دو ماه چارده امشب بطالع میمون
طلوع کرد بما هر دو میمنت مقرون
دو ماه عالمگیر منور مسعود
دو ماه عالمتاب مبارک میمون
یکی دمیده همایون ز مشرق دولت
یکی چمیده همیدون ز مطلع گردون
ولی میانه این هر دو فرق بسیار است
که این بکاهد و آن دیگری است روزافزون
یکی ز تابش آفاق زاد فی الاشراق
یکی ز کاهش ایام عاد کالعرجون
یکی مهی است که گه بدروگه هلال شود
بر این فراشته گردون بشکل بوقلمون
یکی شهی است که بدر و هلال میباشد
بنعل مرکب و شکل رکاب او مفتون
ستوده خسرو عالم مظفرالدین شاه
که از ولادت او عید عالم است اکنون
خدایگان سلاطین که داده یزدانش
بارث افسر جمشید و تاج افریدون
فزوده است جهان از عدالتش رونق
گرفته اند شهان از سیاستش قانون
دمنده امرش بر هر سری چو در تن جان
رونده حکمش بر هر تنی چو در رگ خون
رسیده گرد سپاهش ز شام تا قنوج
گرفته ابر عطایش ز دجله تا جیحون
ملوک را همه چشم از جمال او روشن
که اوست مردم چشم و دگر ملوک جفون
اگر که شاه نباشد چه ایمنی بجهان
اگر که ماه نتابد چه روشنی بعیون
بعون ایزدی ایدون سفر گزیده ملک
که دارد ایزدش از حادثات دهر مصون
در این سفر که خدایش ز بد نگه دارد
ظفر دلیل دلست و خدای راهنمون
بهر کجا که رود این شه شگفت نیست اگر
دمد ز آذر تیغش ز خاک آذریون
چو از مشیمه صنع و مشیت دادار
در این شب آمد این شمسه ملوک برون
پدید گفتی رخشنده گوهری آمد
ز درج قدرت یزدان بامر کن فیکون
بلی جهان ز بهار شرف یکی صدف است
در اوست گوهر این شاه لؤلؤ مکنون
ازین خلاصه شاهان دهر بر سر ملک
خدای منت بنهاد و ملک شد ممنون
هلا بعشرت میلاد شه چراغان است
زمین سراپا ربعی که آمده مسکون
ز نیرات نجوم آسمان نمونه بود
ز بزم تولیت از شمع های گوناگون
حجابدار حریم علی بن موسی
رضا ولی خداوند ایزد بیچون
ستوده خواجه والاگهر نصیرالملک
که هست گردون با همت بلندش دون
عبید او نشمارم ز خواجگان عظام
قرین او نشناسم ز قادرات قرون
بنیروی قلمش پشت مملکت ستوار
چنانکه بازوی موسی بیاری هارون
بآب رحمت پاکیزه گوهرش ممزوج
بنور عزت فرخنده طینتش معجون
قوام آل قوام از شرف بدو است چنان
که خانه را باساس است خیمه را بستون
بجشن و شادی میلاد شه از او زیبد
طراز محفلی این گونه نوربخش عیون
فروغ لاله در آن رشک طلعت لیلی
سرشک شمع در آن اشک دیده مجنون
ز خواجگان و بزرگان آستانه قدس
تو گوئی از ملک این بزم آمده مشحون
هرآنکه بیند این محفل بهشت آیین
سپس بهشت تمنا کند بود مغبون
برهن می چه غم ار خرقه میرود کامشب
در این بساط نشاط جهان بود مرهون
ایا ستاره عزت بر آسمان شرف
که دور باد ز توکید اختر وارون
نخواهد آنکه تو را سر بلند همچو الف
ز بار محنت قدش خمیده باد چو نون
هماره تا که بخال و بزلف مهرویان
کنند خاطر عشاق خویشتن مفتون
دل حسود تو بادا مثال خاک سیاه
سر عدوی تو بادا بسان زلف نگون
تو را ولادت شه فرخ و همایون باد
بزیر سایه شه عمر کن ز حد افزون
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر دربارهی میلاد مبارک شاه مظفرالدین است و به توصیف ویژگیهای او و تاثیر مثبتش بر جهان میپردازد. شاعر طی بیتهای مختلف، به مناسبت تولد شاه، روشنایی و برکت را با تشبیه به ماه و خورشید بیان میکند و از عدالت و سیاست وی به عنوان عوامل رونق کشور یاد میکند. همچنین، بر اهمیت وجود شاه در تأمین امنیت و آسایش مردم تأکید دارد و او را بهعنوان منبع نور و شرف توصیف میکند. در پایان، شاعر از انوار جشن و شادی این میلاد سخن میگوید و برای شاه عمر طولانی و پر برکت آرزو میکند.
