نگارا ماه گردونی سوارا سرو بستانی
دل از دست خردمندان به ماه و سرو بستانی
اگر گردون بود مرکب به طلعت ماه گردونی
وگر بستان بود مجلس به قامت سرو بستانی
به آن زلفین شورانگیز مشک اندوده زنجیری
به آن مژگان رنگآمیز زهرآلوده پیکانی
چو در مجلس قدحگیری بهار مجلس افروزی
چو با عاشق سخنگویی نگار شَکّر افشانی
زجان عاشق بی دل هزار آتش برانگیزی
هر آنگاهی که بنشینی و زلف خود بیفشانی
دو چشم من همی یاقوت و مروارید از آن بارد
که چون یاقوت لبداری و مروارید دندانی
رخم زرین همی دارد زنخدان و بناگوشت
که هم سیمین بناگوشی و هم سیمین زنخدانی
دلم بربودی ای دلبر وگر جان نیز بِربایی
دریغم ناید از تو جان که معشوقی و جانانی
هم از دیدار تو شادم هم از هجرانِ تو غمگین
که یار دیر دیداری و ماه زود هجرانی
بهزیبایی و دل بردن تورا روزی است از هرکس
مگر دارندهٔ مهر معین ملک سلطانی
خداوند ولینعمت محمد مَفخَر دولت
که از اعجاز و اقبالش همی نازد مسلمانی
جز او در ملک شاهنشه که دارد بهرِ فیروزی
جز او در دین پیغمبرکه دارد فرِ یزدانی
بهدولت نیستش ثانی و با سلطان دینپرور
به جود و بنده پروردن ندارد در جهان ثانی
خداوندا دلت پاک است و جان پاک است همچون دل
به دلگویی همه دینی بهتنگویی همه جانی
فریدون و سلیمان را قوی بود اختر و طالع
به اختر چون فریدونی به طالع چون سلیمانی
تو را نزدیک شاهنشاه هم قَدْرست و هم حشمت
به قدر انسان عینی تو به حشمت عین انسانی
عراق از تو سرافرازد که خورشید عراقی تو
خراسان از تو فخر آرد که تو فخر خراسانی
زبهر آنکه تعویذی کنی برگردن اسبان
همی ناخن بیندازند شیران نیستانی
بزرگانند در اقبال و در معنی همه دعوی
تو در اقبال بیدعوی همه معنی و برهانی
زبس کردار با معنیکه هر ساعت پدید آری
جهانی را همی مانی که در شهر سپاهانی
سخارا منزلت دادی سخن را قیمت افزودی
خداوند سخن ورزی هنرمند سخن دانی
تورا عادتگهر بخشیدن است و روشنی دادن
نه دریایی نه خورشیدی تو هم اینی و هم آنی
همایون همتی داری و عالی دولتی داری
بدان بر فرق عیّوقی بدین بر اوج کیوانی
به سان روضهٔ فردوس بینم ملک شاهنشه
تو اندر ملک چون فردوس جاویدان چو رضوانی
زبهر نامه دانستن بیاید نامه را عنوان
کفایت چون یکی نامه است و تو برنامه عنوانی
یکی ابری که در هر حال طوفان باری و نعمت
موافق را تویی رحمت مخالف را چو طوفانی
بداندیشان تو هستند اندر خاک چون قارون
تو در میقات پیروزی چو موسی ابن عمرانی
ز تو دردست و درمان است حاسد را و ناصح را
مر این را سربهسر دردی، مر آن را جمله درمانی
غلامان تو را بینم به جود طائی و نعمان
خطا باشد تو را گفتن که چون طائی و نعمانی
خداوندا فتوت را یکی فتوی نمودستی
بدان فتوی که بنمودی جمال و تاج فَتیانی
اگر صورت بود هرگز وجود جود و احسان را
تو را گویم خداوندا که نقش جود و احسانی
ز بوبکر قهستانی همی یاد آورد هرکس
که یک ره فرخی را او به نعمت داشت ارزانی
ز بس سیم و زر و جامه که تو دادی معزی را
