آسمان داد فخرالملک خورشید زمین
ای جهان را عهد انصاف تو ایام شباب
ای خداوندی که نوک کلک ملک آرای تو
هادی تیغ ممالک پرور مالک رقاب
قهر و لفظش دستگیر آتش و آبند از آن
کاندرین نار و نعیمست، اندر آن رنج و عذاب
گر ز آب لطف و تاب قهر تو یاد آورد
آب داند دهشت لطف تو از درّ خوشاب
لفظ عذب تست در عرض جهان نظم و نثر
نوک کلک تست بر اوج هوای جاه و آب
گاه معنی بحر اگر گوهر شود موج بحار
روز احسان ابر اگر اختر بود فیض سحاب
آسمان ملک و ملت را کند، پروین فروغ
آفتاب دین و دولترا کند، مشکین نقاب
گرد خاک پای قدر و عکس نور رأی تست
در جهان افتخار و بر سپهر فتح باب
آسمانی آسمان، در دور او تا مستقیم
آفتابی، آفتاب از تاب او در اضطراب
دین پناها مر «امامی» را بهنگام سخن
گرچه طبعی همچو آتش بود و نظمی همچو آب
شعله ی مدح تو تا در دامن طبعش گرفت
سر بر آورد از گریبان ضمیرش، آفتاب
با چنین شعری روا باشد که روز خاطرش
افتد از پیش شب ادبار هر دم در شتاب
مطلع خورشید، حربا خسته ی منقار بوم
حضرت جمشید و طوطی بسته ی بند غراب
تا طبیعت را قوامست و کواکب را مسیر
تا جهان را اعتدالست و فلک را انقلاب
طبع را حکم تو گردون باد گردون را مدار
چرخ ملک تو کواکب باد و کوکب را مئاب
دور آن پیوسته ملک دین و دنیا را قوام
سیر این همواره آب و ملک و ملت را ذهاب
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به ستایش از پادشاه و حکمرانی پرداخته و او را به عنوان سمبلی از انصاف و عدالت معرفی میکند. او معتقد است که وجود پادشاه مانند خورشید است که روشنی و حیات را به جهان میآورد. شاعر از قدرت کلام و قلم پادشاه یاد میکند و آن را هدایتگر جامعه میداند. همچنین اشاره میشود که پادشاه با قهر و مهر خود، همواره در زندگی مردم تأثیرگذار است و نیکیها و بدیها را در زندگی انسانها مشخص میکند. در نهایت، شعر به تأثیرات پادشاهی در برقراری نظم و تعادل در زندگی دینی و دنیوی اشاره دارد و نشان میدهد که چگونه حکمرانی خوب میتواند سرنوشت جامعه را تحت تأثیر خود قرار دهد.
هوش مصنوعی: آسمان به شادمانی، فخرالملک را به عنوان خورشید زمین معرفی کرده و از جهان میخواهد که دقت کند عهد جوانی و انصاف او چه روزهایی را به ارمغان میآورد.
هوش مصنوعی: ای خدای بزرگ که نوک دستگاه حکومتیات رهبریکننده شمشیرهایی است که کشورها را پرورش میدهد و به صاحباختیاری در زمینههای مختلف کمک میکند.
هوش مصنوعی: دعوا و گفتارش مانند آتش و آب است؛ زیرا در این دنیای پر از درد و عذاب، همواره برزخی را میسازد که در آن لذت و رنج در هم آمیختهاند.
هوش مصنوعی: اگر آب به خاطر زیبایی و جذابیت قهر تو به خاطر بیاورد، آب هم میداند که محبت تو چقدر دلفریب و شگفتانگیز است.
هوش مصنوعی: کلام شیرین تو در دنیای شعر و نثر، همچون برتری و بلندی در اوج آرزوها و روشنیها است.
هوش مصنوعی: گاهی اگر دریا به جواهر تبدیل شود، امواج دریا روزی خیر و نیکی را به ارمغان میآورند. اگر ابرها ستاره باشند، آنگاه برکت باران به آنها خواهد رسید.