هوش مصنوعی: امشب دوماه کامل در آسمان نمایان شده است که هر دو به نشانههای خوشیمنی همراه هستند.
هوش مصنوعی: دو ماه درخشان و پرنور، که سراسر جهان را روشن کردهاند، به قدری خوشایند و خوشبخت هستند که وجودشان برکتی بزرگ است.
هوش مصنوعی: یک نفر با نور و عظمت از سمت شرق سر بر آورده، و یکی دیگر از طرف آسمان در حال حرکت است.
هوش مصنوعی: در میان این دو موضوع تفاوت زیادی وجود دارد، زیرا یکی از آنها به تدریج کاهش مییابد و دیگری به طور مداوم در حال افزایش است.
هوش مصنوعی: در این بیت به دو نوع سیروسلوک اشاره شده است. اولین نوع به روشنایی و تابش آفتاب تعلق دارد که در دل دیروز به وجود آمده و به نوعی به آغاز و روشنی اشاره میکند. دومین نوع به کاهش زمانها و عمرها اشاره دارد که همانند یک روزنه (عرجون) که در حال کاهش است، موفقیت و زمانهای خوب که به تدریج به پایان میرسد. به طور کلی، این نکته مطرح میشود که زندگی و زمان با هم در حال تغییر است و باید از لحظات خوب بهرهمند شد.
هوش مصنوعی: در آسمان، ماهی وجود دارد که گاهی به شکل هلال در میآید و گاهی هم مثل بوقلمون به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: شخصیتی برجسته وجود دارد که همچون ماه و هلال زیباست و جوانب مختلفش انسان را مجذوب میکند.
هوش مصنوعی: مدح و ستایش میشود شاه پارسا و پیروز، مظفرالدین، که تولد او به جشن و سروری در جهان تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: خدایان بزرگ سلاطین که به آنها میراثی از قدرت و شکوه جمشید و تاج افریدون بخشیده شده است.
هوش مصنوعی: جهان به خاطر عدالت او شکوفا شده و پادشاهان به دلیل تدبیر او به قانون و نظم دست یافتهاند.
هوش مصنوعی: فرمان او بر هر موجودی مانند جریان زندگی در بدن است و تأثیرش بر هر انسانی مانند خون در رگهای اوست.
هوش مصنوعی: سرانگشتی از سپاه او که از شام تا قنوج پیش آمده، ابر رحمتش از دجله تا جیحون را فراگرفته است.
هوش مصنوعی: تمام پادشاهان با دیدن زیبایی او روشنایی مییابند، زیرا او چشمنوازترین فرد است و سایر پادشاهان فقط زیباییهای ظاهری دارند.
هوش مصنوعی: اگر شاهی در دنیا نباشد، دیگر آرامش و امنیتی وجود ندارد. و اگر ماهی در آسمان نور نتابد، چطور میتوان به چشمها روشنی بخشید؟
هوش مصنوعی: با یاری خداوند، او که پادشاه است و از سختیهای زمانه در امان میباشد، سفر کرده است.
هوش مصنوعی: در این سفر، اگر خداوند از بدیها محافظت کند، موفقیت به دلیلی از دل خواهد بود و خداوند راهنماییکننده خواهد بود.
هوش مصنوعی: هر کجایی که این پادشاه برود، شگفتی نیست اگر تیغش از خاک آذربایجان به آتش درآید.
هوش مصنوعی: به محض اینکه اراده و خواست خداوند در این شب جاری شد، نور خورشید بر دلها تابید و پرتوهایی از قدرت و سلطنت او ظاهر شد.
هوش مصنوعی: تو گفتی که یک گوهر درخشان از دل قدرت خداوند ظاهر شد، به فرمانی که میگوید «موجود باش» و میشود.
هوش مصنوعی: بله، جهان همچون بهاری پرشکوه است که در آن یک صدف وجود دارد و درون این صدف، گوهری ارزشمند و مخفی به نام لؤلؤ وجود دارد.
هوش مصنوعی: شاهان در طول زمان، برای حکومت بر زمین و مردم خود، به خداوند نیازمند بوده و از او درخواست و طلب کمک کردهاند. در نتیجه، خداوند بر آنها منت نهاد و به آنها سلطنت و پادشاهی عطا کرد.
هوش مصنوعی: سلام! به بهانه میلاد پادشاه، زمین به شکوه و زیبایی آراسته شده و همه جای آن پر از شادی و نشاط است.
هوش مصنوعی: توانمندیهای ستارهها در آسمان، مانند نمونهای از یک جشن باشکوه است که در آن شمعهای مختلف روشنایی میبخشند.
