گنجور

 
بلند اقبال

دوش طبع من ملال از بس ز هجر یار داشت

با دل من تاسحرگه گفتگو بسیار داشت

گفتم ای دل در کجائی هرزه گردی تا به کی

کی دلی غیر از تو هرگز صاحبش را خوار داشت

این بلند اقبال من سوزد که در دور زمان

غیر من هر کس دلی آسوده و غمخوار داشت

در بر من نیستی یک دم کجائی روز وشب

کی کسی در هزره گردی اینهمه اصرار داشت

دل بگفت ای بی خبر از خود ز سوز وشور عشق

هر که عاشق بود دل دایم به پیش یار داشت

من بر یار تو می باشم شب و روز ای عجب

کی کجا دل داشت در بر گر کسی دلدار داشت

گفتمش شب ها مه من درچه کاری بود گفت

داشت بر کف گاه ساغر گاه چنگ وتار داشت

گفتم اندر ساغرش بد خون دلها یا شراب

گفت گه بیرون به رندی گه می خلار داشت

گفتمش گهگاه و کم کم یا دمادم خورد می

گفت نی بر لب پیاپی ساغر سرشار داشت

گفتم ای دل راست گو چون بود رفتارش به تو

گفت می دیدم به من مهری برادر وار داشت

گفتمش چون بودخوی آن نگار خوبروی

گفت درامسال بدخوئی نه همچون پار داشت

گفتمش از مهر او طرفی که بستی چیست گفت

طرفم این کز وصل خویشم بی غم وآزار داشت

گفتم از می مست چون می شد چه می کرد او بگفت

خنجر اندر کف جدلها با درو دیوار داشت

گفتم از حسنش بگو گفتا که اندر چرخ حسن

بود تابان ماهی اما ز لف عنبربار داشت

گفتم از رویش بگو گفتا بیاض عارضش

نقطه شنگرف گون وخطی از زنگار داشت

گفتمش گواز جبینش گفت پیش آفتاب

گوئیا آئینه ای می داشت این آثار داشت

گفتم از نور رخش گو گفت بر کف گوئیا

سوره نور و کتاب مجمع الانوار داشت

گفتم از زلفش بگو شرحی بگفت از زلف او

من چگویم زلف او شرح وبیان بسیار داشت

گفتم از آن طره طرار برگوقصه ای

گفت طولانی است آن شرحی که درطومار داشت

گفتمش چون بود تار طره طرار او

گفت درهر تار چندین تبت وتاتار داشت

گفتم از باریکیش گو گفت می پنداشتی

کزریاضت همسری با خواجه عطار داشت

گفتم از تاریکیش گوگفت گویا نسبتی

با شب هجران یار و با دل کفار داشت

گفتم از بویش بگو گفتا گمانم می رسید

بارها ازمشک وعنبر بسته بر هر تار داشت

گفتم از عطرش بگوگفتا ز عطر بوی او

خویش را عنبر ز عطر بوی خود بیزار داشت

گفتمش گو از درازایش بگفتا یک دوشبر

کوتهی تخمین زدم از شام هجر یار داشت

گفتم ازشکلش بگوگفت از یمین واز یسار

آن بت فرخار می پنداشتی زنار داشت

گفتم از چینش بگوگفتا دو صد چین وختن

زیر هر چین و شکن آن طره طرار داشت

گفتم از زلفش حکایت گو به پیشم موبه مو

گفت پیچ وتاب زلفش مو به مو چون تار داشت

گفتم از حالش بگوگفتا پریشان حال بود

گوئی آن هم همچو ما عشقی بدان رخسار داشت

گفتمش ز آن سیمتن در آن پریشانی چه خواست

گفت گردن کج چو مسکین خواهش دینار داشت

گفتم از نوشین لب لعلش حکایت کن بگفت

نوشداروئی عجب در لعل شکربار داشت

گفتمش گو از دهانش گفت هیچ ازاو مگو

جوهر فردی که می گویند کی آثار داشت

گفتم از دندان او گوگفت از یاقوت سرخ

حقه ای دیدم دو رشته لؤلؤ شهوار داشت

گفتمش گواز زبان درفشان او بگفت

«بلبلی برگ گلی خوش رنگ در منقار داشت»

