یاد دارم که چو آدم شرف خلقت یافت

شد مشرف بقبول و لقد کرمنا

گشت مسجود ملائک ز کمال عزت

کرد در روضه جنت بفراغت مأوا

بی تعب بود میسر همه مقصودش

[...]

حضرت مصطفی بسعی تمام

خانه شرع را نهاد بنا

در کمال ثبات و استحکام

تا قیامت بری ز بیم فنا

حفظ آن فرض بر وضیع و شریف

[...]

ای سخن پرور ز نظم خویشتن غافل مشو

نیست فرزندی درین عالم ازین بهتر ترا

گر بود در وی فسادی قابل اصلاح هست

سر نمی پیچد ز حکمت هست فرمان بر ترا

نیست آن خودکام فرزندی که هر ساعت دهد

[...]

حمد بیحد احدی را که کمال کرمش

داد سرمایه توفیق خرد انسان را

داد سر رشته اقبال بدست خردش

کرد تعلیم باو قاعده ایمان را

تا بهنگام عمل فرق بد و نیک کند

[...]

ای ظریفان روم شکر کنید

که فلک داده است کام شما

با شما نیست نسبتی ما را

هست برتر ز ما مقام شما

ما غلامان ماه رویانیم

[...]

من از اقلیم عرب حیرتی از ملک عجم

هر دو کردیم به اظهار سخن کام طلب

یافتیم از دو کرم پیشه مراد دل خویش

او زر از شاه عجم من نظر از شاه عرب

ای که رای روشنت آیینه گیتی نماست

هیچ سری نیست کز رای تو باشد در حجاب

در نقاب عنبرین هر دم عروس خامه ات

شاهد صد راز را از چهره می گیرد نقاب

ملک دانش راست از طرز مثالت انتظام

[...]

ای دل ملال گوشه عزلت هزار بار

بهتر ز همنشینی هر یار و آشناست

هر یار و آشنا که شود همدم کسی

یا از جماعت فقرا یا ز اغنیاست

گر منعم است و صاحب نعمت هر آینه

[...]

ای غره بر لطافت حسن و جمال خود

آیا چرا جنون تو بر عقل غالب است

شان تو مستعد کمالات معنوی

ذات تو مستحق علو مراتب است

در قید حسن صورت فانی چه فایده

[...]

گفت احمد حیدر است از من چو هارون از کلیم

این بیان شرک امر و کمال عزت است

ای که می گویی علی را در نبوت نیست دخل

مشرک امر نبوت نیست حفظ ملت است

شهرتی دارد که چون می رفت از دنیا رسول

[...]

بر امید راحت دنیا مکش بسیار رنج

زانکه این مقصد برون از کارگاه خلقت است

بر نبی شد عرض هر معنی که صورت بسته

معنی راحت همانا معنی بی صورت است

این مقرر شد که هرگز نیست راحت در جهان

[...]

پرسیدم از بتی که ترا در جهان چرا

شام و سحر تعرض عشاق عادت است

گفتا که هست رغبت عشق بتان خطا

آزار اهل عشق بتان را عبادت است

آفرین بر منعمی کز بهر اظهار ثنا

فیض توفیق سخن ما را میسر کرده است

ملکهای بی حد اصناف نظم و نثر را

جمله بر تیغ زبان ما مسخر کرده است

نیست از تکرار الفاظ سخن ما را ملال

[...]

ای که داری خرد بدان که ترا

با دو کس اختلاط دشوارست

اول آن کس که نیست طالب تو

از تو و دیدن تو بیزارست

دوم آن کس که دیدن او نیست

[...]

اگر بمن نبود پادشاه را لطفی

نمی کنم گله کان هم نشان شفقت اوست

ز ضعف قالب من واقع است می داند

که بار فاقه سبک تر ز بار منت اوست

ای که از جهل مقید شده بر صورت

این صفت در روش اهل خرد بی معنیست

هر که شد واله صورت بهوای دل خود

هیچ گه ملتفت معرفت معنی نیست

هست طفلی که بتعلیم معلم ز کتاب

[...]

گفتم ای چرخ تو بر سینه من سوخته

این همه داغ که حصر و حد و پایانش نیست

گفت بر سینه ترا گر ز منست این همه داغ

این همه داغ که بر سینه من هست ز کیست

مردم این دیار را با من

اثر شفقت و عنایت نیست

یا درین قوم نیست معرفتی

یا مرا هیچ قابلیت نیست

اول عمرم که هنگام سرور و ذوق بود

عاری از علم و عمل در جهل و نادانی گذشت

از طفولیت چو بگذشتم اسیر غم شدم

بعضی آن هم در خیال عالم فانی گذشت

آخر عمرم که ایام صلاح است و ورع

[...]

دام دردست و بلا دایره قید جهان

عارف آنست کزین دایره بیرون باشد

همه عمر براحت گذراند اوقات

فارغ از دغدغه گردش گردون باشد

نه در آن فکر که آیا چه کنم چون سازم

[...]