گنجور

 
آشفتهٔ شیرازی

فزون‌تر سوزدم امشب ز هر شب آتشِ سودا

که چون شمع آتش پنهان دل شد از زبان پیدا

میان کاروان لیلی چه بندد بر شتر محمل

چو افغان می‌کند مجنون جرس را گو مکن غوغا

مرا شوری‌ست اندر سر که برده عقل و دین و دل

تو خواهی عشق خوانش ای حکیم و خواهی‌اش سودا

مخوانش طالب کعبه که خودخواه است و تن‌پرور

که با خار مغیلان تو خواهد بستر دیبا

معاذاللَّـه که از حُسنش بکاهد ذره‌ای ای دل

به چشم احولان گر دوست باشد زشت یا زیبا

نباشد نقص خورشید ار بگوید عیب خفاشش

که روز و شب بود یکسان به پیش چشم نابینا

ز شمعت رخ نمی‌تابم بسوزی گر سراپایم

که از پر سوختن پروانه را نبود به سر پروا

رفیقان رفته و من خفته از غفلت در این وادی

کجا خضری که برهاند مرا زین پرخطر بیدا

مگر از همت مردان غیب ای دل مدد خواهم

که سوی کعبهٔ مقصود بندم رخت از این صحرا

کدامین کعبه؟ ارض طوس کوی قبلهٔ هشتم

که آید بهر طوف او ملک از طارم اعلا

رضا آن مایهٔ ایمان، رضا آن شافع عصیان

امام راستان، شاه خراسان، خسرو بطحا

بکش دست عنایت بر رخ آشفته از رحمت

که ترسم این سواد الوجه دارینش کند رسوا

 
 
 
گنجور را از دست هوش مصنوعی نجات دهید!
فرخی سیستانی

بر آمد پیلگون ابری ز روی نیلگون دریا

چو رای عاشقان گردان چو طبع بیدلان شیدا

چو گردان گشته سیلابی میان آب آسوده

چو گردان گردباد تندگردی تیره اندروا

ببارید و ز هم بگسست و گردان گشت بر گردون

[...]

ناصرخسرو

خداوندی که در وحدت قدیم است از همه اشیا

نه اندر وحدتش کثرت، نه مُحدَث زین همه تنها

چه گوئی از چه او عالم پدید آورد از لولو

که نه مادت بد و صورت، نه بالا بود و نه پهنا

همی گوئی که بر معلول خود علت بود سابق

[...]

ازرقی هروی

چه جرمست اینکه هر ساعت ز روی نیلگون دریا

زمین را سایبان بندد بپیش گنبد خضرا ؟

چو در بالا بود باشد بچشمش آب در پستی

چو در پستی بود باشد بکامش دود بر بالا

گهی از دامن دریا شود بر گوشۀ گردون

[...]

قطران تبریزی

بهر چیزی بود خرسند هرکش قدر بی بالا

بهفت اقلیم نپسندد کسی کش همتی والا

ز خاک و باد و آب آتش شرف دارد فزون زیرا

که چون باشد سوی پستی بود میلش سوی بالا

ندارد هیچ مخلوقی بعالم قدرت خالق

[...]

مشاهدهٔ بیش از ۲۶ مورد هم آهنگ دیگر از قطران تبریزی
مسعود سعد سلمان

سپاه ابر نیسانی ز دریا رفت بر صحرا

نثار لؤلؤ لالا به صحرا برد از دریا

چون گردی کش برانگیزد سم شبدیز شاهنشه

ز روی مرکز غبرا به روی گنبد خضرا

گهی ماننده دودی مسطح بر هوا شکلش

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه