گنجور

 
بیدل دهلوی

میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی در سال ۱۰۵۴ هجری قمری در ساحل جنوبی رودخانهٔ «گنگ» در شهر عظیم‌آباد پتنه (هند) به دنیا آمد. وی اصلاً از ترکان جغتایی بود. بیدل در بیشتر علوم حکمی تبحر داشت و با طریقهٔ صوفیه نیز آشنا بود. او ابتدا «رمزی» تخلص می‌کرد تا این که بنا به گفتهٔ یکی از شاگردانش هنگام مطالعهٔ گلستان سعدی از مصراع «بیدل از بی نشان چه جوید باز» به وجد آمد و تخلص خود را به «بیدل» تغییر داد. علاوه بر دیوان اشعار، آثاری در نثر دارد که از آن جمله می‌توان به رقعات، نکات و چهار عنصر اشاره کرد. وی در تاریخ چهارم صفر ۱۱۳۳ هجری قمری در دهلی درگذشت.

این آمار از میان ۳۳٬۰۴۷ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۹٬۱۷۱ ۲۷٫۷۵
۲ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۵٬۳۸۹ ۱۶٫۳۱
۳ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۳٬۳۸۸ ۱۰٫۲۵
۴ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۳٬۱۰۲ ۹٫۳۹
۵ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۲٬۸۲۱ ۸٫۵۴
۶ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۲٬۳۱۳ ۷٫۰۰
۷ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۱٬۲۳۹ ۳٫۷۵
۸ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۱٬۱۱۴ ۳٫۳۷
۹ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۶۷۳ ۲٫۰۴
۱۰ متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن ۵۵۸ ۱٫۶۹
۱۱ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۳۵۹ ۱٫۰۹
۱۲ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۳۲۵ ۰٫۹۸
۱۳ مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) ۳۰۱ ۰٫۹۱
۱۴ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۲۸۱ ۰٫۸۵
۱۵ مفاعلن فع مفاعلن فع مفاعلن فع مفاعلن فع ۲۶۳ ۰٫۸۰
۱۶ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۲۵۲ ۰٫۷۶
۱۷ فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف) ۱۸۷ ۰٫۵۷
۱۸ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۱۸۱ ۰٫۵۵
۱۹ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۱۷۷ ۰٫۵۴
۲۰ فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) ۱۵۷ ۰٫۴۸
۲۱ فاعلن مفاعیلن فاعلن مفاعیلن (مقتضب مثمن مطوی مقطوع) ۱۲۸ ۰٫۳۹
۲۲ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۱۱۲ ۰٫۳۴
۲۳ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۸۶ ۰٫۲۶
۲۴ مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن (رجز مثمن مطوی) ۷۶ ۰٫۲۳
۲۵ مستفعلن فع مستفعلن فع (متقارب مثمن اثلم) ۷۵ ۰٫۲۳
۲۶ مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) ۷۰ ۰٫۲۱
۲۷ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) ۶۷ ۰٫۲۰
۲۸ مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) ۶۰ ۰٫۱۸
۲۹ فاعلات مفتعلن فاعلات مفتعلن ۴۳ ۰٫۱۳
۳۰ فعلاتن مفاعلن فعلاتن مفاعلن ۳۱ ۰٫۰۹
۳۱ متفاعلتن متفاعلتن متفاعلتن متفاعلتن ۲۶ ۰٫۰۸
۳۲ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم) ۱۳ ۰٫۰۴
۳۳ مفتعلن فع مفتعلن فع مفتعلن فع مفتعلن فع ۹ ۰٫۰۳

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل ۳۲٬۳۳۳ ۹۷٫۸۴
۲ ترجیع بند ۷۱۴ ۲٫۱۶

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است:

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزلیات ۳۲٬۳۳۳ ۹۷٫۸۴
۲ بخش‌بندی نشده ۷۱۴ ۲٫۱۶