گنجور

حاشیه‌ها

احمد در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۲۱:۱۱ دربارهٔ سعدی » مواعظ » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۷ - موعظه و نصیحت:

تلفظ بانگ و فریاد برآری که مسلمانی نیست
در قسمت مسلمانی نیست اشتباه تلفظ میشود
معنی مصرع این است که این رسم مسلمانی نیست اما شما طوری تلفظ میکنید که منظور این نمایان می شود که مسلمان دیگری نیست.!!!

 

برگ بی برگی در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۲۰:۱۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۸:

در ازل هر کو به فیض دولت ارزانی بود
تا ابد جام مرادش همدم جانی بود
ازل در اینجا میتواند زمان بی زمانی یا از نظر مذاهب لحظه خلقت و یا لحظه تولد انسان باشد و حافظ میفرماید هر کس در ازل از فیض دارایی خرد بهره برد ، پس تا ابد یعنی تا بینهایت با آن یار یا حضرت معشوق همدم و یکی خواهد بود . پیامبران و برگزیدگان و اولیاء اینچنین هستند .
من همان ساعت که از می خواستم شد توبه کار
گفتم این شاخ ار دهد باری پشیمانی بود
اما باقی انسانها باید این می یا آب خرد زندگانی را از حضرتش طلب کنند و حافظ میفرماید رسیدن به حضرت معشوق ، شاخه و راههای بسیاری دارد که یکی از آنها طلب می است و اگر انسان در این راه تردید کند باید با خود بیندیشد که اگر این راه زودتر ثمر و بار دهد و زودتر به سرمنزل مقصود برسد چه ؟ پس نیازمودن این راه ، یعنی یکی شدن با معشوق از طریق عرفان ممکن است موجب پشیمانی شود .
خود گرفتم کافکنم سجاده چون سوسن به دوش
همچو گل بر خرقه رنگ می مسلمانی بود
حافظ میفرماید اگر به خود انسان باشد که میخواهد این سجاده و نمادهای زهد را ریاکارانه مانند سوسن بر دوش خود افکنده و به همگان زهد فروشی کند . در مصرع دوم ادامه میدهد اما اگر این خرقه ریا و تعلقات دنیوی را به می معرفت رنگین کنی (یعنی این ریا کاری و دلبستگی های دنیوی ) را محو و از خود زایل کنی ، پس این مسلمانی واقعی خواهد بود .این "خود " که حافظ در مصرع اول آورده است همان خود کاذب ذهنی میباشد وگر نه خود اصلی انسان اهل ریاکاری و سجاده بر دوش گرفتن نیست.
بی چراغ جام در خلوت نمی‌یارم نشست
زان که کنج اهل دل باید که نورانی بود
و این جام می معرفت چراغ راه انسان است که انسان طالب حضرت معشوق به آن نیازمند است و چیزهایی که انسان در مرکز خود قرار میدهد (اهل دل مانند اهل منزل) باید با این جام نورانی باشد . یعنی همه اعمال او مانند عبادت و یا انسان دوستی و سایر خوبی های او خالصانه و نورانی باشد .
همت عالی طلب جام مرصع گو مباش
رند را آب عنب یاقوت رمانی بود
اما این کار همت عالی انسان سالک راه را طلب میکند و بدون پشتکار و کار فراوان بر روی خود امکان ندارد انسان به هدف ذکر شده برسد و این کارکردن باید از اولویتهای سالک طریقت عشق باشد و نه اینکه از همان آغاز راه طلب جام مرصع یا می معرفت کند چرا که اگر با همت بلند کار بر روی خود را ادامه داده و دلبستگی های دنیوی و دردهای ناشی از هیجانات کاذب خود را رها کند حتی اگر می انگوری بنوشد ، گویی می معرفت و خرد ایزدی نوشیده است . این مصرع حافظ به وضوح عدم تعصبات بی پایه خود به شراب انگوری را بیان میکند ولی با شرایطی که در مصرع اول بیان کرده است و البته که اگر سالک طریق عشق بر روی خود با جدیت و بدون وقفه کار کند می معرفت خواهد آمد و او را از می و مستی های این جهانی بی نیاز میکند .
گر چه بی‌سامان نماید کار ما سهلش مبین
کاندر این کشور گدایی رشک سلطانی بود
میفرماید اگر سالک بر روی خود کار کند ، بر او چنین مینماید که کارش به سامان نمی شود ، یعنی تغییر و تبدیل خود را احساس نمی کند اما سالک تازه کار از این سهل و راحت در نگذرد چرا که همین مقدار کم و نامحسوس در این کار که گدایی از حضرت معشوق است مورد رشک و آرزوی هر سلطانی در این کشور یا جهان میباشد . اصولا عرفا گفته اند سالک راه معرفت و عشق نباید بوسیله حسابگری های ذهنی پیشرفت خود را بسنجد .
نیک نامی خواهی ای دل با بدان صحبت مدار
خودپسندی جان من برهان نادانی بود
و اگر میخواهی این کار بر روی خود به ثمر رسیده واز میانه راه باز نگردی پس با بدان و انسانهای گرفتار خود کاذبشان از کار خود و عشق و معرفت صحبت نکن زیرا که بدون شک آنها با لطایف الحیل راه تو را میزنند . ای جان من این خودپسندی و مطرح کردن خود در جمع دلیل نادانی میباشد . پس چند و چون کار خود را برای دیگران بیان نکن .
مجلس انس و بهار و بحث شعر اندر میان
نستدن جام می از جانان گران جانی بود
اما اگر مجلس انس و بهار دگرگونی انسانها بود و بحث شعر و شاعری درمیان بود (یعنی به مناسبت بود) خوب تو هم اگر خود را از فیض چنین مجلس اهل دلی برخوردار نکره و جامی از حضرت معشوق نستانی ، این عین بی ذوقی و گران جانی توست.
دی عزیزی گفت حافظ می‌خورد پنهان شراب
ای عزیز من نه عیب ، آن به که پنهانی بود
حافظ همه انسانها را عزیز میداند حتی آنان که در غیبت او سخن راندند و یا بدگویی او را کرده اند و این عزیز را به لحاظ اهمیت آن  در هر دو مصرع بیان کرده است یعنی که انسان دارای کرامت و عزیز میباشد حتی اگر منتقد و یا سخن چین و بد گفتار باشد .
مولانا نیز میفرماید؛
مدار خوار دلی را ، اگرچه خوار بود
که بس عزیز عزیزست دل در آن خواری
پس از این نکته اخلاقی و آموزنده حافظ در پاسخ به آن عزیز که تهمت شراب خواری پنهانی به حافظ میزند ، میفرماید آری این عیبی نیست که انسان شراب خورد اما بهتر است این شراب پنهانی نوشیده شود و این پیام پنهانی نوشیدن می ایزدی را در رابطه و همان دلیلی که در بیت هفتم بیان کرده است می آورد .
در این رابطه حافظ و عرفای بزرگ دیگر بسیار تاکید کرده اند که اهمیت مطلب را میرساند و  باید می معرفت را مخفیانه و دور از نظر و قضاوت دیگران نوشید . یعنی که هرگونه کار معنوی سالک بخصوص در آغاز کار باید از چشم دیگران پنهان بماند در غیر اینصورت  به دلایل گوناگون  امکان بازگشت سالک از راه معنوی وجود دارد ، حافظ در جایی دیگر میفرماید:

