... که رویش را نفرسوده گزندی

به کار او نیفتاده ست بندی

گلش را از هوا پژمردگی نیست ...

... در آن غرفه شدی تنها نشستی

در غرفه به روی خلق بستی

بدیده در به مژگان لعل سفتی ...

... مرا دیوارش از غم پشت بشکست

که پشت آن مه بر او بنهاده بنشست

سعادت سرفراز آید ازان در ...

... به کلک نشتر استاد سبکدست

به لوح خاک نقش این حرف را بست

چنان از دوست پر بودش رگ و پوست ...

... نه صلحی باشدش با کس نه جنگی

نه دل در تاج و نه در تخت بندد

ز کوی او هوس ها رخت بندد

اگر گوید سخن با یار گوید ...

... همه از مقدم او شاد گشتند

ز بند درد و رنج آزاد گشتند

به گردن غلشان شد طوق اقبال ...

... اسیر محنت و تیمار گشتی

کمر بستی پی بیمارداریش

خلاصی دادی از تیمارخواریش ...

... به صدر عز معشوقی نشیند

ره اسباب بر رویش ببندد

رهین این و آنش کم پسندد ...

... ز غوغای سپه چون رست یوسف

به خلوتگاه خود بنشست یوسف

درآمد حاجب از در کای یگانه ...

... اگر ضامن شوی آن را به سوگند

به شرح آن گشایم از زبان بند

وگر نی لب ز شرح آن ببندم

غم و درد دگر بر خود پسندم ...

... دلش از تیغ نومیدی نخستیم

به تو بالای عرشش عقد بستیم

تو هم عقدیش کن جاوید پیوند

که بگشاید به آن از کار او بند

ز عین عاطفت یابی نظرها ...

چو فرمان یافت یوسف از خداوند

که بندد با زلیخا عقد پیوند

اساس انداخت جشنی خسروانه ...

... شه مصر و سران ملک را خواند

به تخت عز و صدر جاه بنشاند

به قانون خلیل و دین یعقوب ...

... به منزلگاه خود زد هر کسی گام

عروس مه نقاب عنبرین بست

زرافشان پرده بر روی زمین بست

به فیروزی بر این فیروزه طارم ...

... به خلوت محرمان با هم نشستند

به روی غیر مشکین پرده بستند

زلیخا منتظر در پرده خاص ...

... به بیداری کشید از خواب نازش

به آن رویی کزو می بست دیده

وزو می بود عمری دل رمیده ...

... نشانی یافت از نایاب گنجی

میان بسته طلب را چابک و چست

ازان گنج گهر درج گهر جست ...

... برون آمد به جای خویشتن خفت

دو غنچه از دو گلبن بر دمیده

ز باد صبحدم با هم رسیده ...

... به پیراهن دری رأسا برأسیم

چو یوسف روی او در بندگی دید

وز آن نیت دلش را زندگی دید ...

... به هر شاخی ازان مرغان نشسته

ولیکن از نوا منقار بسته

میان خانه زد فرخنده تختی ...

... زلیخا را گرفت از مهر دل دست

نشاندش بر فراز تخت و بنشست

بدو گفت ای به انواع کرامت ...

... عبادتخانه ای کردم برایت

در او بنشین پی شکر خدایی

کزو داری به هر مویی عطایی ...

... که بر خوان امل حاصل نبودش

شبی بنهاده سر یوسف به محراب

ره بیداریش زد رهزن خواب

پدر را دید با مادر نشسته

به رخ چون خور نقاب نور بسته

ندا کردند کای فرزند دریاب ...

... گشاد ششدر هر بی گشادی

مفاتیح آور درهای بسته

جبایر بند دلهای شکسته

خلاصی بخش مهجوران ز اندوه ...

... که باغ خلد ازان می داشت زیبی

چو یوسف را به دست آن سیب بنهاد

روان آن سیب را بویید و جان داد ...

... ز یوسف کرد اول پرسش آغاز

نه از وی بر سر بستر نشان یافت

نه تابوتش به آن عالم روان یافت ...

... چو عرق ناخنه در چشم روشن

به سینه از تغابن سنگ می زد

طپانچه بر رخ گلرنگ می زد ...

... ز زور پنجه آن را ساخت رنجه

ز ریحان سرو بستان را سبک کرد

به چیدن سنبلستان را تنک کرد ...

... نبودم در حضور او که چون رفت

سرش بنهاده بر بالین ندیدم

خویش از صفحه نسرین نچیدم ...

... چو از غم خارها در دل شکستند

وز این سر منزلش محمل ببستند

زبان پر از نوای بینوایی ...

