یقین بدان که محمد از جمع پنج نفر برتر است و علی از چهار نفر بهتر است.
هوش مصنوعی: علی در کینهتوزی و تعصب با عمر کاری نکرد و نباید در میان این دو، تعصب به خرج داد.
هوش مصنوعی: چه دلیلی دارد که امامان حق در این لحظه من را راهنمایی کنند؛ تو خود مختاری و انتخاب با توست.
هوش مصنوعی: دین مانند یک باغ است که پیامبر به عنوان درخت اصلی آن عمل میکند و شریعت همچون شاخههایی است که از درخت میرویند. امامان نیز مانند میوههایی هستند که از این شاخهها به بار میآیند.
هوش مصنوعی: اگر کسی تمایل دارد که چیزی را بپسندد، نباید در این باره خلافی انجام دهد. برخی افراد به سیب علاقه دارند و برخی دیگر به نارنگی، هر کس حق دارد بر اساس سلیقهاش انتخاب کند.
هوش مصنوعی: توضیح نده که دشمنان علی را نشان نده، زیرا آنها همچون افرادی هستند که در تاریکی به سر میبرند و در آتش قرار دارند.
هوش مصنوعی: به تماشای شیعیانش برو که چهره زیبای جوانان سرزمین آرامش را ندیدهای.
هوش مصنوعی: جهان مانند دریایی است، و درون آن کینه و دشمنی وجود دارد. این کینه، مانند ماهیای است که از آتش جهنم میآید و در کنار دریا زندگی میکند.
هوش مصنوعی: در اینجا میگوید که چون در یکی از درگاهها، پرندهای به خاطر عشق او به وجود آمده است، بهشتی که او را در بر میگیرد، به یک باغ پرندگان تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: جبرئیل از نسل آل عبا (خاندان پیامبر) به درب آمد، در حالی که با تواضع و بندگی بر کمر خود بسته بود.
هوش مصنوعی: در جایی که آسمان با زمین در هم آمیخته و وجودهای بزرگ و محترم حضور دارند، یکی از جبرئیل را میبینیم که نگهبان و محافظ این مکان مقدس است.
هوش مصنوعی: اگر به شاه و فرمانده نیاز دارید، باید سپاه را در جای خود استوار نگه دارید.
هوش مصنوعی: سپاه هدایت به وجود علی به عنوان پهلوان و پیامبر به عنوان شهریار نیاز دارد و این دو کافی هستند.
هوش مصنوعی: علی را نمیتوان مانند محمد توصیف کرد؛ زیرا او مسیری خاص و متفاوت دارد که همچون خداوندی بزرگ است.
هوش مصنوعی: اما میگویم که از پیروان او، داشتن یک مرد باارزش و شجاع بهتر است از هزار نفر دیگر.
هوش مصنوعی: پس از حضرت علی (ع)، یازده شخصیت بزرگ و معصوم در عرصه دین ظهور کردند که هر یک به نوعی رهبری و هدایت امت اسلامی را بر عهده داشتند. این افراد که معصوم و پاک هستند، در میدان دفاع از دین و اصول آن، همچون سوارانی دلیر و شجاع نقشآفرینی کردهاند.
هوش مصنوعی: تمام موجودات، پاک و بیگناه هستند و پیامبر نیز از جانب خداوند با وقار و راستگویی به مردم معرفی شده است.
هوش مصنوعی: از اجداد و پدرانش علوم دینی را آموخته، نه از زمانه و نه از معلم.
هوش مصنوعی: در دنیای پر از مردم، تنها یک نفر باقی مانده که در حال پنهان شدن است و دیگران به امید او منتظر ماندهاند.
هوش مصنوعی: اگر بگوییم چرا آن امام غایب است، باید بگوییم که او مصلحت الهی را در نظر گرفته است.
هوش مصنوعی: جهان پر از افرادی است که ظلم و ستم میکنند و ناپاک هستند و هیچ رحم و مروت در کارشان نیست.
هوش مصنوعی: دو چشم به صورت پنهانی هر شب و روز در حال تماشا و غارت یکدیگر هستند.
هوش مصنوعی: اگر شخصی بدکردار در جامعه نمایان شود، همانند سید و سرور مردم در این زمان خواهد بود.
هوش مصنوعی: زیبایی و تمام ویژگیهای مثبت یوسف نمیتواند او را از خطرات و آسیبهای گرگها، یعنی افرادی که میتوانند او را مورد آزار قرار دهند، محافظت کند. در واقع، زیباییاش او را در معرض خطر قرار میدهد و باید در برابر این تهدیدات محتاط باشد.
هوش مصنوعی: در آن زمان حجت مهدی ظهور نخواهد کرد و مانند شب به روز نخواهد رسید، مانند اینکه خورشید از کوهها نمیتابد.
هوش مصنوعی: هنگامی که به پایان زمان معین برسد، مصلحت را نخواهد شنید و از باران رحمت برایش غباری باقی نخواهد ماند.
هوش مصنوعی: از گوشهی پنهان دین، حقیقتی بیرون میآید که با عدالت خود میتواند میزان سنجش جهان را تغییر دهد.
هوش مصنوعی: فرشته جبرئیل از کعبه ندا میدهد که باطل پنهان شده و حق حالا نمایان شده است.
هوش مصنوعی: جهان به خاطر انصاف او تازه و نو میشود، همانطور که با پرهیز از حاکمیت نادرست و بیفکری، وضعیت بهتری پیدا میکند.
هوش مصنوعی: سر و سید و صدر سادات، یعنی مقام و منزلت والا و رهبری که بنیاد دین به واسطه او استوار شده است. او موجب ثبات و پایداری دین در دورههای مختلف تاریخ شده است.
