تو کز طول امل در بند جمع مال و سامانی
ترا به ز آستین تنگدستان نیست همیانی!
چه گل خوشتر دماغ همت را زینکه هر ساعت
دهان بهر طلب پیش تو بگشاید پریشانی؟!
ببدمستی سرت را میخورد این روزگار آخر
تو دایم از سبک مغزی همان چون پسته خندانی!
بود نقش این سخن، بر گنبد سبز حباب ای دل
که تا آباد میگردی، ز باد مرگ ویرانی!
نباشد جامه گوهر نگارت برتن، ای غافل
سگ نفست فرو برده است، هر سو برتو دندانی!
بغیر از راحت نومیدی از غیر خدا، دیگر
ز ابنای زمان هرگز کسی نشنیده احسانی!
ترا کز رشته طول أمل، آتش بسر سوزد
بروز خویشتن چون شمع باید چشم گریانی!
چو دندان نعمتی داری، منال از نان خشک خود
کدامین نانخورش زین به، که با دندان خوری نانی؟!
ز تیغ خصم باکم نیست، لیکن میکشد اینم
که زخمم واکند هر دم دهان در پیش درمانی!
ز بس دوری معانی راست باهم دعوی خوبی
بهر جا مصرعی کردم رقم، گردید دیوانی!
اگر خواهی ز دانایان شماری خویش را، واعظ
ز دانایی همینت بس که دانی اینکه نادانی!
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نقد زندگی مادی و بی‌معنای فرد می‌پردازد. شاعر از گرفتار شدن انسان در جستجوی مال و ثروت صحبت می‌کند و به او هشدار می‌دهد که این مسیر او را به نابودی خواهد کشاند. او تأکید می‌کند که در شرایط زندگی، انسان باید به خود و ارزش‌های واقعی‌اش توجه کند و به‌جای تمرکز بر مادیات، به معنای زندگی فکر کند. شاعر به این نکته اشاره می‌کند که جامعه همواره به انسان‌های نیکوکار و با محبت کمکی نخواهد کرد و تنها امید باید به خداوند باشد. او همچنین به ناپایداری زندگی و مشکلاتی که از آنها رنج می‌برد اشاره می‌کند و به انسان‌ها یادآوری می‌کند که نباید غافل شوند و دوری از معنای واقعی زندگی را بپذیرند.
هوش مصنوعی: تو که به خاطر آرزوهای طولانی و جمع کردن مال و ثروت در انتظار نشسته‌ای، بدان که در دست کسانی که دچار تنگ‌دستی هستند، چیزی برای تو نیست.
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و خوشبو بودن گلی اشاره دارد که می‌تواند باعث دل‌چسبی و شادابی همت و روحیه انسان شود. این گل به گونه‌ای است که هر لحظه می‌تواند در جستجوی زیبایی و خوشی پیش روی انسان قرار گیرد و به آن الهام ببخشد و در عین حال نشان‌دهنده اضطراب و بی‌نظمی در جستجوی چیزی مطلوب است.
هوش مصنوعی: این روزگار سخت و دشوار، مثل مستی به سر تو می‌زند و تو همیشه به دلیل سادگی و بی‌خیالی‌ات، مثل پسته‌ای می‌خندی!
هوش مصنوعی: این سخن در دل تو مانند طرحی بر گنبدی سبز نقش بسته است. ای دل، تا زمانی که زندگی می‌کنی، در برابر باد مرگ و ویرانی، باید آباد و سرزنده باشی.
هوش مصنوعی: اگر لباس با ارزش و زیبای گوهرنگار تو بر تن نیست، ای غافل، نفس تو مثل سگی است که همه جا به دنبال طعمه است.
هوش مصنوعی: به جز آرامش ناشی از ناامیدی از دیگران و وابسته نشدن به غیر خدا، هیچ‌کسی از انسان‌ها در طول زمان احسان و نیکی واقعی را نشنیده است.
هوش مصنوعی: اگر تو به خاطر آرزوهای طولانی و ناپایدارت دچار ناراحتی و آتش سوزی درون شده‌ای، باید مانند شمعی که می‌سوزد، با چشم‌های گریان، در برابر خودت و دیگران بایستی.
هوش مصنوعی: اگر نعمت های زیادی داری، نگران نان خشک خود نباش. چه کسی از آن نان خشک بهره‌مند می‌شود، در حالی که با دندان‌های خود نانی می‌خوری؟
هوش مصنوعی: من از تیغ دشمن نمی‌ترسم، اما چیزی که مرا می‌آزارد این است که هر لحظه زخم من را باز می‌کند و به من آسیب می‌زند.
هوش مصنوعی: به خاطر فاصله زیاد از معانی حقیقی، هر جا که خواستم چیزی خوب بگویم، به ناچار شعر نوشتم و این باعث شد که مجموعه‌ای از اشعار ایجاد شود.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی خود را در نظر دانایان بشماری، به این نکته توجه کن که اگر واعظی از دانایی به تو بگوید، همین کافی است که تو به نادانی خود آگاه هستی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ازو بی اندهی بگزین و شادی با تن آسانی
به تیمار جهان دل را چرا باید که بخسانی؟
ایا خوشتر ز جان و دل! همه رنج دل و جانی
به رنج تن شدم خرسند اگر دل را نرنجانی
شود بی جان تنم یکسر چو تو لختی بیازاری
تن از آزار جان پیچد تنم را زین قبل جانی؟
اگر چه جانی از انسی همیشه بر حذر باشد
[...]
نگارا ماه گردونی سوارا سرو بستانی
دل از دست خردمندان به ماه و سرو بستانی
اگر گردون بود مرکب به طلعت ماه گردونی
وگر بستان بود مجلس به قامت سرو بستانی
به آن زلفین شورانگیز مشک اندوده زنجیری
[...]
مسلمانان مسلمانان مسلمانی مسلمانی
ازین آیین بی‌دینان پشیمانی پشیمانی
مسلمانی کنون اسمیست بر عرفی و عاداتی
دریغا کو مسلمانی دریغا کو مسلمانی
فرو شد آفتاب دین برآمد روز بی‌دینان
[...]
زهی جاهت فریدونی ، زهی ملکت سلیمانی
به عون تو مسلم شد ز هر آفت مسلمانی
غلط گفتم ، خطا کردم، کجا آید به چشم اندر
تو را جاه فریدونی، تو را ملک سلیمانی؟
نجوید دهر جز از رسم تو آثار فرخنده
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.