چو بگذشت از غم دنیا بغفلت روزگار تو
در آن غفلت ببیکاری بشب شد روزِ کار تو
چو عمر تو بنزد تست بی قیمت، نمی دانی
که هر ساعت شب قدرست اندر روزگار تو
چه روبه حیلهها سازی ز بهر صید عوانی
تو مرداری خوری آنگه که سگ باشد شکار تو
تو همچون گربه آنجایی که آن ظالم نهد خوانی
مگر سیری نمی داند سگ مردار خوار تو؟
طعامش لحم خنزیرست و چون آبش خوری شاید
ز بی نانی اگر از حد گذشتست اضطرار تو
ز بیماری مزورهای چون کشکاب می سازد
ز بهر مرگ جان خود دل پرهیزکار تو
تو بی دارو و بی قوت نیابی زین مرض صحت
بمیرد اندرین علت دل بیمار زار تو
ترا زان سیم می باید که در کار خودی دایم
چو کار او کنی هرگز نیاید زر بکار تو
ز حق بیزاری ار باشد سوی خلق التفات تو
زدین درویشی ار باشد بدنیا افتخار تو
زر طاعت بری آنجا که اخلاصی در آن نبود
بسی بر تو شکست آرد درست کم عیار تو
ز نقد قلب بر مردم زمین حشر تنگ آید
بصحرای قیامت در چو بگشایند بار تو
کجا پوشیده خواهد ماند افعالت در آن حضرت
که یکسانست نزد او نهان و آشکار تو
چو طاووسی تو در دنیا و در عقبی، کجا ماند
سیه پایی تو پنهان ببال چون نگار تو
بجامه قالب خود را منقش می کنی تا شد
تکلفهای بی معنی تو صورت نگار تو
بدین سرمایه خشنودی که از دنیا سوی عقبی
بخواهی رفت و راضی نی ز تو پروردگار تو
ازین سیرت نمی ترسی که فردا گویدت ایزد
که تو مزدور شیطانی و دوزخ مزد کار تو
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی زندگی انسان و غفلت او از حقیقت وجود و معنای زندگی میپردازد. شاعر به این نکته اشاره دارد که عمر انسان در حال گذر است و او باید به ارزش لحظات خود توجه کند. او به آدمی warns که در دنیای پر از فریب و کارهای بیمعنا گرفتار نشود و نباید به ظواهر دنیا دل ببندد.
شاعر با تشبیههایی چون گربه و سگ و طعمه به انسانهایی اشاره میکند که در پی لذتهای زودگذر هستند، در حالی که حقیقت زندگی و آخرت را فراموش کردهاند.
او میگوید که اگر انسان به کارهای بیمعنی ادامه دهد، در قیامت در معرض عذاب قرار خواهد گرفت و اعمالش آشکار خواهد شد. در نهایت، شاعر انسان را به دقت در اعمالش و جستجوی رضایت خداوند دعوت میکند، زیرا زندگی او در این دنیاست و باید از آن بهرهبرداری درست کند.
هوش مصنوعی: وقتی از غمهای دنیا غافل شدی، متوجه میشوی که در این غفلت، بیکاری تو در شب به صبح میرسد و وقت کار تو سپری میشود.
هوش مصنوعی: زندگی تو که در کنار توست بیاهمیت به نظر میرسد، اما نمیدانی که هر لحظه از آن مانند شب قدر ارزشمند است و در زمان تو به حساب میآید.
هوش مصنوعی: هر چقدر هم که با ترفند و نیرنگ به دنبال فریب دیگران باشی، در واقع چیزی جز مرداری نمیخوری و این در حالی است که شکار تو تنها یک سگ است.
هوش مصنوعی: تو مانند گربهای هستی که در جایی نشستهای و منتظر هستی تا ظالمی برایت غذایی بیندازد؛ مگر اینکه تو هم از خوراک مردارخور دروغین خبر نداری؟
هوش مصنوعی: غذایش گوشت خوک است و اگر از شدت گرسنگی آبش را بنوشی، ممکن است به خاطر نیازهای اولیهات از مرز ادب و احترام بگذری.