هوش مصنوعی: از او دین الهی به دست آمده و مقام و اعتبار سلطانی به وسیله او افزوده شده است.
هوش مصنوعی: وقتی که علم و دانش به همراه نام جد بزرگوار به هم پیوست، مردم مسلمان از او معروف و شناخته شدند.
هوش مصنوعی: پیامبر یک شخصیت بزرگ و شایسته است که به رحمت و بخشش پروردگار پرورش یافته و به عنوان الگو و راهنما برای مردم شناخته میشود.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که خورشید در آسمان به اوج رسیده و در کنار امید و آرزوها نشسته است. این تصویر بیانگر حالتی از صعود و روند مثبت است که همراه با نور و گرمای خورشید برقرار است و به روشنی و امید در زندگی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: وقتی کاروان خوشبختی به من رسید، دیگر نیازی به بار و بندیل دنیوی نداشتم.
هوش مصنوعی: از نزدیک او طلب میکند راستگویی و از درگاه او خواهان توفیق و خوشبختی است.
هوش مصنوعی: از رحمت خداوند بزرگ، تلاش عالمانه او باعث میشود که این دنیا به شکل مختصر و فشردهای درک شود.
هوش مصنوعی: مردی که در خدمت و کمک دیگران باشد، قدرتمندتر است و مانند درخت سرو که در کنار جویبار قرار دارد، زیبا و ارزشمندتر خواهد بود.
هوش مصنوعی: آیا سخاوت تو به خاطر دشمنی است یا اینکه طبع تو خود خواهان عشق است؟
هوش مصنوعی: در بهار، زیباییها و شادیهای زندگی به خاطر وجود تو در دل مردم بیشتر میشود و گلها نقش غم و اندوه را به دوش میکشند.
هوش مصنوعی: در اثر خشم تو، زمین در زمستان به حالتی مرده و بیروح درآمده و آسمان نیز غمگین و سوگوار شده است.
هوش مصنوعی: سرزمین اوج و مقام تو همیشه پاینده است، اما خوشبختی و عدل مانند تارهایی که در پود بافته شدهاند، به هم وابستهاند.
هوش مصنوعی: جنگ و نبردهای زیادی میان آتش و آب انجام شد، زیرا این زمین با احساس و دلشکسته بود و آن طرف، باد به تصرف در آمده بود.
هوش مصنوعی: وقتی که از عدالت تو، نسیم وزید، خاک بر سر گرفت و آتش در کنار آب قرار گرفت.
هوش مصنوعی: دوستانت با ورود تو به زندگیشان خوشبخت میشوند و زندگیشان پر از نشاط و زیبایی میشود، مانند شکوفایی یک باغ در بهار.
هوش مصنوعی: دشمن از خشم تو باید بترسد، چرا که آتش خشم تو از آتش دوزخ هم خطرناکتر است، در حالی که دریا فقط بخار است.
هوش مصنوعی: شبیه بوجهل بدفکری تو هستی که آتش او برایش خوشایندتر از ننگ و عار است.
هوش مصنوعی: از خاندان و فرزندان پیامبر اسلام، هم افراد خردمند و بزرگ وجود دارند و هم از پادشاهان و بزرگان دنیا، کوچک و بزرگ.
هوش مصنوعی: تو نظیر و همتایی نداری، زیرا تو از نسل پیامبران و از خاندان شاهان هستی.
هوش مصنوعی: از آنجا که خادمان و نگهبانان تو در شب و روز همیشه در حال کار هستند، سیاه و سفید به ترتیب نمایانگر شب و روزند.
هوش مصنوعی: هیچکس در دنیا نمیداند ارزش فضیلت تو چیست، مانند کسی که از نوشتن دفتر محاسبه الاغ بیخبر است.
هوش مصنوعی: به بزرگزادگان به خاطر خطاهایشان خشم نکن، زیرا اگر دلیلی برای این کار نیست، بهتر است که آن را نادیده بگیری.
هوش مصنوعی: این شخص یک نانواست که ذهنی تیز و سریع دارد و سالهاست که نامش بر سر زبانهاست.
هوش مصنوعی: دهقان با زحمت و کوشش خود، دانهای را میکارد که میتواند زندگی و ثروت را برای او به ارمغان بیاورد و به آسمانها آرزوهایش را پرواز دهد.
هوش مصنوعی: در بازار موفقیت، او مانند دکانی است که مشتریانش افراد خوشبخت و خوشاقبالی هستند.
هوش مصنوعی: ای کاش تا زمانی که به صورت خاک و طلا موجود است، رنگ سیاه، تاریک، زرد و ضعیف وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: دوستان خوب و نیکو را چون طلا گرامی بدارید و در مقابل، کسانی که ناپسندند را چون خاک بیارزش تلقی کنید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مرا جود او تازه دارد همی
مگر جودش ابر است و من کشتزار
«مگر» یک سو افکن، که خود هم چنین
بیندیش و دیدهٔ خرد برگمار
ابا برق و با جستن صاعقه
[...]
بیامد موکل بر شهریار
بگفت آنچ بشنید از کشت زار
به از عید نشناسم از روزگار
نه از مدح خسرو به آموزگار
خداوند عالم کزو وقت ما
همه ساله عیدست لیل ونهار
یمین و امین اختر یمن و امن
[...]
جهاندار بخشندهٔ کامکار
خداوند بیچون، پروردگار
بدین خرمی و خوشی روزگار
بدین خوبی و فرخی شهریار
چنان گشت گیتی که ما خواستیم
خدایا تو چشم بدان دور دار
خداوند گار جهان فرخست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.