شمارهٔ ۱۰۸ - این قصیده در مدح خداوند عالم ملک اعظم ناج الدنیا والدین بردالله مضجعه گوید
ای دولت جوان ترا بنده چرخ پیر
در قبضهٔ ارادت تو آسمان اسیر
گردون گرفته بر خط پیمان تو مدار
و اختر گزیده بر ره فرمان تو مسیر
آن عالمی بجاه ، که از روی منقبت
در جنب تو صغیر بود عالم کبیر
پشت ولی ز کلک ضعیف تو شد قوی
عمر عدو ز رمح طویلت شده قصیر
گر دستم ستور تو هنگام کر و فر
اندر دماغ فتح و ظفر خوشتر از عبیر
از رنج تف خنجر چون آفتاب تو
در سایهٔ سپهر وطن ساخته اثیر
جود تو داعیان رجا را شده مجیب
جاه تو خایفان بلا را شده مجیر
فرزند خصم تو ، که ز مادر جدا شود
گردونش جام مرگ چشاند بجای شیر
طبع ولیت مایهٔ شادیست همچو زر
شخص عدوت صورت زاریست همچو زیر
چون بر سریر شرع برد نام تو خطیب
از فخر بر ستاره رسد پایهٔ سریر
احباب را وفاق تو سازنده چون نعیم
حساد را خلاف تو سوزنده چون سعیر
گیتی ز سهم گرز تو در نوحه و خروش
گردون ز بیم تیغ تو در ناله و نفیر
بیرون کشیده خصم ترا از میان ماز
انگشت اقتدار تو چون موی از خمیر
از هیبت حسام چو نیلوفرت عدو
با رنگ همچو لاله و با روی چون زریر
ای در سخا بنان تو بحری شده محیط
وی در ضیا ضمیر تو بدری شده منیر
گردون بخدمت تو و گیتی بمدح تو
بسته میان چو رمح و گشاده دهان چو تیر
تو یک تنی که خیر دو عالم زذات تست
وان دیگران ، کثیر ، که لاخیر فی کثیر
پیش یمین تو ، که یمانی قرین اوست
وقت سخا بسا که جزا میبرد یسیر
در عهد تو کمینه ثنا خوان صدر تو
ممدوح صد فرزدق و مخدوم صد جریر
شاها ، خدایگانا ، دانی که من رهی
در نظم بی همالم و در نثر بی نظیر
باغی شکفته دارم از سحر در بنان
گنجی نهفته دارم از فضل در ضمیر
من وصف علم خویش چه گویم ترا؟ که تو
هم عالمی خبیری و هم ناقدی بصیر
سی سال و پنج سال بمانند بلبلان
در باغ مدح خسرو ماضی زدم صفیر
اندر فنون فضل منش بودمی امام
وندر امور ملک منش بودمی مشیر
او رفت و تا بقا بودم در ثنای تو
گوهر فشاند خواهم زین خاطر خطیر
مدح ترا نشاید الا چو من فصیح
ملک ترا نشاید الا چو من دبیر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به تفصیل از ویژگیها و مقام رفیع یک دولت جوان سخن میگوید و به قدرت و شکوه او اشاره میکند. او چرخ زمان را در اختیار این دولت میداند و همه آسمانها را تحت فرمان او میبیند. شاعر از قدرت و اقتدار این دولت که دشمنانش را به زانو درآورده و بر خیر و برکت زندگی مردم تأثیرگذار بوده، صحبت میکند. همچنین، از سخاوت و علم او ستایش میکند و به افزایش وضعیت اجتماعی و آرامش در دوران او اشاره دارد. در نهایت، شاعر خود را در وصف این دولت بینظیر میداند و میگوید که در این زمینه هیچ کس به پای او نمیرسد.
هوش مصنوعی: ای خوشبختی جوان! من، که در خدمت تو هستم، به قدری به تو ارادت دارم که حتی آسمان نیز تحت تسلط تو قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: آسمان بر سر عهد تو ابر گرفته و ستارهای که انتخاب شده است، مسیر دستورات تو را مشخص کرده است.
هوش مصنوعی: آن فرد باارزش و محترم، که به خاطر مقام و شایستگیاش از نظر علمی بزرگ و مهم است، در برابر تو به مانند شخص کوچکی به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: خلاف مشکلات و ضعفهای تو، قدرت دشمن به خاطر تیر بلندی که به او زدی، کم شده است.
هوش مصنوعی: اگر دستانم در پیروزی و موفقیت تو باشد، آن زمان برایم خوشتر از عطر و بوی خوش است.
هوش مصنوعی: از درد و رنجی که به تو وارد میشود، مانند آفتابی که در سایهٔ آسمان وطن میتابد، به وجود آوردهای.
هوش مصنوعی: بخشش تو سبب پاسخگویی دعاکنندگان امید شده و مقام تو آرامشبخش ترسیمان از بلا گردیده است.
