گنجور

 
آشفتهٔ شیرازی

شبِ گذشته چو مه زد علم بر این خرگاه

درآمد از درم آن ماه خرگهی ناگاه

یکی به برگ سمن بسته سمبل بویا

یکی به مشک ختن بر نهفته پیکر ماه

یکی به سرو بپوشیده پرنیان حله

یکی ز مشک به مه بسته طیلسان سیاه

ز تیر بسته یکی جعبه بر چشم سیه

ز نیزه داده بسی زخم‌ها به ترک نگاه

هزار سلسله دل پای بند زلفینش

هزار قافله جان خاک گشته بر سر راه

یکی دهان که نگنجد به تنگی اندر وهم

یکی دهان که نیاید به وصف در افواه

کمند زلف رسا دام راه عقل و خرد

نگاه چشم سیه فتنهٔ دل آگاه

دو چشم جادوی عابد‌فریب و گیسویش

به سِحر جادوی بابل فکنده اندر چاه

زنخ کدام یکی چاه سرنگون از سیم

چه چاه یوسف مصری بر او ببرده پناه

کشیده ساغری و گشته مست و جام به دست

شکسته بر سر سرو سهی زنار کلاه

من و ندیم شبانه به پایش افتادیم

چو زلف بر قدم او ز عجز سوده جباه

بگفت وقت تواضع نماند جای نشست

ز جای خیز و بخوان چامه به مدحت شاه

شهی که جام به کف ایستاده بر سر حوض

به قولِ یَشرَبَ عیناً بِها عِبادِالله

بده به تشنه‌لب آشفته جامی ای ساقی

که از دو کون به کوی تو جُسته است پناه

امام مشرق و مغرب امیر کل امیر

شفیع عرصهٔ محشر علی ولی الله

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه
رودکی

سماع و بادهٔ گلگون و لعبتان چو ماه

اگر فرشته ببیند دراوفتد در چاه

نظر چگونه بدوزم؟ که بهر دیدن دوست

ز خاک من همه نرگس دمد به جای گیاه

کسی که آگهی از ذوق عشق جانان یافت

[...]

فرخی سیستانی

به فرخی و به شادی و شاهی ایران شاه

به مهرگانی بنشست بامداد پگاه

برآن که چون بکند مهرگان به فرخ روز

به جنگ دشمن واژون کشد به سغد سپاه

به مهر ماه ز بهر نشستن و خوردن

[...]

ازرقی هروی

مگر که زهره و ما هست نعت آن دلخواه

که با سعادت زهره است و باطراوت ماه

سعادتی که همه در روان گشاید طبع

طراوتی که همه بر خرد ببندد راه

اگر چه در نسب آدم آفتاب نبود

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از ازرقی هروی
قطران تبریزی

ایا بهار من و عید نیکوان سپاه

چو ماه ز ابر همی تابی از قبای سیاه

بصید رفتی و پدرام بازگشتی شام

برنگ و بوی رخ و زلف خویشتن می خواه

میئی که وقت سحر زو نسیم گیرد گل

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از قطران تبریزی
مسعود سعد سلمان

تو زاهدی و دو زلف تو آفتاب پرست

به سجده اید شما هر دو درگه و بیگاه

چرا دو چشم تو دیبای لعل پوشیدست

اگر نپوشند ای دوست زاهدان دیباه

ز راه گمشده را زاهدان به راه آرند

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مسعود سعد سلمان
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه