شاه جهان که خسرو فرخنده اخترست
بر شرق و غرب پادشه عدل گسترست
عزمش فرو برندهٔ ملک مخالف است
رأیش برآورندهٔ دین پیمبرست
سَهمَش به خاورست و نهیبش به باختر
وز باختر ولایت او تا به خاورست
با آفتاب رای منیرش مقابل است
با نوبهار بزم شریفش برابرست
کز نور رای او همه گیتی مزیّن است
وز بوی بزم او همه عالم معطرست
آنجا که تیغ اوست شجاعت مُرکّب است
وانجا که دست اوست سخاوت مصوّرست
تیغش نه تیغ صاعقهٔ دشمن افکن است
دستش نه دست معجزهٔ روح پرورست
از نعل مرکبان سپاهش به شرق و غرب
چندانکه هست روی زمین ماه پیکرست
گر بنگری ز خدمت تیغش به روم و شام
رخها مُزَعفرست و زمینها مُعَصفَرست
آنجا که بود نعرهٔ ناقوس رومیان
اکنون خروش و نالهٔ الله اکبرست
شاها تو در فتوح فزون از سکندری
وان تیغ جان ربای تو سدّ سکندرست
خطی که گرد مملکت اندر کشیدهای
چون دایره است و نقطهٔ او هفت کشورست
از پیش همت تو چو خاک است لاجرم
اندرکف رعیت تو خاک چون زرست
هر روز بهترست خصال تو بیخلاف
تا عالم است روز تو از روز بهترست
آوردهاند سیصد و هفتاد در شمار
آن خسروان که لشکری خسرو ایدرست
یک رایت تو سیصد و هفتاد رایت است
یک لشکر تو سیصد و هفتاد لشکرست
دشمن نماند در همه عالم تو را کسی
پس گر کسی بماند مطیع و مُسَخََّرست
در خاک رفت هرکه همی با تو سرکشید
او خاک بر سرست و تورا تاج برسرست
آویزد آنکه گر بگریزد ز مهر تو
گرچه رسن دراز سرش هم به چنبرست
وقت سَماع و باده و آرام و رامِش است
نه وقت جوشن و زره و خَود و مِغفُرست
در هر وطن که پای برون آری از رکاب
تو هدیهای بدیع و یکی بزم دیگرست
هر روز نوبت است یکی بزم ساختن
و امروز نوبت ملک فرّخ اخترست
آن میر شیربجه و آن شاه شاه زاد
کز اصل پاک خسرو سلجوق گوهرست
تو همچو آفتابی و او هست همچو ماه
وز هر دو دین و دولت و دنیا منوّرست
این بزم جنت است و تو رضوان جنتی
بخت بلند و جام تو طوبی و کوثرست
می خور ز دست نوش لبی خَلُّخی نژاد
کش مشتری برادر و خورشید مادرست
زان می که چون به جام بلور اندر افکنند
گویی در آبِ روشن رخشنده آذرست
تا کوس و لشکر و علم و تخت و مرکب است
تا جام و خاتم و قلم و تیغ و افسرست
این جمله را به حق ملک و پادشاه باش
زیرا که حق همیشه سزاوار حقورست
عدل تو باد یاور و دارندهٔ جهان
کایزد تو را همیشه نگهبان و یاورست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به ستایش شاه جهان، پادشاهی عادل و فرخنده میپردازد. شاعر او را دارای قدرت و عظمت بسیار معرفی میکند و میگوید که او در شرق و غرب سلطنت میکند و با رأیی که برمیآورد، دین پیامبر را رونق میبخشد. شاه جهان با власть و شجاعت خود، دشمنان را مغلوب میکند و سخاوت او بر همگان مشهود است. جغرافیای تحت حکومت او وسیع و سلطهاش فراگیر است. شاعر این شاه را برتر از سکندر معرفی کرده و میگوید که هیچ دشمنی بر او غلبه نمیکند.
سپس شاعر به صفات نیک او اشاره میکند و میگوید که ویژگیهای خوب و خصلتهای او هر روز بیشتر میشود. او با بزمهای شاد و نشاطآور، جهان را زیبا و معطر میکند و سمبل امید و سعادت به شمار میرود. در انتها، شاعر دعا میکند که خداوند همواره او را حفظ کند تا عدالت و حکمتش برای جهانیان باقی بماند.
هوش مصنوعی: شاهی که در دنیا نماینده خوبیها و خوشبختی است، در شرق و غرب فرمانروای عدالتگستر است.
هوش مصنوعی: او با ارادهٔ قویاش، بر دشمنان پیروز میشود و اندیشهاش باعث تقویت دین پیامبر میگردد.
هوش مصنوعی: سهم او به سمت شرق است و صدایش به سمت غرب میرسد و از غرب، سرزمین او تا شرق ادامه دارد.
هوش مصنوعی: آفتاب درخشان او با تابش خود، در برابر دیگران قرار دارد و بهار با زیبایی و شکوه خود، در جشن و سرور او شریک است.
هوش مصنوعی: جهان به نور فکر و اندیشه او درخشان شده و همه جا به خوشبویی جشن و شادیهای او معطر است.
هوش مصنوعی: در جایی که شمشیر او به کار میرود، دلیرى و شجاعت به تماشا گذاشته میشود و در جایی که دست او باز است، generosity و بخشندگی تجسم مییابد.
هوش مصنوعی: تیغ او مانند صاعقهای نیست که به دشمن آسیب برساند و دستش نیز همچون معجزهای نیست که روح را پرورده سازد.
هوش مصنوعی: از نشانههای اسبهای سپاه در شرق و غرب، به اندازهای که بر روی زمین وجود دارد، انسانهایی زیبا و تمامنفس وجود دارند.
هوش مصنوعی: اگر به خدمت این شمشیر نگاه کنی، در سرزمینهای روم و شام چهرهها زعفرانی و زمینها زرد رنگ هستند.
هوش مصنوعی: در جایی که زمانی صدای نعرهٔ ناقوس رومیان به گوش میرسید، اکنون صدای خروش و نالهٔ الله اکبر به اوج رسیده است.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، تو در پیروزیها از سکندر بیشتر هستی و شمشیر جانربای تو مانع سکندر است.
هوش مصنوعی: خطی که دور مملکت کشیده شده، مانند دایرهای است که مرکز آن هفت کشور را نشان میدهد.
هوش مصنوعی: اگر تلاش و کوشش تو مانند خاک باشد، پس به ناچار زیر دست مردم، آن خاک مانند طلا خواهد شد.
هوش مصنوعی: هر روز، ویژگیهای تو بدون استثناء در حال بهتر شدن است و تا زمانی که دنیا پابرجاست، روز تو از روزهای دیگر برتر خواهد بود.
هوش مصنوعی: در تاریخ، سیصد و هفتاد نفر از این پادشاهان نامدار ذکر شدهاند که لشکر این خسرو هماکنون موجود است.
هوش مصنوعی: یک طلایی که تو داری، ارزشش برابر با سیصد و هفتاد طلای دیگر است و نیروهایی که تحت فرمان تو هستند، به اندازه سیصد و هفتاد نیرو از دیگران توانمند و قدرتمندند.
هوش مصنوعی: اگر در تمام دنیا دشمنی برای تو باقی نماند، بدان که اگر کسی باقی مانده باشد، او در واقع مطیع و رام توست.
هوش مصنوعی: هر کسی که در برابر تو سرکشی کند و به تمرد بپردازد، سرنوشتی جز خاک و نابودی نخواهد داشت، در حالی که تو همواره در جایگاه والایی قرار خواهی داشت.
هوش مصنوعی: هر که از عشق و محبت تو فرار کند، حتی اگر به وسیلههای مختلفی به خود را نگه دارد، باز هم نمیتواند از چنگال آن عشق رهایی یابد.
هوش مصنوعی: زمانی است برای لذت بردن از موسیقی و نوشیدنی و آرامش، نه زمانی برای جنگ و جنگافزار و زره و کلاهخود.
هوش مصنوعی: هر جا که قدم بگذاری و از جای خود برخیزی، هدیهای نو و تازه از تو به جا میماند که نویدبخش جشنی دیگری است.
هوش مصنوعی: هر روز فرصتی برای برگزاری جشن و سرور است و امروز نوبت خوشبختی و خرسندی پادشاه است.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف شخصی بس بزرگ و با اصالت اشاره دارد که از خانوادهای شایسته و نجیب برخاسته است. او به عنوان یک رهبری شجاع و با ویژگیهای برجسته شناخته میشود و به نوعی نماد فخر و عظمت در میان دیگران محسوب میشود.
هوش مصنوعی: تو مانند خورشیدی و او مانند ماه است و از هر دوی شما دین و دنیا روشن و نورانی است.
هوش مصنوعی: این مراسم شاد و پرزرق و برق مانند بهشت است و تو مانند رضوان بهشتی هستی؛ سرنوشت تو خوشیمن است و دستگاه تو مملو از نعمتهای بهشتی همچون درخت طوبی و رود کوثر میباشد.
هوش مصنوعی: شراب را از دست کسی بنوش که زادهای فرخنده و خوشبخت است، زیرا که مشتری برادر و خورشید مادر اوست.
هوش مصنوعی: چون می را در جام شفاف بریزند، گویی آتش در آب روشن و درخشان قرار دارد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که دارای نیروی نظامی، پرچم و وسایل جنگی و همچنین تخت و اسب هستی، باید از نمادها و وسایل دیگر زندگی مانند جام، انگشتر، قلم، شمشیر و تاج نیز بهرهمند باشی.
هوش مصنوعی: این جمله را به حق و درستی به پادشاه بگویید، زیرا که حق همیشه شایسته است که در جایگاه خود قرار گیرد.
هوش مصنوعی: ای عدالت تو، همیشه پشتیبان و سرپرست جهان هستی. تو همواره مورد حمایت و نگهبانی قرار خواهی گرفت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای آنکه روزگار بطبعت مسخرست
عزم تو باقضای سمایی برابرست
جاوید باد ، تاکه در ایام ملک تو
از خبث کافری همه عالم مطهرست
کشته ترا صمیم بیابان قرار گاه
[...]
در شعر من بعیب نگیرند اهل فضل
گر جای جای قافیه بعضی مکرّرست
معنی سر سخن بود و قافیه تنش
بر یک تر ازو او دوسر، آن چون دو پیکرست
گر قافیه دو باشد و معنی یکی بدست
[...]
امروز روز نوبت دیدار دلبرست
امروز روز طالع خورشید اکبرست
دی یار قهرباره و خون خواره بود لیک
امروز لطف مطلق و بیچاره پرورست
از حور و ماه و روح و پری هیچ دم مزن
[...]
این بوی روحپرور از آن خوی دلبر است
وین آب زندگانی از آن حوض کوثر است
ای باد بوستان مگرت نافه در میان؟
وی مرغ آشنا مگرت نامه در پَر است؟
بوی بهشت میگذرد یا نسیم دوست؟
[...]
اینمنزل خجسته که بس روحپرورست
از فرخی و خوش نفسی خلد دیگرست
سوزد چو آتشی غم دلها هوای او
گوئی که خاکش از ارم آبش ز کوثرست
بس دلفریب خلق فتادست وضع او
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.