سوی جبال سپهدار شرق شد به جدال
خدای عرش بر او سهل کرد فتح جبال
ز بیم آنکه سر تیغ او به بال رسد
عدوش سر به هزیمت نهاد تافته بال
حلال بود بر او خون طاغیان از عدل
ز روی فضل و بزرگی بریخت خون هلال
به جان مال امان یافتند ازو قومی
نبوده ایمن از ایشان کسی به جان و به مال
خیل تیغ قدر ارسلان سپهسالار
اگر به کوه درافتد درافکند زلزال
به که سنان فزع تیغ او از آن بیش است
کجا به ترکستان بوده سهم رستم زال
ز دور گردون خورشید تیغ زن سنگی
شنیدهای که کند لعل در هزاران سال
به ساعتی سر تیغش ز کهستان کمیج
رمال لعل بدخشی کند ز خون رجال
به نور عدل وی آراست جمله روی زمین
چنانکه چرخ به خورشید از قیاس و مثال
سران خلّخ و مردان مرد و شیر دلان
نهاده گوش به فرمان او به جان و به مال
به روز بزم ز بهر ویند دوستنواز
به روز رزم ز بهر ویند دشمنمال
بدان که نیکسگال است و نیکخواه دلش
زمانه هست ورا نیکخواه و نیکسگال
به عهد او چو ستمکاره مر ستمکش را
ستم کشنده ستمکاره را کند پر و بال
جز از وبال قیامت بدان ندارد ترس
وز او بترسد دشمن چو متقی ز وبال
ایا پناه دل و پشت لشکر توران
که هست لشکر توران به تو گرفته جمال
مخالفان تو از تو ضعیفحال شدند
موافقان ترا از تو است قوت حال
سپهر دولت و اقبال و جاه و حشمت را
تویی چو چشمهٔ خورشید بی کسوف و زوال
به هر کجا که روی غالب آیی و قاهر
مظفر آیی و منصور در همه احوال
همیشه تا صفت بزم و رزم باشد خوش
به گوش مردم عشرتفزای جنگآغال
ز هر بدی که به وهم کسی گذر دارد
نگاهدار تو بادا مهیمن متعال
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به توصیف حماسههای جنگی و صفات برجسته یک سردار بزرگ، به نام ارسلان، میپردازد. او از پیروزیها و فتوحات ارسلان در نبردها سخن میگوید و قدرت و شجاعت او را ستایش میکند. تیر و تیغ ارسلان را که زینتبخش میدان جنگ است، نشاندهندهی عدالت و بزرگی او میداند. همچنین به امنیتی که او برای مردم فراهم میآورد اشاره کرده و او را پناهگاهی در برابر ستمکاران معرفی میکند.
در نهایت، شاعر بر قدرت و عظمت ارسلان تأکید دارد و او را به عنوان منبع خیر و برکت برای سرزمینش میشناسد. شاعر تجربههای جنگ و بزم را در کنار هم قرار میدهد تا لذت و شکوه زمانه را به تصویر بکشد و آرزو میکند که همواره در زندگی او شادابی و پیروزی وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: به سوی کوههای شرق که درخشان و پرچمدارند، با تلاش و احساس مسئولیت، خداوند فتح این کوهها را برای او آسان کرد.
هوش مصنوعی: از ترس اینکه شمشیر او بر سرم بیفتد، او سرش را به زیر انداخت و بالهایش را پنهان کرد.
هوش مصنوعی: در این بیت، گفته میشود که به دلیل دادگری و بزرگی، ریختن خون ستمگران بر او جایز است و این عمل همچون ریختن خون در شب هلال، با فضیلت و ارزش است.
هوش مصنوعی: گروهی از مردم به خاطر مال و ثروت خود احساس امنیت کردهاند، اما هیچکس از جان و مال خود در امان نیست.
هوش مصنوعی: اگر لشکر تیز و قدرتمند ارسلان سپهسالار به کوهها بیفتد، زلزله ایجاد میکند.
هوش مصنوعی: در اینجا به زیبایی قدرت و مهارت سنان و تیغ او اشاره شده است. گفته شده که این قدرت فراتر از آن چیزی است که در گذشته برای رستم زال وجود داشت، یعنی شخصیتی که در جنگها بسیار قوی و مشهور بود. به طور کلی، این جمله برتری و شجاعت سنان را در مقایسه با قهرمانان گذشته نشان میدهد.