... چو باشد از گل رویت جدا چشم

چه کار آید درین بستان مرا چشم

بود رسم مصیبت بین مبهوت ...

... دو بادام سیه بر خاکش افشاند

به خاکش روی خون آلود بنهاد

به مسکینی زمین بوسید و جان داد ...

... که با ما روز شیر و شب پلنگ است

سزد کز عیش تنگ خود بنالیم

که با شیر و پلنگ اندر جوالیم ...

... نچیده دانه کامی زاین دام

طبایع بگسلند از یکدگر بند

کند هر یک به اصل خویش پیوند ...

... که هیچ از کین گذاری نیست شرمش

به مهرش دل کسی چون صبح کم بست

که در خون چون شفق هر شام ننشست ...

... کزان در عمرها ماتم نیفتاد

به بستان پای نه فصل بهاران

تماشا کن که گرد جویباران ...

... چرا سنبل پریشانست و درهم

چرا تر چشم نرگس ز اشک شبنم

بنفشه در کبودی سوگواریست

به خون آغشته لاله داغداریست ...

... تنی از تیغ خور سوراخ سوراخ

ز گل پر داغ پشت و روی گلبن

سمن در کندن رخ تیز ناخن ...

... ز خیمه رفته پوشش نارون را

انار آن تاج تارک ناربن را

که می بخشد نوی باغ کهن را ...

... به صد پر کاله خون آگنده بینی

به آن خوبان بستان را شمامه

ز رعنایی معصفر کرده جامه ...

... به داغ نامرادی شاد می باش

به غل بندگی آزاد می باش

ز هر چیزی که افتد دلپسندت

کند خاطر به مهر خویش بندت

به صد حسرت بریدن خواهی آخر

غم هجرش کشیدن خواهی آخر

گشا دستی و از پا بند بگسل

وز این بی حاصلان پیوند بگسل

وگر تو نگسلی آن کس که بسته ست

پی بگسستنش بگشاده دست است ...

... که لنگی را به رهواری نمایی

چو صرصر تازه شاخی را ز بن کند

به چوب خشک نتوان کرد پیوند ...

... ز هر پندت دهاد آن بهره مندی

که وقت حاجت آن را کار بندی

مرا هفتاد شد سال و تو را هفت ...

... زجهل آباد نادانان بدر شو

بود معلوم هر آزاد و بنده

که نادان مرده و داناست زنده ...

... به شیرینی مکن همچون مگس جهد

که آخر بند بر پایت نهد شهد

به تلخی شاد زی زین بحر خونخوار ...

... ببر ز اغیار و یار غار خود باش

ز غم های زمانه شاد بنشین

ز اندوه جهان آزاد بنشین

فراوان شغل ها را اندکی کن ...

... وگر ناید تو را این دولت از دست

نشاید عار بیکاری به خود بست

بکن زین کارخانه در کتب روی ...

... به گلخن پشت بر خاکستر گرم

به از پهلوی زن بر بستر نرم

اگر نرسی که ناگه نفس خود کام

به میدان خطاکاری نهد گام

ز زن کردن بنه بندیش بر پای

که نتواند دگر جنبیدن از جای ...

... خطاب جمله اوفوا بالعقود است

چو نادانان نه در بند پدر باش

پدر بگذار و فرزند هنر باش ...

... چو بردم نام یوسف با زلیخا

بنامیزد چه خرم نوبهاریست

کزو باغ ارم را خارخاریست

بود هر داستان زو بوستانی

به هر بستان ز گلرویی نشانی

هزاران تازه گل در وی شگفته ...

... دهد از شعر شیرین کام دل ها

دل عشاق ازان یک مانده در بند

لب خوبان ازین یک در شکرخند ...

... زین دغدغه ها ضمیر خود شست

دل بست به طرفه نازنینی

در مجلس انس خرده بینی ...

... خوشتر ز وی آنکه چون اسیری

شد بسته پیر دیده پیری

خجلت ده گل به تازه رویی ...

... شایسته بزم محرمی نیست

جامی به کمند عشق شو بند

بگسل ز همه به عشق پیوند ...

... هر چند که پیش ازین دو استاد

در ملک سخن بلند بنیاد

در نکته وری زبان گشادند ...

... وین کرده فسون ساحری ساز

من هم کمر از قفا ببستم

بر ناقه بادپا نشستم ...

... لیکن قحط است خاطر پاک

بسته ست دهان چشمه را سنگ

چون آب کند به جوشش آهنگ ...

... ره یافتگان به سر هستی

بنهاده به سینه داغ بودند

بر ظلمتیان چراغ بودند ...

