در هوای او دل هر ذره جانی میشود
ناله هم در یاد او سرو روانی میشود
لذت وصلت ز بس حسرتفریب کامهاست
نقش پا هم بهر پابوست دهانی میشود
شوق میبالد، گناه شوخی اظهار نیست
مطلب از دل تا به لب آید فغانی میشود
گر چنین دارد کمین ناز ضعف پیکرم
صورت آیینهام موی میانی میشود
آن حنایی پنجهام کز دامن هر برگ گل
نوبهار رنگ عیشم را خزانی میشود
تنگنای کلفتی چون دستگاه هوش نیست
ذرهٔ ما گر رود از خود جهانی میشود
درخور جهد است حاصلها که از بهر هما
سایه میسوزد نفس تا استخوانی میشود
اوج عرفان را که برتر از کمند گفتگوست
هر که بر میآید از خود نردبانی میشود
در محبت بس که مینایم شکست آماده است
اشک هم بر من دل نامهربانی میشود
نیست بیدل وضع خاموشی نقاب راز عشق
سرمه هم چون دود شمع اینجا زبانی میشود



با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به عشق و حال و هوای عرفانی اشاره دارد. شاعر بیان میکند که در حضور معشوق، هر ذرهای جان میگیرد و نالهها به یاد او جان مییابند. عشق به حدی عمیق است که بر زبانها رنگ و بویی دیگر میدهد و حتی پاهایی که بر زمین گذاشته میشوند، به یاد او به سخن میآیند. عشق به صورت شوقی بیپایان جلوهگر است و احساسات از دل به لبها میرسند. شاعر نشان میدهد که در برابر زیبایی و ناز معشوق، جسم او ضعیف و آسیبپذیر است و عشق باعث میشود که بهاری زیبا به خزانی تلخ تبدیل شود. در نهایت، او به علم و عرفان اشاره میکند و میگوید که برای رسیدن به مقامهای بالا باید از خود بگذرد، و در محبت، دلش هزاران بار شکسته شده است. شاعر در پایان به این نکته میپردازد که عشق خاموشی ندارد و رازهای عمیق آن همیشه در حال نمایش و بیان هستند.
هوش مصنوعی: در فضای عشق او، هر ذرهای جان تازهای میگیرد و حتی نالهها نیز وقتی یاد او میآید، به نوعی روحانی و زنده میشوند.
هوش مصنوعی: عشق به گونهای در کلامها جا افتاده که به دلایل مختلف از زوایای گوناگون به آن پرداخته میشود. حتی نشانههای آن به قدری زیاد است که هر کسی به نوعی تحت تأثیر آن قرار میگیرد و به بیان آن میپردازد.
هوش مصنوعی: شوق و اشتیاق در دل طوری میتپد که نمیتوان آن را پنهان کرد، و حتی اگر بخواهیم به شوخی از آن صحبت کنیم، باز هم نمیتوانیم احساس واقعیامان را زیر پوشش قرار دهیم. وقتی این احساس از دل به لبهایمان میآید، همواره فریاد و نالهای به همراه دارد.
هوش مصنوعی: اگر چنین ناز و زیبایی به کمین باشد، ضعف و ناتوانی من در برابر آن به گونهای است که چهرهام مثل آینه میشود و تنها یک مو در میان میماند.
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر این است که رنگ حنایی که بر روی دستانم نشسته، از گلهای تازه بهاری نشأت میگیرد، اما با گذشت زمان و تغییر فصل، شادی و لذت من به حالتی شبیه به خزانی تبدیل میشود. این تصویر نشاندهنده زودگذر بودن خوشیها و تاثیر فصلها بر احساسات انسانی است.
هوش مصنوعی: در شرایط محدود و سخت، انسان همچون یک دستگاه هوش عمل نمیکند. اگر وجود ما از خودمان جدا شود، به نوعی جهانی دیگر میسازد.
هوش مصنوعی: برای دستیابی به موفقیت و دستاوردها، باید تلاش و زحمت کشید. نفس و حیات انسانی مانند آتش است که برای تحقق آرزوها و اهداف باید جانفشانی و فداکاری کرد تا سرانجام به هدف نهایی که همان استحکام و پایبندی به ارزشهاست، دست یابیم.
هوش مصنوعی: هر کسی که به مرحلهای از شناخت و درک عمیق میرسد که فراتر از گفتوگوها و صحبتهای عادی است، مانند کسی است که نردبانی میسازد تا به اوجهای بالاتر برسد.
هوش مصنوعی: به خاطر عشق، آنقدر ناراحتم که اشکهایم به راحتی جاری میشوند و دل سرد و بیرحم هم بر من میتازد.
هوش مصنوعی: در حالتی که خاموشی حکمفرماست، بیدل نمیتواند در سکوت بماند و غم عشق را پنهان کند. او همچون دودی که از شمع برمیخیزد، به شکلی غیرمستقیم و تلویحی میگوید که دلش پر از عشق و راز است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
دم به دم در عاشقی دل را زیانی میشود
هر زمان از عمر من آخر زمانی میشود
دل اسیر خردسالی گشت و این چرخ کهن
پیر میسازد مرا تا او جوانی میشود
روز اول چون نهاد انگشت بر لوح و قلم
[...]
هر زمان در فتنه خوش نامهربانی میشود
این همه غوغا برای نیمجانی میشود
عشق باغ دلنشین دارد، که مرغ دل در او
گر نشیند بر گیاهی ، آشیانی میشود
هرکه بنشیند به طرف خوان گردشهای دهر
[...]
خستگان را ناوکش آرام جانی میشود
سینه را پیکان او راز نهانی میشود
بس که از سوز درون نم در نهاد من نماند
در گلو هر قطره اشکم استخوانی میشود
شمع گر همقامتت شد، کو میان لاغرش
[...]
یک دل روشن نگهبان جهانی میشود
عصمت یوسف حصار کاروانی میشود
قطره تا دارد نظر بر خویش گرداب فناست
از خودی چون رست بحر بیکرانی میشود
نفس ظالم میشود مظلوم در پیرانهسر
[...]
بیخودی امشب پر و بال فغانی میشود
گر ندارد مدعا باری بیانی میشود
هیچ وضعی درطریق جستجوبیکارنیست
پای خوابآلود هم سنگ نشانی میشود
نشئهٔ تسلیم حاصلکنکه مشتی خاک را
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.