بیا تا در می صافی،  راز دهر بنمایم   

به شرط آنکه ننمایی به کج طبعان  دل کورش  

 

محمد مهدی ستوده در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۷:۱۹ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۸۸:

سلام ببخشید میشه بیت اخر رو توضیح بدید

 

احمد در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۶:۵۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۵۶:

میتین به معنی ابزار کندن یا خراش دادن روی سطح سخت مثل سنگ . مانند کلنگ

 

سید علیرضا حسینی در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۶:۱۵ دربارهٔ پروین اعتصامی » دیوان اشعار » مثنویات، تمثیلات و مقطعات » شمارهٔ ۱۲۳ - گره گشای:

سلام
چگونه میتوانم متن صوتی برای شعر های خانم پروین اعتصامی ارسال کنم

 

حسن در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۵:۴۵ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۳۷۸:

عارف هیچگاه بدنبال مقصر بیرونی نیست
اگر مشکلی می بیند
عامل بوجود آمدنش را در خود جستجو میکند
و سپس با کمک و یاری خداوند در سدد رفع آن بر می آید

 

nabavar در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۵:۴۵ دربارهٔ صائب تبریزی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۹۲:

گرامی علیرضا
دهان مار شد از حرف تلخ، گوش مرا
سخنان تلخ را به زهرِ مار تشبیه کرده، از بس که تلخ شنیده، گوش او مانند دهان مار پر زهر شده.