هوش مصنوعی: در دور دست آسمان، خورشید مانند شمشیری تیز و بران به نظر میرسد؛ آیا شنیدهای که با گذشت هزاران سال، آن سنگ سخت و مبدأ جواهرها را هم نرم میکند؟
هوش مصنوعی: در یک لحظه، سر تیغ او در مقایسه با کهستان، کمی از لعل بدخشانی که خون مردان را میگیرد، کمتر است.
هوش مصنوعی: به دلیل نور عدالت او، تمام زمین به زیبایی آراسته شده است، بهطوریکه مانند چرخ که به خورشید میچرخد، میتوان آن را با مثال و مقایسه توصیف کرد.
هوش مصنوعی: سران و افراد قوی و شجاع، گوش به فرمان او دارند و جان و مالشان را برای او آماده کردهاند.
هوش مصنوعی: به خاطر دوست، روز را برای جمع و مهمانی در کنار او میگذرانم و برای دشمنان، روز را به جنگ و مبارزه اختصاص میدهم.
هوش مصنوعی: بدان که انسانهای خوب و دلسوز، از زمانه خود حمایت میکنند و همواره به نیکویی و خیر مادران خود میاندیشند.
هوش مصنوعی: با عهد او، وقتی ستمگر بر ستمکش ظلم میکند، ستمکش را به حال خود میگذارد و ستمگر را به سوی قدرت و توانمندی میبرد.
هوش مصنوعی: انسان از عذاب قیامت نمیترسد و تنها کسی که به خداوند ایمان دارد و تقوا پیشه میکند، از عواقب بد آن دچار ترس میشود. به همین ترتیب، دشمنان نیز از عذاب الهی میترسند، زیرا شرایط سخت و عواقب بدی در انتظار آنهاست.
هوش مصنوعی: آیا تو همان پناه دل و پشتیبان سپاه توران هستی که لشگر توران زیباییات را در اختیار گرفته است؟
هوش مصنوعی: دشمنان تو به خاطر تو ضعیف و ناتوان شدهاند، اما دوستانت به خاطر تو قوی و نیرومند گردیدهاند.
هوش مصنوعی: دولت و کامیابی و مقام و اعتبار تو مانند چشمهی خورشیدی است که هیچگاه غروب نمیکند و همیشه در اوج است.
هوش مصنوعی: هر جا که بروی، پیروز و غالب خواهی بود و در همهی شرایط موفق و پیروز خواهی شد.
هوش مصنوعی: همیشه وقتی که ویژگیهای مهم جنگ و جشن وجود داشته باشد، مردم از شنیدن داستانهای جذاب و لذتبخش مربوط به جنگ و سرگرمی لذت میبرند.
هوش مصنوعی: از هر بدی که به تو رسید، تو را از آن دور نگه دارد خداوند بزرگ و مهربان.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
کسان که تلخی زهر طلب نمیدانند
ترش شوند و بتابند رو ز اهل سؤال
تو را که میشنوی طاقت شنیدن نیست
مرا که میطلبم خود چگونه باشد حال؟
شکفت لاله تو زیغال بشکفان که همی
[...]
به سیصد و چهل و یک رسید نوبتِ سال
چهارشنبه و سه روز باقی از شوّال
بیامدم به جهان تا چه گویم و چه کنم
سرود گویم و شادی کنم به نعمت و مال
ستوروار بدینسان گذاشتم همه عمر
[...]
اگر کمال بجاه اندر است و جاه بمال
مرا ببین که ببینی کمال را بکمال
من آن کسم که بمن تا بحشر فخر کند
هر آنکه بر سر یک بیت من نویسد قال
همه کس از قبل نیستی فغان دارند
[...]
همیشه گفتمی اندر جهان به حسن و جمال
چو یار من نبود وین حدیث بود محال
من آنچه دعوی کردم محال بود و نبود
از آنکه چشم من او را ندیده بود همال
ز نیکویی که به چشم من آمدی همه وقت
[...]
ز نور قبۀ زرین آینه تمثال
زمین تفته فرو پوشد آتشین سر بال
فروغ چتر سپهری بیک درخشیدن
بسنگ زلزله اندر زند بگاه زوال
درر چو لاله شود لعل در دهان صدف
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.