هوش مصنوعی: آسمان، سرپرست و نگهدار ملت و کشور است و پروین، که نماد روشنی و درخشش است، نور دین و حکومت را نمایان میسازد، در حالی که چهرهاش را با نازکی و زیبایی پوشانده است.
هوش مصنوعی: غبار پای عظمت و تصویر نور نظر تو در سراسر جهان نشانهی افتخار و در آسمان، آغاز پیروزی است.
هوش مصنوعی: آسمان دور او را احاطه کرده و در این فضا، آفتاب به صورت مستقیم وجود دارد. تابش آفتاب تحت تأثیر نور او در حال نوسان و تغییر است.
هوش مصنوعی: در زمان سخن گفتن، حتی اگر طبیعت فردی میانهرو و منطقی باشد، عقاید دینی او به عنوان پناهگاهی برای او عمل میکند. این موضوع نشاندهنده قدرت و تاثیر دین بر انسانهاست، حتی زمانی که احساسات و تفکرش در تضاد با هم هستند.
هوش مصنوعی: شعلهی ستایش تو آنقدر بلند شد که از دل وجودش بیرون آمد و مثل خورشید درخشید.
هوش مصنوعی: با چنین شعر زیبایی جایز است که روزی به یادش بیفتد و هر لحظه در شتاب از شب سیاه و ناامیدی عبور کند.
هوش مصنوعی: آغاز طلوع خورشید، باعث خستگی منقار جغد و نزدیکی طوطی به دشواریهای زندگی میشود.
هوش مصنوعی: تا زمانی که طبیعت پابرجاست و ستارهها مسیر خود را دارند، جهان در حالت تعادل خواهد بود و گردش آسمان ادامه خواهد یافت.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که در اینجا به تصویرسازی زیبایی از ارتباط میان انسان و آسمان اشاره شده است. در این توصیف، طبیعت تحت تأثیر اراده و خواست انسان قرار دارد و چرخش آسمان تبدیل به نمایشی از قدرت و سلطنت او میشود. ستارهها نیز به عنوان نمادهایی از تأثیر و وجود در این تصویر عمل میکنند. به نوعی این بیت بیانگر تسلط و نعمتهای الهی است که در زندگی انسان نمايان میشود.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که قدرت و ثبات دین و دنیای انسانها به هم وابسته است و هر دو مانند آب و خاک که برای رشد و زندگی ضروری هستند، به یکدیگر نیاز دارند. اگر یکی از این دو دچار مشکل شود، دیگری نیز تحت تأثیر قرار میگیرد و از بین میرود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
شهریار دادگستر خسرو مالک رقاب
آنکه دریا هست پیش دست احسانش سراب
آسمان جود گشت و جود ماه آسمان
آفتاب ملک گشت و ملک چرخ آفتاب
بنگر اکنون با خداوند جهان شاه زمین
[...]
تا ببردی از دل و از چشم من آرام و خواب
گه ز دل در آتش تیزم گه از چشم اندر آب
عشق تو باچار چیزم یار دارد هشت چیز
مرمرا هر ساعتی زین غم جگر گردد کباب
با رخم زر و زریر و با دلم گرم و زحیر
[...]
مهترا ، هر چند شعرم زان هر شاعر بهست
تا توانستم نکردم من ز شعری اکتساب
قصد آن دارم که دامن در چنم زین روز بد
روز خوب خویش جویم بر ستوری چون عقاب
تا همی خوانم کتاب و تا همی جویم شراب
[...]
سر و بالایی که دارد بر سر گل مشک ناب
آفت دلهاست و اندر دیدهام چون آفتاب
روی رنگینش چو ماه تافته بالای سرو
زلف مشکینش چو مشک تافته بر ماهتاب
صبر از آن خواهم همی تا عشق او پوشم به صبر
[...]
ای بیان جود تو بر کاغذ روز سپید
نقش کرده خامه قدرت به زر آفتاب
هر کجا کلک تو شد بر صفحه کاغذ روان
تیغ هندی را نماند با نفاذش هیچ تاب
در هوایت هر که چون کاغذ دوروئی پیشه کرد
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.