 

nabavar در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۵:۳۷ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از کلیله و دمنه و سندبادنامه » بخش ۱:

گرامی Eeee
این دو، دو مقوله ی جدا هستند در معنا
هرکه نامخت از گذشت روزگار
نیز ناموزد ز هیچ آموزگار
میگوید: گردش روزگار بهترین آموزگار است، که آموزگاران نیز شاگرد آن هستند.
چو بفروختی از که خواهی خرید
متاع جوانی به بازار نیست
می گوید: قدر جوانی خود را بدان که چو از کف رفت، رفت باز نمی گردد

 

علیرضا در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۵:۲۲ دربارهٔ صائب تبریزی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۹۲:

در بیت پنجم گوش به دهان مار تشبیه شده؟ وجه شبه چیست؟

 

Eeee در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۴:۵۶ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از کلیله و دمنه و سندبادنامه » بخش ۱:

سلام اگه میشه جواب بنده رو بدید آیا این بیت هر که ناموخت از گشت روزگار با بیت چو بفروختی از که خواهی خرید متاع جوانی به بازار نیست قرابت معنایی دارد یا نه؟

 

لیلی در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۴:۴۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۷۶:

آقای رضا ساقی، خیلی عالی و کامل بود نوشته‌تون. خیلی ممنون!

 

حیران در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۴:۰۱ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۷۷:

سلام به شما خانم مارال
بیت هفتم میگه که اگر اشکم راز مرا فاش نمیکرد من داستان عشق تو رو بر کسی آشکار نمیکردم

 

حیدر یگانه در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۲۵ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷۱۰:

این شعر را استاد محمدحسین سرآهنگ(افغانستان) خوانده است و در یوتوب می توانید بشنوید و لذت ببرید.

 

جعفر در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۲۰ دربارهٔ شیخ بهایی » نان و پنیر » بخش ۱۱ - باقی سخن در توحید:

کرسی لا همین مثلثی است که در رسم الخط کلمه لا هست.
دوشاخه کشیدگی لام والف متصل به آن یک مثلث هم که زیرش هست.
منتهی همین، لا، درونش عالمیست

 

یلدا در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۰۰ دربارهٔ رهی معیری » چند قطعه » قطعهٔ ۲۶ - دلدادگان من (اقتباس از ترانه‌های بیلیتس):

زکشی به چه معناست؟ این مصراع رو چطور معنا می‌خونید و معنا میشه؟

 

میثم در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۳۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۸:

با سپاس از همه دوستان
از جمله آقای یغما.، نیکومنش و سایر عزیزانی کهدر جهت یادگیری از ایشان استفاده کردم

 

علی طیبی در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۴۰ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۱۰۵ - حکایت آن مخنث و پرسیدن لوطی ازو در حالت لواطه کی این خنجر از بهر چیست گفت از برای آنک هر کی با من بد اندیشد اشکمش بشکافم لوطی بر سر او آمد شد می‌کرد و می‌گفت الحمدلله کی من بد نمی‌اندیشم با تو «بیت من بیت نیست اقلیمست هزل من هزل نیست تعلیمست» ان الله لایستحیی ان یضرب مثلا ما بعوضة فما فوقها ای فما فوقها فی تغییر النفوس بالانکار ان ما ذا اراد الله بهذا مثلا و آنگه جواب می‌فرماید کی این خواستم یضل به کثیرا و یهدی به کثیرا کی هر فتنه‌ای هم‌چون میزانست بسیاران ازو سرخ‌رو شوند و بسیاران بی‌مراد شوند و لو تاملت فیه قلیلا وجدت من نتایجه الشریفة کثیرا:

با سلام
به نظر میرسد عنوان شعر اشاره دارد به آیه 26 سوره مبارکه بقره، اما کلمه "لا" در آیه هست و در عنوان شعر نیست.
لطفا اصلاح بفرمایید.
با تشکر

 

فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد) در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۰۶:۳۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۶:

با سلام
خواستم از آقا رضا برای اینهمه عشق ونیرو و برباری که برای شرح غزل ها بکار می بندد سپاسگزاری کنم.
بخاطر شما من روزانه چندین غزل را خوب می خوانم و شیرینی آن را در کل وجودم احساس می کنم.
سپاسگزارم که هستید و برای ما نوشتید. امیدوارم در اون دنیا همنشین حافظ باشید.
خطاب به دوستانی که تلاش ایشان را ندید می گیرند:
ظاهرا داستان حافظ و فردوسی و .... با کوته نظران همچنان ادامه دارد و.قرار نیست هیچ وقت پایان یابد.
سنگ بدگوهر اگر کاسه ی زرین بشکست
قیمت سنگ نیفزاید و زر کم نشود
شادی تان جاودان

 

سعید در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۰۶:۱۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۹۱:

شاید «نمد دوش» درست‌تر باشه. بهتر در معنا قرار می‌گیره:
از قالبِ «نمد» دوش، رفت آینه‌یْ خردْ خوش
چندانک خواهی اکنون می‌زن تو این «نمد» را

 

سعید در ‫۳ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۰۶:۱۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۹۱:

در بیت آخر نمدپوش درسته و نمدوش معنایی نداره.

 

۱
۱۴۴۵
۱۴۴۶
۱۴۴۷
۱۴۴۸
۱۴۴۹
۵۰۵۵
sunny dark_mode