به خاک اندر فکندی نام بوبکر قهستانی
زبس نعمتکه فرمودی به نام شاعر مخلص
چو سیم نقره از خارا برون آید زر کانی
ز بهر شاعری کاو را پذیرفتی و بگزیدی
قدم برداشتی شاید مخور هرگز پشیمانی
زبرهانی تورا فردا هزاران آفرین باشد
به هر نیکی که کردستی تو با فرزند برهانی
همیشه تا بود پیدا به حکم ایزد داور
وجود علوی و سفلی ثبات انسی و جانی
تورا خواهم که جاویدان بهکام دوستان باشی
مراد دل همی یابی و کام دل همی رانی
ندیمان را عطای خویش هر روزی همی بخشی
بزرگان را به خوان خویش هر ساعت همی خوانی
تنآسانی و پیروزی و شادی مر تو را زیبد
بقا بادت به پیروزی و شادی و تنآسانی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیباییهای طبیعت و معانی عمیق عشق و محبت میپردازد. شاعر به یاری «نگار» (عشق خود) و ویژگیهای او اشاره میکند و از تاثیر او بر دل عاشق سخن میگوید. در این شعر تصویری از زیباییهای بهار و احساسات عاشقانه به تصویر کشیده شده است؛ همچنین به مقام بلند و ویژگیهای یک پادشاه بزرگ اشاره میشود که با جود و کرم خود، جامعه را نیکو میسازد. شاعر در پایان از آرزوهای خود برای پایندگی عشق و دوستی سخن میگوید و برکات و نعمتهای خداوند را میستاید. این شعر ترکیبی از عشق، زیبایی، قدرت و فضیلت است.
هوش مصنوعی: ای محبوب، تو مانند ماه زیبایی که بر گردونه آسمان حرکت میکند و همانند سرو درختان بستانی هستی. دل من از چنگ خردمندان در امان نیست و به تو و زیباییهای تو علاقمند است.
هوش مصنوعی: اگر آسمان مانند مرکبی باشد که در آن چهرهی ماه میدرخشد، و اگر باغی وجود داشته باشد که در آن، قامت سروها به زیبایی به چشم آید،
هوش مصنوعی: زلفهای زیبا و جذاب، مانند زنجیری از مشک، و مژگان رنگین و فریبنده، همچون پیکانی زهرآلود به نظر میآید.
هوش مصنوعی: وقتی که در جمع دوستان، بهارِ زیبایی را جشن میگیریم و فضای مجلس را شاداب میکنیم، اگر با معشوق سخن بگوییم، مانند این است که او شکر را به پاشیده است و فضایی دلپذیر ایجاد میکند.
هوش مصنوعی: هر زمان که تو بنشینی و موهایت را بگشایی، عاشقان بیدل را به آتش میکشی و هزاران شور و شوق در دل آنها برمیافروزی.
هوش مصنوعی: چشمهای من به خاطر زیبایی و درخشندگی تو همچون یاقوت و مروارید میدرخشند، زیرا تو لبهایی به لطافت یاقوت و دندانهایی به سپیدی مروارید داری.
هوش مصنوعی: چهرهی زیبا و درخشان او مانند طلاست و گونههایش نیز نرم و جذاب است. او هم گوشهایی دارد که مانند نقره میدرخشند و هم زنخدانی که زیباییاش را تکمیل میکند.
هوش مصنوعی: ای دلبر، تو دلم را از من گرفتهای و اگر جانم را نیز بگیری، برایم مهم نیست، زیرا تو محبوب و معشوق منی.
هوش مصنوعی: من از ملاقات تو خوشحالم و از دوریات ناراحت، چرا که تو دوست دیرینی هستی و زود از من دور میشوی.
هوش مصنوعی: برخی افراد به زیبایی و魅ش میتوانند دلها را بربایند، اما هیچکس نمیتواند این زیبایی را با کسی که دارای مقام و محبت خاصی است، مقایسه کند.
هوش مصنوعی: خداوند، بزرگترین نعمت را به محمد عطا کرده است، که او جلال و شکوه دولت اسلام را به نمایش میگذارد و به خاطر نعمتهایش، مسلمانان به خود میبالند.
هوش مصنوعی: غیر از او در کشورهای پادشاهان کسی نیست که برای موفقیت و پیروزی، چیزی داشته باشد و همچنین غیر از او در دین پیامبر کسی نیست که نیروی الهی را به همراه داشته باشد.
هوش مصنوعی: در این دنیا مانند او وجود ندارد و با پادشاهی که دین را پرورش میدهد، بینیاز از کمک و حمایت دیگران است.
هوش مصنوعی: پروردگارا، دل تو پاک و روح تو خالص است. مانند دل که با دل سخن میگوید، همه دین و آیین واقعی است و همچون جان که با جان ارتباط برقرار میکند، همه وجود تو نیز به حقیقت پیوند دارد.
هوش مصنوعی: فریدون و سلیمان هر دو از نظر ستارهشناسی و مقدرات خود در وضعیتی قوی و نیکو قرار داشتند. مانند فریدون که سرنوشتی خوب داشت، سلیمان نیز از این نظر خوششانس بود.
هوش مصنوعی: تو نزد شاهنشاه از نظر مقام و عظمت به اندازهای هستی که به نسبت انسان بودن خود، احترام و ارزش داری.
هوش مصنوعی: عراق به خاطر تو افتخار میکند، زیرا خورشید تو در آنجا درخشان است و خراسان هم به وجود تو افتخار میکند، چرا که تو نمایندهی شایستگیهای خراسانی هستی.
هوش مصنوعی: برای اینکه شجاعت و قدرتی بر اسبان داشته باشی، باید مانند شیرانی که در نیستان زندگی میکنند، قوی و شجاع باشی.
هوش مصنوعی: بزرگان به خاطر موفقیت و فهم عمیقشان شناخته میشوند؛ در حالی که تو فقط ادعا میکنی که از این موفقیت برخورداری، اما واقعیتی که وجود دارد این است که بدون نیاز به ادعا، آنها همگان را به معنای واقعی و برهانهای عمیق راهنمایی میکنند.
هوش مصنوعی: به خاطر امور با معنایی که انجام میدهی، هر لحظه جهانی تازه خلق میکنی و همچنان در سرزمین سپاهانی باقی میمانی.
هوش مصنوعی: با ارزیابی و ارزش نهادن به سخن، منزلت و مقام آن را بالا بردی. خداوند به کسانی که در هنر سخن گفتن مهارت دارند، اهمیت ویژهای میدهد.
هوش مصنوعی: تو عادت داری که دیگران را کمک کنی و به آنها نور و روشنی ببخشی. نه مثل دریا هستی و نه مانند خورشید، بلکه تو در عین حال هم این هستی و هم آن.
هوش مصنوعی: تو ارادهای بزرگ و توانمندی والا داری، پس بر سر یتیمی قرار گرفتهای و به اوج عظمت و شکوه پیش میروی.
هوش مصنوعی: من کاخ و سلطنت تو را همچون باغی بهشتی میبینم که در آنجا همچون بهشت جاویدان و رضوان باشد.
هوش مصنوعی: برای درک معنای این بیت میتوان گفت: برای آگاهی و دانایی، لازم است که توجه ویژهای به نام و عنوان داشته باشیم، زیرا هر نامهای به یک عنوان نیاز دارد و تو هم باید به عنوان و برنامهات توجه کنی.
هوش مصنوعی: ابرهایی که همیشه آزاردهنده و همراه با طوفان هستند، در عین حال میتوانند نعمت و رحمت نیز به همراه داشته باشند. در واقع، آنها نمایانگر قدرتی هستند که گاهی به صورت طوفان خود را نشان میدهند.
هوش مصنوعی: بداندیشان تو همچون قارون در زمین هستند و در زمان پیروزی، تو همچون موسی، پسر عمران، برکنده از مشکلات و به سوی موفقیت پیش میروی.
هوش مصنوعی: از تو کسی که حسد میورزد، دردی دارد و کسی که نصیحت میکند، راه درمان از تو میجوید. برای یک نفر تو منبع درد هستی و برای دیگری منبع آرامش و علاج.
هوش مصنوعی: من بندگانت را میبینم که به generosity طایفه طایی و نعمان رفتار میکنند، اما عذرخواهی میکنم اگر به اشتباه بگویم که تو مانند طایی و نعمان هستی.
هوش مصنوعی: خداوندا، تو بزرگواری را به گونهای مشخص کردهای که با آن، زیبایی و شکوه جوانان را نشان دادهای.
هوش مصنوعی: اگر تنها ظاهر بود، هرگز وجود خداوندِ بخشنده و نیکوکار را نمیتوانستم توصیف کنم. پروردگارا، تو به مانند نقش و نگاری از جود و احسان هستی.
هوش مصنوعی: یاد بوبکر قهستانی میاندازد که هر کسی که راه خوشبختی را پیش بگیرد، او نعمت را به او ارزانی خواهد داشت.
هوش مصنوعی: به خاطر تمامی طلا و نقره و لباسهایی که به معزی عطا کردی، نام بوبکر قهستانی را به فراموشی سپردی و او را به خاک انداختی.
هوش مصنوعی: به خاطر فراوانی نعمتها، تو نام خود را بر زبان آوردهای. مانند اینکه نقره از سنگ سخت خارج شود، طلا نیز از دل زمین بهدست میآید.
هوش مصنوعی: به خاطر شاعری که او را قبول کردی و انتخاب کردی، قدمی پیش برداشتی. امیدوارم هرگز پشیمان نشوی.
هوش مصنوعی: فردا هزاران ستایش از تو خواهد شد به خاطر هر خوبی که به فرزند برهانی انجام دادهای.
هوش مصنوعی: همیشه تا زمانی که اراده خداوند برقرار باشد، وجود عالم بالا و پایین ثابت و پایدار است و انسانها و جانها نیز همین ثبات را دارند.
هوش مصنوعی: من تو را آرزو میکنم که همیشه در خوشی و شادمانی دوستانت زندگی کنی و به آرزوهای دل خود برسی و خوشبختی را تجربه کنی.
هوش مصنوعی: تو هر روز به دوستان خود هدیهای میدهی و بزرگان را هر لحظه به مهمانی خود دعوت میکنی.
هوش مصنوعی: زندگی راحت و شاد برای تو مناسب است، امیدوارم همیشه به این شادی و آسایش دست پیدا کنی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ازو بی اندهی بگزین و شادی با تن آسانی
به تیمار جهان دل را چرا باید که بخسانی؟
ایا خوشتر ز جان و دل! همه رنج دل و جانی
به رنج تن شدم خرسند اگر دل را نرنجانی
شود بی جان تنم یکسر چو تو لختی بیازاری
تن از آزار جان پیچد تنم را زین قبل جانی؟
اگر چه جانی از انسی همیشه بر حذر باشد
[...]
مسلمانان مسلمانان مسلمانی مسلمانی
ازین آیین بیدینان پشیمانی پشیمانی
مسلمانی کنون اسمیست بر عرفی و عاداتی
دریغا کو مسلمانی دریغا کو مسلمانی
فرو شد آفتاب دین برآمد روز بیدینان
[...]
زهی جاهت فریدونی ، زهی ملکت سلیمانی
به عون تو مسلم شد ز هر آفت مسلمانی
غلط گفتم ، خطا کردم، کجا آید به چشم اندر
تو را جاه فریدونی، تو را ملک سلیمانی؟
نجوید دهر جز از رسم تو آثار فرخنده
[...]
مکن دین در سر دنیا ز خودرائی و نادانی
که این اقطاع شیطانی است و آن املاک یزدانی
درین ویرانه دیوان بی فرمان فرو منشین
که تا خود را در آن ایوان سلیمان وار بنشانی
کمین سازان شهوانی ترا در راه و توزیشان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.