گنجور

 
آشفتهٔ شیرازی

زجانان ناگزیر است آنکه را در جسم جان باشد

که بی جانانه جان در تن چو جسمی بی روان باشد

بهر گنجیست لابد پاسبان ماری و زلفینت

بود ماری که کارش پاس گنج شایگان باشد

توئی آن خسرو شیرین که با لعل شکرخندت

جهان گر سربسر قندمکرر رایگان باشد

فروهل پرده از عارض که گل بر شاخ میبالد

بچم تابنده بالات سرو بوستان باشد

بعهد یاریت دایه میان بربسته برمهدم

همان عهدم بپایان لحد اندر میان باشد

بمهر مهر تو گنج ازل در سینه بنهفتم

گرم از قهر میرانی که مهر من همان باشد

مرا مغبچه ی ساقی بکوی میفروشان بس

اگر گویند حوری در بهشت جاودان باشد

ستاده جان بکف یعقوب با شوق و شعف در ره

مگر پیراهن یوسف میان کاروان باشد

بسوزانند چون شمعم اگر آشفته سر تا پا

بگویم شرح عشقش تا که در کامم زبان باشد

کدامین عشق حیدر نور سرمد مظهر واجب

که در کریاس او یک پرده هفتم آسمان باشد

 
 
 
فرخی سیستانی

همی تا خسرو غازی خداوند جهان باشد

جهان چون ملکش آبادان و چون بختش جوان باشد

چنان باشد جهان همواره تا شاه اندران باشد

ازیرا کو فرشته ست و فرشته در جنان باشد

بهار از عارض خوبش همانا نسبتی دارد

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از فرخی سیستانی
مولانا

چو آمد روی مه رویم چه باشد جان که جان باشد

چو دیدی روز روشن را چه جای پاسبان باشد

برای ماه و هنجارش که تا برنشکند کارش

تو لطف آفتابی بین که در شب‌ها نهان باشد

دلا بگریز از این خانه که دلگیرست و بیگانه

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مولانا
سعدی

سر جانان ندارد هر که او را خوف جان باشد

به جان گر صحبت جانان برآید رایگان باشد

مغیلان چیست تا حاجی عنان از کعبه برپیچد

خسک در راه مشتاقان بساط پرنیان باشد

ندارد با تو بازاری مگر شوریده اسراری

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از سعدی
امیرخسرو دهلوی

کسی را کاین چنین زلف و بناگوش آن چنان باشد

اگر در دیده و دل جای دارد و جای آن باشد

بلایی گشت حسنت بر زمین و همچو تو ماهی

اگر بر آسمان باشد، بلای آسمان باشد

مرا چون هر دمی سالی ست اندر حسرت رویش

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از امیرخسرو دهلوی
سیف فرغانی

سعادت دل دهد آنرا که چون تو دلستان باشد

نمیرد تا ابد آنکس که او را چون تو جان باشد

رخت در مجمع خوبان مهی بر گرد او انجم

تنت در زیر پیراهن گل اندر پرنیان باشد

نگاری را که موی او سر اندر پای او پیچد

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه