عارف قزوینی در دیوان خود و در مقدمهای بر این تصنیف، آوردهاست:
این تصنیف در دورهٔ دوم مجلس شورای ایران در تهران ساخته شدهاست. به واسطهٔ عشقی که حیدرخان عمواوغلی بدان داشت، میل دارم این تصنیف به یادگار آن مرحوم طبع گردد. این تصنیف در آغاز انقلاب مشروطه ایران به یاد اولین قربانیان آزادی سروده شدهاست.
هنگام می و فصل گل و گشت و چمن شد
دربار بهاری تهی از زاغ و زغن شد
از ابر کرم خطهٔ ری رشگ ختن شد
دلتنگ چو من مرغ قفس بهر وطن شد
چه کج رفتاری ای چرخ! چه بد کرداری ای چرخ!
سر کین داری ای چرخ! نه دین داری، نه آیین داری ای چرخ!
از خون جوانان وطن لاله دمیده
از ماتم سرو قدشان سرو خمیده
در سایۀ گل بلبل ازین غصه خزیده
گل نیز چو من در غمشان جامه دریده
چه کجرفتاری ای چرخ! چه بد کرداری ای چرخ!
خوابند وکیلان و خرابند وزیران
بردند به سرقت همه سیم و زر ایران
ما را نگذارند به یک خانۀ ویران
یا رب بستان داد فقیران ز امیران
چه کج رفتاری ای چرخ! چه بد کرداری ای چرخ!
سر کین داری ای چرخ! نه دین داری، نه آیین داری ای چرخ!
از اشک همه روی زمین زیر و زبر کن
مشتی گرت از خاک وطن هست به سر کن
غیرت کن و اندیشۀ ایام بتر کن
اندر جلو تیر عدو سینه سپر کن
چه کج رفتاری ای چرخ! چه بد کرداری ای چرخ!
سر کین داری ای چرخ! نه دین داری، نه آیین داری ای چرخ!
از دست عدو نالۀ من از سر درد است
اندیشه هر آن کس کند از مرگ، نه مرد است
جانبازی عشاق نه چون بازی نرد است
مردی اگرت هست، کنون وقت نبرد است
چه کج رفتاری ای چرخ! چه بد کرداری ای چرخ!
سر کین داری ای چرخ! نه دین داری، نه آیین داری ای چرخ!
عارف ز ازل تکیه بر ایام ندادهست
جز جام به کس دست چو خیام ندادهست
دل جز به سر زلف دلارام ندادهست
صد زندگی ننگ به یک نام ندادهست
چه کج رفتاری ای چرخ! چه بد کرداری ای چرخ!
سر کین داری ای چرخ! نه دین داری، نه آیین داری ای چرخ!
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: عارف قزوینی در مقدمه تصنیف خود اشاره میکند که این اثر در دوره دوم مجلس شورای ایران و به یاد حیدرخان عمواوغلی، به عنوان یکی از قربانیان آزادی در آغاز انقلاب مشروطه سروده شده است. شاعر در متن تصنیف به مظلومیت وطن و جوانان آن اشاره میکند و از چرخ فلک به خاطر بدرفتاری و کینهاش نسبت به مردم مینالد. او به فساد و بیتوجهی دولتمردان اشاره میکند و از شرایط نابسامان میگوید که جوانان کشور را به کام مرگ میکشاند. در نهایت، عارف بر عشق و فداکاری عاشقان وطن تأکید میکند و زندگی را بیارزش میداند اگر هدف آن آزادی و عزت وطن نباشد.
هوش مصنوعی: عارف قزوینی در دیوانش و در مقدمهای که بر این تصنیف نوشته، بیان کرده است:
هوش مصنوعی: این آهنگ در دورهٔ دوم مجلس شورای ایران در تهران ایجاد شده است. به دلیل علاقهای که حیدرخان عمواوغلی به آن داشت، تمایل دارم که این آهنگ به یاد او منتشر شود. این آهنگ در آغاز انقلاب مشروطه ایران به یاد نخستین قربانیان آزادی سروده شده است.
هوش مصنوعی: در زمان نوشیدنی و فصل شکفتن گلها و سرسبز شدن چمن، دربار بهاری خالی از پرندگان زشت و بدخلق شد.
هوش مصنوعی: ابر کرم از منطقه ری حسرت و غبطه ختن را میخورد و دلش به اندازه من، که مانند پرندهای در قفس هستم، برای وطنش تنگ شده است.
هوش مصنوعی: چقدر رفتار تو نادرست و ناپسند است! چه اعمال بدی از تو سر میزند! تو به دنبال انتقام هستی و نه به اصولی پایبند هستی و نه به هیچ باور و مذهبی!
هوش مصنوعی: از خون جوانان کشورمان، گلهای سرخ بوجود آمده و به خاطر غم فقدان آنها، قامت درختان بلند ما خم شده است.
هوش مصنوعی: در زیر سایه گل، بلبل به خاطر این غم پنهان شده است و گل هم مانند من، به خاطر این درد و غم، لباسش پاره شده است.
هوش مصنوعی: ای روزگار! چقدر به ما ظلم میکنی و چقدر بد رفتار میکنی!
هوش مصنوعی: وکیلها در خوابند و وزیران در حال فساد هستند؛ همه داراییهای ایران، شامل طلا و نقره، به طور نامشروع دزدیده شده است.
هوش مصنوعی: ما را در یک خانهٔ خراب تنها نگذارید، ای خدا، کمک کن تا فقرای نیازمند از دست ثروتمندان متمول چیزی دریافت کنند.
هوش مصنوعی: ای گردونهٔ حوادث، چه رفتار نابجا و ناپسندی داری! چه کارهای بدی انجام میدهی! گویی سر کینه و دشمنی داری و نه به مذهب اهمیت میدهی و نه به اصول و آداب.
هوش مصنوعی: از غم و اندوه همه مردم دنیا بگذر و اگر از خاک وطن یک مشت در دستت هست، با آن زندگی کن.
هوش مصنوعی: با غیرت و دقت به وضعیتهای ناگوار فکر کن و در برابر دشمن با قدرت بایست و از خود دفاع کن.
هوش مصنوعی: ای چرخ، چه رفتاری عجیب و غریب داری! چه بدیهایی مرتکب میشوی! تو به دنبال کینهای و نه به اصول و آیینهایت پایبندی!
هوش مصنوعی: من از درد و رنجی که دشمن به من وارد کرده، ناله میزنم. هر کسی که در فکر مرگ باشد، در حقیقت به معنای واقعی برای زندگی نزیسته است.
هوش مصنوعی: فداکاری عاشقان مانند یک بازی نیست. اگر مردانگی در تو هست، اکنون زمان جنگ و تلاش است.
هوش مصنوعی: ای چرخ فلک! چه رفتار نادرستی داری! چه نیکی نکردهای! در دل خود کینه جای دادهای و نه به دین اهمیت میدهی و نه به اصول و قوانین.
هوش مصنوعی: عارف از گذشته هیچ اتکایی به روزگار نکرده و تنها به کسی مانند خیاط که جام میدهد، دل خوش نمیکند.
هوش مصنوعی: دل هیچ وقت به غیر از موی زیبا و دلنشین معشوقهاش وابسته نشده است و برای یک زندگی بیارزش، به خاطر یک نام بیاهمیت، شرمنده نیست.
هوش مصنوعی: ای چرخ (سرنوشت) چه رفتاری کج و نادرستی داری! چه ظلمی را انجام میدهی! به نظر میرسد که همیشه با کینه عمل میکنی و نه به اصول دین اعتنایی داری و نه به قوانین اخلاقی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۱۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.