نیست عشق لایزالی را در آن دل هیچ کار

کو هنوز اندر صفات خویش ماندست استوار

تا بوی در زیر بار حلق و خلق و جلق و دلق

پرده‌داران کی دهندت بار بر درگاه یار

تا تو مرد صورتی از خود نبینی راستی

[...]

کر ناگه گنبد بسیار سال عمر خوار

فخر آل گنبدی را بی‌جمال عمر خوار

خواجه مسعودی که هنگام سعادت مشتری

سعد کلی داشتی از بهر شخص او نثار

آن ز بیم مرگ بوده سالها در عین مرگ

[...]

زیبد ار بی مایه عطاری کند پیوسته یار

زان که هر تاری ز زلفش نافه دارد صد هزار

صد جگر بریان کند روزی ز حسنش ای شگفت

هر که چندان مشک دارد با جگر او را چکار

مایهٔ عنبر فروشان بوی گرد زلف اوست

[...]

ای دل از عقبات باید دست از دنیا بدار

پاکبازی پیشه گیر و راه دین کن اختیار

تخت و تاج و ملک و هستی جمله را در هم شکن

نقش و مهر نیستی و مفلسی بر جان نگار

پای بر دنیا نه و بردوز چشم از نام و ننگ

[...]

زیر مهر پادشاه زری در آرد روزگار

گر نفاق اندرونی پاک آید در عیار

در سرای شرع سازد علم دارالضرب درد

در پناه شاه دارد مرد بیت المال کار

گلبنی باید که تا بلبل برو دستان زند

[...]

مردمان یک چند از تقوا و دین راندند کار

زین پس اندر عهد ما نه پود ماندست و نه تار

این دو چون بگذشت باز آزرم و دین آمد شعار

گر منازع خواهی ای مهدی فرود آی از حصار

باز یک چندی به رغبت بود و رهبت بود کار

[...]

زن مخواه و ترک زن کن کاندرین ایام بار

زن نخواهد هیچ مردی تا بمیرد هوشیار

گر امیر شهوتی باری کنیزک خر به زر

سرو قد و ماهروی و سیم ساق و گلعذار

تا مراد تو بود با او بزن بر سنگ سیم

[...]

عشق و بد‌نامی و درد و غم به ما شد یار غار

تا محمّد وار باشد عاشقان را چار یار

آرزوی یار داری یار می‌گوید بیا

تا کند دلداری تو در دل شب‌های تار

گرم‌تر یک نیمه‌شب گو ای خدا در من نگر

[...]

گر نخواهد بود اندر صدر جنّت وصل یار

قعر دوزخ عاشقان خواهند کردن اختیار

حور عین هر چند می‌دارد جمال با کمال

تو برابر با تجلّی جمال حق مدار

عابدان نظّاره نتوان کرد یک حور بهشت

[...]

ای زتیغ بی قرار تو ممالک را قرار

صفحهٔ دولت ز آثار حمیدت پر نگار

اختران کی بود جز بر هوای تو مسیر؟

و آسمان را کی بود جز بر مراد تو مدار؟

نه در ایوان سخاوت مثل تو بوده جواد

[...]

ای زمان را پادشاه و ای زمین را شهریار

پادشاه نامداری ، شهریار کامگار

ملک و ملت را ز رأی و رایت تو انتظام

دین و دولت را ز نام و نامهٔ تو افتخار

مثل و شبه تو نبوده روز بزم و روز رزم

[...]

ای بت گلرنگ روی آن باده گلگون بیار

کز فروغ او شود گلرنگ روی باده خوار

باده ای کز وی خورد بیمار گردد تندرست

باده ای کز وی خورد بیکار بازآید بکار

باده ای کز وی جدا گردد بخیل از رادمرد

[...]

هست بر پرورده شکر نعمت پروردگار

واجب از روی دیانت هم نهان هم آشکار

هستم آن پرورده نعمت که اندر عمر خویش

داد نتوانم شمردن نعمت پروردگار

چون شمار نعمت حق را ندانم بر شمرد

[...]

ای ز سعدالملک فخر دین جهانرا یادگار

بر جهانداری مهیا باش سعدالملک وار

بخت مسعود قلج تمغاج خان مسعود کرد

نام مسعود ترا القاب سعدالملک یار

تا بنام خسرو سعد اختر مسعود بخت

[...]

زنده شد خاک زمستان کشته از باد بهار

ساقیا زان آب همچون نار افروزان بیار

خاک بستانرا بده زان آب آتشگون نصیب

تا کند هر شاخساری را چو مستی بادسار

ز آبگون بخت روان کیخسرو آتش حشم

[...]

آب روشن تیره گشت از ژاله ابر بهار

خاک تیره گشت روشن از فروغ لاله زار

ابر نیسانرا ببار آورد در شاهوار

غنچه از شوخی ببر بگرفت آن در را ببار

لاله سیراب در این سانِ پر از رنگ و نگار

[...]

عمرها کوتاه گشتست ای عزیزان زینهار

حسبة لله که پیش از مرگ دریابید کار

روزگار از دست ضایع گشت بردارید پای

کاروان شهر بیرون رفت بربندید بار

تاکی از غفلت به دست قهر ذوالقرنین دهر

[...]

باد شبگیری نسیم آورد باز از جویبار

ابر آذاری علم افراشت باز از کوهسار

این چو پیکان بشارت‌بر، شتابان در هوا

وان چو پیلان جواهرکش خرامان در قطار

گه معطر خاک دشت از باد کافوری نسیم

[...]

آب چشمم گشت پر خون زاتش هجران یار

هست باد سرد من بر خاک از آن کافور بار

آب و آتش دارم از هجران او در چشم و دل

از دل چون بادم از دوران گردون خاکسار

آب چشمم ز آتش دل نزهت جان می‌برد

[...]

ای برادر پند من بشنو اگر خواهی صلاح

در معاش خویش بر قانون من کن یک مدار

ور قرارت نیست بر گفتم یقین دان کز اسف

بر فوات آن نگردی ناصبور و بی قرار

مرد باش و ترک زن کن کاندرین ایام ما

[...]