گفتم از سیمین زنخدانش به پیشم گو سخن

گفت چاهی از زنخدان آن بت عیار داشت

گفتم از آن چاه گوگفتا چوا فتادم در او

دل همی دیدم در آن جا ناله های زار داشت

گفتمش چون شد که بیرون آمدی ز آن چاه گفت

طره اش این ستگیری را به من اظهار داشت

گفتم از سرو قدش گوگفت قدش را به سرو

چون دهی نسبت چو قدش سرو کی رفتار داشت

گفتم از چشمش بگو گفت ار چه خود بیمار بود

چون طبیبان در برش دیدم همی بیمار داشت

گفتم از مژگان اوگوگفت آن ابرو نبود

ذوالفقاری بد که درکف حیدر کرار داشت

آن شهی کز باده عشقش هر آنکو مست شد

هم بلند اقبال گشت وهم دلی هشیار داشت

مه راو را در ازل هر کس که در دل جا نداد

دل پر ازحسرت ز بدبختی چوبو تیمار داشت

من چگویم مدح ووصف از این چنین شاهی که او

شبهه در پیش کسان باخالق جبار داشت

گر نصیر او راخدایش خواند چون خورد شد بصیر

احولی را دور از چشم اولوالابصار داشت

شبروی گه در فلک می کرد بر خیل ملک

رهروی گه در زمین با بوذر و عمار داشت

بود شبها پیرزنها را معین و توشه کش

روزها با شیرزنها جنگ وگیر و دار داشت

مرحبا مرحب کش آمد صد هزاران آفرین

دشمنی از امر حق با فرقه کفار داشت

دوستان را نه ز فتح آسوه دل می کرد وبس

دشمنان را هم ز رحم آسوده از زنهار داشت

عالمی گر می شدند از بهر رزمش متفق

نه ملالی خاطرش نه با کی از پیکار داشت

جن وانس ار می شدند اعدای او روز نبرد

کی کجا اندیشه از اعدای بد کردار داشت

هر چه اسرار الهی بود اندر روزگار

اطلاع از کم و کیف آن همه اسرار داشت

بی رضای پاک یزدان هیچ کاری را نکرد

کار یزدان بود در روی زمین گر کار داشت

دل بر این دنیا نبست واف بر این دنیا نمود

روی دل دایم به سوی داور دادار داشت

منکر ملعون او درحقش اقرار ار نکرد

بود از آنرو کو مرجح نار را بر عار داشت

منکرش را گوئیا پروا نبود از سوختن

سوختن را چون سمندر آرزوی نار داشت

او یدالله است وعین الله و وجه الله چرا

منکر او در حق او این همه انکار داشت

بود او صاف وثنای آن امام راستین

آن نواهائی که درمنقار موسیقار داشت

آفرین بر رتبه وجاه وجلال احمدی

کو گه رزم این چنین شاهی سپهسالار داشت

دید از آن سالار درمان گرتنی را درد بود

شد از او هر کار آسان گر کسی دشوار داشت

هر که مهر تو نشد او را عجین در آب و گل

کوکب اقبالش از روز ازل ادبار داشت

د رزمین دل به امید تو تخمی هر که کشت

چون بدیدم صد هزاران خرمن وانبار داشت

هم خدا خشنود از او شد هم پیمبر زو رضا

بر ولی اللهیت هر کس چو من اقرار داشت

رتبه و جاه تو راکس نیست دانا جز خدا

قدردانی از تو شاها احمد مختار داشت

چشم یارت باد روشن روز خصمت باد تار

روز را تا روشن و شب را خدا تا تار داشت

درمذاق مردمان قندمکرر خوشتر است

عیب نبود گر قوافی چند جا تکرار داشت