هوش مصنوعی: این بیت به معنای این است که دروازهبان و نگهدارنده حرم امام رضا علیهالسلام، ولی خداوند و مظهر قدرت بینهایت او است. این اشاره به عظمت و مقام معنوی امام رضا دارد و نشاندهنده احترام به او به عنوان یک شخصیت الهی و معتبر در بین مردم است.
هوش مصنوعی: بیت اشاره به شخصی به نام نصیرالملک دارد که با ویژگیهای برجسته و تلاشهای بلند پروازانهاش، ستوده شده است. او در مقام و منزلت خود در بالاترین سطح قرار دارد، به گونهای که آسمان (گردون) نیز به خاطر همت و ارادهاش به او احترام میگذارد و او را ارج مینهد.
هوش مصنوعی: عبید را در کنار بزرگان و شخصیتهای مهم نمیدانم و کسی را هم به اندازهی او در میان نیکوکاران نمیشناسم.
هوش مصنوعی: قدرت قلم او مانند بازوی موسی در کنار هارون، پشتوانه و حمایتی قوی برای کشور است.
هوش مصنوعی: با آب رحمت، گوهر پاک او در هم آمیخته، و با نور عزت، طینت خوشبختش ترکیب شده است.
هوش مصنوعی: عزت و موقعیت خاندان قوام به شرف و مقام آنها بستگی دارد، مانند اینکه استقامت و استحکام یک خانه به بنیاد آن و استحکام یک خیمه به ستونهایش وابسته است.
هوش مصنوعی: در جشن و شادمانی تولد پادشاه، سزاوار است که در فضایی پرنور و دلنشین دور هم جمع شویم.
هوش مصنوعی: لاله درخشانش باعث حسادت جمال لیلی است، همانطور که اشک شمع در آن جای اشک چشمان مجنون نمایان است.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف افرادی اشاره دارد که در محضر مقدس تو، مانند بزرگان و خواجگان، حضور دارند و به نظر میرسد که از دنیای دیگری با خود جذابیت و زیبایی به این مکان آوردهاند.
هوش مصنوعی: هر کسی که این محفل زیبا را ببیند، آرزوی بهشت را در دلش خواهد داشت، اما در حقیقت او در اشتباه است.
هوش مصنوعی: اگر امشب لباس نداشته باشم، نگران چه چیزی باشم؟ در این مجلس شادمانی، تمام دنیا به این خوشی وابسته است.
هوش مصنوعی: آیا ستارهی عزت بر آسمان شرافت میدرخشد که دور از تو، گلایه و نارضایتی به وجود آورد؟
هوش مصنوعی: نمیخواهد که تو بر سر بلندی مانند حرف الف باشی، بلکه میخواهد که به خاطر سختیهای زندگی قامتت همچون نان خم باشد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که همیشه تا زمانی که محبوبان با زیبایی و جذابیت خود، دل عاشقان را مجذوب خود کنند، عشق و شیدایی ادامه خواهد داشت.
هوش مصنوعی: دل حسود تو بر من مانند خاک سیاه است و دشمن تو همچون زلفی بیحال و افسرده است.
هوش مصنوعی: برای تو تولد پادشاهی خوشیمن و بزرگ را آرزو میکنم. زیر سایهی این پادشاه، عمرت را بیشتر از حد معمول بگذران.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بتی که سجده برد پیش او مه گردون
به نیکوئی بر او نیکوان دیگر دون
بدان دو لاله مصقول دل کند مشغول
بدان دو سنبل مفتول دل کند مفتون
اگر نوان و نگونست زلف او چه عجب
[...]
چو اشک ابر به گل برچکیده بینم خوی
بر آن دو عارض گلگون و آن دو زلف نگون
شگفت نیست ز آتش بکاهد آب ولی
ز آتش دلم آب دو دیده گشت فزون
چرا فروخته تر باشد آتش رخ تو
[...]
شدست روز همه خلق فَرّخ و میمون
به روزگار شه نیکبخت روزافزون
شه زمانه ملکشاه کافرید خدای
همیشه طالع او سعد و طلعتش میمون
به طلعتش همه ساله منورست زمین
[...]
چو از حدیقهٔ مینای چرخ سقلاطون
نهفته گشت علامات چتر آینه گون
ز نقشهای عجیب و ز شکلهای غریب
صحیفه های فلک شد چو صحف انگلیون
جناح نسر و سلاح سماک هر دو شدند
[...]
زهی محل رفیعت ز حد و هم بیرون
نهاده گوشه مسند بر اوج نه گردون
امام مشرق و اقضی القضاه روی زمین
که مثل تو ننماید سپهر آینه گون
خرد نداند گفتن مناقب تو که چند
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.