هوش مصنوعی: از بیماری مصلحتی، مانند افرادی که به ظاهر خود را به شکل نگرانکنندهای در میآورند، فقط به خاطر ترس از مرگ، دل خود را از گناه دور نگه میدارند.
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده است که اگر تو به درمان و قدرتی برای مقابله با درد و بیماری خود نپردازی، هیچ امیدی به بهبودی نخواهی داشت. دل بیمار تو در این وضعیت به شدت رنج میکشد و به مانند این است که در اثر آن درد، به مرگ نزدیک میشود.
هوش مصنوعی: برای رسیدن به موفقیت و کسب درآمد، لازم است که مانند او (خداوند) در کار خود ثابت قدم و مداوم باشی. اگر چنین کنی، طلا و ثروت همواره به سمت تو خواهد آمد و از زندگیات دور نخواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر از خداوند روی برگردانی، و به مردم توجه کنی، این درویشی است. و اگر به دنیا افتخار کنی، نشان از بیخبر بودن تو از حقیقت دارد.
هوش مصنوعی: اگر در جایی که صداقت و خلوص وجود ندارد، به طاعت و بندگی بپردازی، قطعاً به تو آسیب خواهد زد. در واقع، ارزش و اعتبار تو کاهش مییابد.
هوش مصنوعی: در روز قیامت، وقتی که انسانها با اعمال و دلهای خود به محضر پروردگار میآیند، بار گناهان و نیکوکاریهایشان به دوششان گذاشته میشود و به آنها نمایان میگردد. در این حالت، همه چیز بر آنها تنگ میشود و فشار صحنه قیامت را احساس میکنند.
هوش مصنوعی: اعمال تو در روز قیامت از دید او پنهان نخواهد ماند، زیرا در نظر او نهان و آشکار هیچ تفاوتی ندارد.
هوش مصنوعی: مانند طاووس، تو در دنیا و بهشت زیبایی، پس چه جا برای پنهان ماندن بدبختیات وجود دارد، وقتی که زیباییات به مانند نگار مشهود است.
هوش مصنوعی: تو با طراحی و تزیین لباس خود، میخواهی ظاهری زیبا و جذاب ارائه دهی، اما در حقیقت این کارها تنها به نمایش بیمحتوایی از چهرهات بدل شدهاند.
هوش مصنوعی: اگر بخواهی با آرامش و خشنودی از دنیا خداحافظی کنی، باید بدان که پروردگار تو از تو راضی نیست.
هوش مصنوعی: از این رفتار و کردار خود نترس که روزی خدا به تو خواهد گفت که تو تحت فرمان شیطان بودهای و جهنم پاداش کارهای توست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
دلم را کرد صد پاره به سینه خار خار تو
مرا این گل شکفت و بس همه عمر از بهار تو
تو، سلطان، چون گدایان را زکوة حسن فرمایی
مرا این بس که زیر پا شوم هنگام بار تو
سر خود می زنم بر آستانت تا برآید جان
[...]
ایا سلطان لشکرکش بشاهی چون علم سرکش
که هرگز دوست با دشمن ندیده کارزار تو
ملک شمشیرزن باید، چو تو تن می زنی ناید
ز تیغی بر میان بستن مرادی در کنار تو
نه دشمن را بریده سر چو خوشه تیغ چون داست
[...]
چنان شد همنشینم چشم مست فتنهبار تو
که آمد پیشتر از من به راه انتظار تو
کجا می میکشیدی با حریفان دوش، کامروزم
خبر از صحبت شب داد چشم پرخمار تو
کنی سرگشته هر دم قاصدی، گویا نمیدانی
[...]
چه خوش باشد که گردد دیده روشن از عذار تو
جواهر سرمه بینش شود خط غبار تو
تو مشغول شکار باز و شاهینی، چه می دانی
که ما را چشم و دل چون می پرداز انتظار تو
غزالان حرم را داغ دارد از سرافرازی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.