... لب های امید را بخندان

از جرعه جام نقشبندان

از نقش خودی و خودپسندی

ما را برهان به نقشبندی

زین پیش اگر چه بود بغداد ...

... آوازه عدل او به جا ماند

حجاج چو رخت ازین دکان بست

از ظلمت ظلم او جهان رست ...

... بر سبلت ناپسند خندد

وان را که پسند کار بندد

ساقی بده آن می کهنسال

یاقوت مذاب و لعل سیال

آن می که چو دوستان بنوشند

با هم به وفا و مهر کوشند ...

... کایین جنون عشق ورزی

بنشین و فسانه خوان و افسون

زان کس که ز عشق بود مجنون

... داده کف او شکست خاتم

بر بسته به جود دست حاتم

سادات عرب به چاپلوسی ...

... لیکن ز همه کهینه فرزند

می داشت دلش به مهر خود بند

بر دست بود بلی ده انگشت ...

... با کبک دری شدی خرامان

گه بنشستی به طرف وادی

بر رود زدی نوای شادی ...

... شب خواب فراغتش ربودی

بر بستر عافیت غنودی

روزش در آرزو گشادی ...

... از دور بدید جلوه گاهی

خوبان چو ستاره حلقه بسته

ماهی به میانشان نشسته ...

... در ساحت او شتر بخواباند

زانوی شتر ببست و بنشست

بنهاد به زانوی ادب دست

دزدیده به روی او نظر کرد ...

... مپسند که بی رخت نشینیم

بنشین که رخ تو سیر بینیم

صحبت به مثل اگر زمانیست ...

... می خفت و همی نشست و می خاست

پهلو چو به بسترش رسیدی

خواب از مژه ترش رمیدی

گویی که ز بسترش به هر بار

در پهلو همی خلید صد خار

ور بنشستی سر به زانو

آورده در آن دو آینه رو ...

... مردان همه جا خجسته حالند

بیچاره زنان که بسته بالند

آمد شد عشق کار زن نیست ...

... قیس از دم اژدهای شب رست

وز آه و نفیر دم فرو بست

بر ناقه رهنورد دم زد ...

... هر چند دهند پیچ و تابم

خود را به تو بسته چون طنابم

بر بار تو تن نهاده دایم ...

... دهشت زده گشت قیس از آنان

لب بست ز گفت و گوی جانان

محروم ز کام خویش برگشت ...

... حایل گردند در میانه

از نطق زبان وی ببندند

بر جان وی این گره پسندند ...

... لیلی به درون خیمه اش خواند

بر مسند احترام بنشاند

هنگامه عاشقی نهادند ...

... قیس و نظری به پاکبازی

قیس و خط سبز بر بناگوش

لیلی و سفر ز خطه هوش ...

... کردند اساس عشق محکم

آن بر سر صدر ناز بنشست

وین در صف عاشقی کمر بست

بردند به سر چنانکه دانی ...

... در کار خود ایستاد کردی

از منزل خویش بار بستی

احرام حریم یار بستی

کردی چو بر آن قبیله اقبال ...

... کردی کف پاش پاره پاره

بنمودیش اندر آن تک و پوی

از هر پاره و درستی روی ...

... این گفت و ز ناقه رخت بگشاد

بند از دل لخت لخت بگشاد

او را به دیار خویش بگذاشت ...

... لیلی ز جهان تو را پسند است

هر کس که جز اوست بر تو بند است

از هر چه نه اوست بند بگسل

پیوند ز ناپسند بگسل ...

... با هر پسری که خنده کردی

بی بیع و شراش بنده کردی

با هر دختر که لب گشادی ...

... با من بودی به من نشستی

با من ز سخن دهن نبستی

زو خواستمی به روزگاران ...

... بر من ز نخست تافتی روی

بستی ز سخن لب سخنگوی

کف در کف دیگران نهادی ...

... شد قیس ز ذوق این سخن شاد

شادان رخ خود به خانه بنهاد

... برداشت دل از جفا پسندی

بگشاد زبان به عهد بندی

خواهان رضای او به صد جهد ...

... همچون مه خوب و چون پری خوش

دل کرده به مهر چون خودی بند

وز هر که نه او بریده پیوند ...

... از حرف دو کون لوح شستم

زین عهد که با تو بستم امروز

عهد همه را شکستم امروز ...

... کین بس به قیامتم ذخیره

لیلی چو کمر به عهد دربست

در مهد وفا به عهد بنشست

در پیش رهی گرفت باریک ...

... روی از همه کس به یار خود کرد

بنهاد به طوق یار گردن

در چید ز دست غیر دامن ...