دردا که زعمر مایهٔ سود نماند

یک دوست کزو دلی بیاسود نماند

در کیسهٔ ایّام بجُستیم بسی

یا نقد وفا نبود یا بود نماند

بیماری دل نمی توان پنهان کرد

وین درد به درمان نتوان آسان کرد

گیرم که به وُسع خویش جهدی نکنم

چون یار موافق نبود چه توان کرد

دست دل اگر به دامن یار زنیم

در دیدهٔ دشمن به جفا خار زنیم

دستی بزنیم و پای دل بگشاییم

پا برداریم و دست بر کار زنیم

خوبان همه گردن نفرازند آخر

یکباره چنین به بر نتازند آخر

هر چند که دلفریب و دلبر باشند

با خسته دلان نیز نسازند آخر

هنگام گل آمد به تماشا نرویم؟

یاران همه رفتند چرا ما نرویم؟

گل ارچه خوش است بی نگارم خوش نیست

بی او نتوان رفت بیا تا نرویم

مادام که جویی تو حقیقت زمجاز

بر خود در هر درد سری کردی باز

خواهی که بود کار تو پیوسته به ساز

با هرک بود، به هرچه باشد می ساز

یاری که نشد مرا به فرمان همه عمر

یک درد مرا نکرد درمان همه عمر

چون دیدم گفتمش که داری سرِما

گفتا که بلی ولی نکرد آن همه عمر

چون باد زمن می گذری چه توان کرد

چون خاک رهم می سپری چه توان کرد

هرچند که با تو آشنایی دارم

هر روز تو بیگانه تری چه توان کرد

هر بد که توان کاشت تو آن کاشته ای

آزرم به هیچ روی نگذاشته ای

با این همه هم منم که دارم سر صلح

هر چند که جای صلح نگذاشته ای

کو عقل که بندی زهوس بگشاید

یا صبر که هنگام بلا برناید

یا راهبری که راهکی بنماید

یا همراهی که همدمی را شاید

کو دست که بند بسته بگشاید ازو

یا همنفسی که دل برآساید ازو

امروز غمی با که توانی گفتن

تا صد غم دیگرت نیفزاید ازو

آن را که دمی دمی به جانی ارزد

یک ساعته صحبتش جهانی ارزد

هم آدمیی بود که از دیدن او

نا دیدن او ملک جهانی ارزد

کامل نشوی تو با قرین ناقص

ناقص مانی زهمنشین ناقص

مستان شراب عشق گفتند و شدند

کفری به کمال به که دین ناقص

با دشمن و با دوست نه صلح است و نه حرب

گاهم زند این طعنه گه آن دیگر ضرب

از غصّهٔ همنشین ناهموار آب

معذور بود گر رود از شرق به غرب

چون گوی دلم نزد تو دلجوی افتاد

در چاه زنخدان تو بدخوی افتاد

آن نیست عجب که گوی در چاه افتد

این است عجب که چاه در گوی افتاد

ای من زتو در هر دهنی، نیک است این

افسانهٔ هر مرد و زنی، نیک است این

من هیچ نگویم تو خود انصاف بده

بر چون تویی عاشق چو منی، نیک است این

با گل گفتم قدر عزیزان داری

چون خار چرا زیر قدمها داری

گل گفت مرا به رنگ و بو پنداری است

من خوار زپندار خودم پنداری

با من بت من هیچ نکو عهد نشد

زو حاجت من روا به صد جهد نشد

از تلخ سخنهاش عجب می دارم

کان بر لب او گذشت چون شهد نشد

این راه طریقت نه به پای عقل است

خاک قدم عشق ورای عقل است

سرّی که زسر فرشته زان بی خبر است

ای عقلک بی عقل چه جای عقل است

در جُستن راه شرع عقل اولی تر

وز منزل طبع خویش نقل اولی تر

شک نیست که چون رسد ودادی باشد

شاهد باشد ولیک عقل اولی تر