گنجور

 
بابافغانی

از توبه ی من دیر مغان بیت حزن شد

مستوری من توبه ی صد توبه شکن شد

در دیده بدل گشت سیاهی بسپیدی

نظاره که ریحان ترم برگ سمن شد

از باده ی صافم نگشاید دل روشن

تا شمع جمال تو چراغ دل من شد

بر ساغر می شاید اگر لب نرسانم

چون خاتم لعل تو مرا مهر دهن شد

دیدم بدل جام جم آیینه ی حسنت

کارم ز مه روی تو بر وجه حسن شد

آن عشق و جوانی که درین واقعه بایست

افسوس که در بیخردی دردی دن شد

این دل که سفال سیه میکده ها بود

از فیض نظر مجمره مشگ ختن شد

دی مست تو آن پنبه که از گوش برون کرد

از بهر گلو بستنش امروز رسن شد

دوک فلک پیر بسا رشته ی باریک

کز بهر ردا رشت ولی تار کفن شد

پار آن شجر حسن نهال گل نو بود

امسال چه شمشاد قد و سیم بدن شد

بس روغن دل مرهم کافور جگر ساخت

معشوق که شیرین سخن و پسته دهن شد

حاشا که بیانش عرق تلخ گدازد

آن را که لب لعل پر از در سخن شد

عمری که چو ایام بهاران گذران بود

افسوس که از بیخردی درد بدن شد

قطع نظر از ساغر می کرد فغانی

بگذاشت در میکده و مرغ چمن شد

 
 
 
امیر معزی

زلفین تو پرحلقه و پربند و شکن شد

بند و شکن و حلقهٔ او توبه شکن شد

کارش همه فراشی و نقاشی بینم

فرّاش گل و لاله و نقاش سمن شد

آن‌کس‌ که خبر یافت‌ که مشک از ختن آرند

[...]

نظیری نیشابوری

گلزار به شهر آمد و بازار چمن شد

گوش همه کس محو غزل خوانی من شد

تا جیب گشادم که از آن نام برآرم

دیدم که صبا قاصد صد بیت حزن شد

هر دخل که می خواست کند دشمن حاسد

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از نظیری نیشابوری
صائب تبریزی

روزی که مرا موج نفس دام سخن شد

شدطوطی چرخ آینه وواله من شد

هر مد فغان کز دل پردرد کشیدم

شد شاخ گل وسر خط مرغان چمن شد

در خدمت آیینه دل صرف شدی کاش

[...]

مشاهدهٔ ۳ مورد هم آهنگ دیگر از صائب تبریزی
قدسی مشهدی

رنجیدن تو باعث نومیدی من شد

پیراهن امید، مرا بی تو کفن شد

شاید که کسی گوش کند ناله ما هم

بایست هم‌آواز به مرغان چمن شد

معموری منزل بود از صاحب منزل

[...]

بیدل دهلوی

روز سیهم سایه صفت جزو بدن شد

آسوده شو ای آینه زنگار کهن شد

شبنم به چه امید برد صرفهٔ ایجاد

چشمی که گشودم عرق خجلت من شد

نشکافتم آخر ره تحقیق‌گریبان

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه