ای سر به سنان رفته، تن افتاده به میدان!
گویا خبرت نیست زما جمع اسیران
تو رفته به خوابی و نداری خبر ای شاه!
کز هجر تو ما را نرود خواب به چشمان
کشتند لب تشنه تو را بر لب دریا
دادی ز وفا در ره جانان، ز عطش جان
بر پیکر تو گریه کنم یا به سر تو
یا بهر غریبی تو ای خسرو خوبان!
ای کاش! بدی مادر من تا که بدیدی
بی سر تن صد چاک تو با زخم فراوان
ای جان برادر! ندهد خصم امانم
تا گریه کنم بر تو در این دشت و بیابان
اطفال تو از سوز عطش، در تب و تابند
بر گو چه کنم باغم این جمع یتیمان
بردار سر از خاک و نظر کن که سکینه
پایش شده پرآبله، از خار مغیلان
ما را برد از راه جفا شمر سوی شام
با این دل پر حسرت و با دیده گریان
ما را نبود طاقت جمازه سواری
جمازهٔ بی محمل، که اکنون بود عریان
دوری ز جمال تو به حدی شده مشکل
کآید ستم شمر و سنان، در نظر آسان
به اله عجبی نیست کز این مرثیه «ترکی»
از دیدهٔ حضار رود سیل بهمان
در روز جزا جمله شود در ثمینی
هر دانهٔ اشکی که فشانند به دامان
از دانهٔ اشکی که فشانند ز دیده
خاموش شود روزجزا آتش نیران
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر با مضامین غم و اندوه درباره فراق و مصائب یاران و بستگان سروده شده است. شاعر به درد و رنج خود و دیگران از فقدان و بیخبری شاه یاد میکند، در حالی که به چگونگی کشته شدن او تاکید دارد. او به تصویر کشیدن حال زار خانوادههای یتیم و تحت فشار از جنگ و دوری از عزیزان میپردازد و تأثیرات عاطفی آن روزها را بر جای میگذارد. شاعرانگی و افخاری موجود در بیانات شاعر حسرت و اندوه عمیق جامعهای را به تصویر میکشد که سالها تحت ظلم و ستم قرار دارند. در نهایت، شاعر به مفاهیم عدالت و پاداش در روز قیامت اشاره میکند و بر اهمیت اشکها و غمها در قیامت میافزاید.
هوش مصنوعی: ای کسی که به میدان جنگ رفتهای و حالا بدنت بر زمین افتاده! به نظر میرسد که تو از حال و روز ما و اسیرانی که به دام افتادهاند بیخبر هستی.
هوش مصنوعی: تو در خواب به سر میبری و از حال ما بیخبری، ای پادشاه! اما ما به خاطر دوری تو، چشممان به خواب نمیرود.
هوش مصنوعی: تو را در کنار دریا که تشنه لب بودی، به خاطر وفایت در راه محبوب، به خاطر عطش جانت کشتند.
هوش مصنوعی: آیا باید بر بدن تو بغض و اشک بریزم یا بر سرت یا به خاطر غریب بودنت ای سلطانی از نیکان!
هوش مصنوعی: این شعر بیانگر آرزوی گوینده است که ای کاش فردی که بدیها و مشکلات مادرش را مشاهده کرده، حالا خودشان در شرایط دشوار و پر از زخم و آسیب قرار میگرفتند. این احساس نشاندهندهی عمق درد و رنجی است که گوینده از تجربههای تلخ مادرش دارد و به نوعی میخواهد دیگران نیز آن را درک کنند.
هوش مصنوعی: ای برادر جان! دشمن به من مهلت نمیدهد تا بتوانم در این دشت و بیابان بر تو بگریم.
هوش مصنوعی: کودکان تو به خاطر تشنگی شدید در حال نگرانی و بیقراری هستند، به من بگو چه کار کنم با غم این گروه یتیمان.
هوش مصنوعی: سرت را از زمین بلند کن و به اطراف نگاه کن؛ سکینه، با پاهای پُرپُرخار و زخمی، در میان خارهای این دنیا قدم میزند.
هوش مصنوعی: ما را از طریق ستم و بیمهری به سمت شام بردند، در حالیکه دلمان پر از حسرت و چشمانمان پر از اشک بود.
هوش مصنوعی: ما قدرت تحمل سوار شدن بر چیزی را نداریم که فاقد بار و باربری است، حال آن که این سوار شدن در حال حاضر کاملاً بیپوشش و نمایان است.
هوش مصنوعی: فاصله گرفتن از زیبایی تو آنقدر سخت شده که در نظر مردم، ستم و تیر ستمگران به آسانی به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: عجبی ندارد که با شنیدن این مرثیه ترکی، اشکها از چشمان حاضران جاری شود.
هوش مصنوعی: در روز حساب، هر دانه اشکی که ریخته میشود، به حساب آورده میشود و همه آنها در ثواب و جزای افراد مورد توجه قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: از قطرهٔ اشکی که از چشمان بریزد، روز جزا خاموش خواهد شد و آتش دوزخ فروکش میکند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
این گنبد گردان که برآورد بدین سان
…ـان
ای منظره و کاخ برآورده به خورشید
تا گنبد گردان بکشیده سر ایوان
تاچون ز در باغ درآید مه نیسان
از دیدن او تازه شود روی بساتین
این گنبد پیروزهٔ بیروزن گردان
چون است چو بستان گه و گاهی چو بیابان؟
من خانه نه دیدم نه شنیدم به جز این نیز
یک نیمه بیابان و دگر نیمه گلستان
ناگاه گلستانش پدید آرد گلها
[...]
المنه لله که خورشید خراسان
از برج شرف گشت دگر باره درخشان
المنه لله که آراست دگر بار
دیوان خراسان بسزاوار خراسان
المنه الله که از کشتی عصمت
[...]
آن غیرت یزدان نگر و قدرت یزدان
از قدرت یزدان چه عجب غیرت چندان
هرگز نرسد کس بسر قدرت ایزد
هرگز نرسد کس بسر غیرت یزدان
گه کوه و بیابان کند از باغ و بساتین
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.