هوش مصنوعی: فرزند دشمن تو که از مادرش جدا میشود، به جای شیر، طعم مرگ را خواهد چشید.
هوش مصنوعی: وجود و طبیعت تو به گونهای است که شادی و خوشحالی به همراه دارد، مانند طلا. اما وجود و شخصیت دشمن تو شبیه به حالت زاری و ناامیدی است، مانند نقره.
هوش مصنوعی: زمانی که نام تو به عنوان خطیب بر مقام شرع نوشته میشود، به خاطر افتخار این موضوع، پایهی آن مقام حتی به ستارهها نیز میرسد.
هوش مصنوعی: دوستانت را با اتحاد خود، مانند نعمت و آسایش، بساز؛ و حسودان را با عدم توافق خود، مانند آتش و سوزش، از بین ببر.
هوش مصنوعی: جهان به خاطر قدرت تو در گریه و زاری، و آسمان از ترس تیغ تو در ناله و فریاد است.
هوش مصنوعی: دشمن تو را از میان ما به راحتی و بدون زحمت حذف میکند، مانند اینکه مویی از خمیر بیرون کشیده شود.
هوش مصنوعی: شخصی با قدرت و شکوهی مانند حسام، دشمنش را با چهرهای شبیه به گل لاله و رویی همچون زر، به تصویر میکشد.
هوش مصنوعی: ای تو که با سخاوتت مانند دریایی وسیع هستی و نور وجودت همچون دريایی دیگر، دلها را نورانی کرده است.
هوش مصنوعی: آسمان به خدمت تو است و جهان در ستایش تو، همچون نیزهای در دست و دهانی گشوده مانند تیر.
هوش مصنوعی: تو یک وجودی که خیر و نیکی دو جهان از توست و دیگران بسیارند، اما در بسیاری از آنها خبری از نیکی نیست.
هوش مصنوعی: در کنار تو که بر منش سخاوت و generosity داری، بارها دیدهام که در زمان generosity، جزا و پاداش به سادگی نصیب دیگران میشود.
هوش مصنوعی: در زمان تو، من همواره شایسته ستایش تو هستم، تو که ستایشگرانی مانند فرزدق و جریر داری.
هوش مصنوعی: ای شاه بزرگ و خداگونه، آیا میدانی که من در شعر بیهمتا و در نثر بینظیر هستم؟
هوش مصنوعی: من در دستانم باغی پر از شکوفه دارم و در درونم گنجی پنهان از لطف و عنایت.
هوش مصنوعی: من چگونه میتوانم دانش خود را برای تو توصیف کنم؟ چرا که تو نیز خود دانا و با بصیرتی هستی که میتوانی نقد و بررسی کنی.
هوش مصنوعی: سی و پنج سال مثل بلبلان در باغ، به ستایش و مدح پادشاه گذراندم و آواز خواندم.
هوش مصنوعی: در زمینههای علمی و فضیلت، من به عنوان یک امام و پیشوای الهی عمل کردهام و در مسائل حکومتی و کشورداری، من به عنوان یک مشاور و راهنما بودهام.
هوش مصنوعی: او رفت و تا زمانی که هستم، در ستایش تو سخن خواهم گفت و از این دل شاد و سرشار خواهم بود.
هوش مصنوعی: تنها کسی که بتواند تو را ستایش کند، باید به اندازه من سخنوری فصیح باشد. همچنین، تنها کسی که شایسته است برتری تو را به تصویر بکشد، باید به اندازه من در نوشتن و نگارش ماهر باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
زیرش عطارد، آن که نخوانیش جز دبیر
یک نام او عطارد و یک نام اوست تیر
عاجز شود ز اشک دو چشم و غریو من
ابر بهارگاهی و بختور در مطیر
گیتی چو گاو نیک دهد شیر مر ترا
[...]
نیک اختیار کرد خداوند ما وزیر
زین اختیار کرد جهان سر بسر منیر
کار جهان بدست یکی کاردان سپرد
تا زو جهان همه چو خورنق شد وسدیر
چون او نبوده اند، اگر چند آمدند
[...]
با خویشتن شمار کن ای هوشیار پیر
تا بر تو نوبهار چه مایه گذشت و تیر
تا بر سرت نگشت بسی تیر و نوبهار
چون پر زاغ بود سر و قامتت چو تیر
گر ماه تیر شیر نبارید از آسمان
[...]
نوروز فرخ آمدو نغز آمد و هژیر
با طالع مبارک و با کوکب منیر
ابر سیاه چون حبشی دایهای شدهست
باران چو شیر و لالهستان کودکی بشیر
گر شیرخواره لاله ستانست، پس چرا
[...]
ای کرده تیره روز معادی بتیغ و تیر
آمد بخدمت تو گرانمایه ماه تیر
بنشین بناز شاهی و باده دریده خور
لب را ز نوش بهره و جان را ز باد تیر
رفتی بتاختن بسوی شهر دشمنان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.